Co to jest net-billing?

System net-billingu zakłada odrębne rozliczenie energii wprowadzonej do sieci i energii elektrycznej pobranej z sieci. W tym systemie prosument ponosi koszty opłaty dystrybucyjnej, ponieważ pobraną energię kupuje ze wszystkimi opłatami (w tym VAT), zgodnie z taryfą swojego sprzedawcy, a sprzedaje bez tych opłat.

W net-billingu posiada się włas­ne konto, na którym gromadzony jest tzw. depozyt prosumencki. Odpowiada on wartości energii wprowadzonej do sieci. Kwota może być rozliczana na koncie przez 12 miesięcy od dnia przypisania jej jako depozyt. Z depozytu płaci się też za energię pobieraną z sieci w czasie, kiedy okresowo domowa mikro­instalacja fotowoltaiczna będzie jej produkować za mało. Niewykorzystane w trakcie 12 miesięcy pieniądze można odzyskać, jednak nie w całości, a jedynie do 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty. Dlatego nie warto inwestować w instalacje na wyrost. Ogólnie zasada jest taka, aby moc mikroinstalacji fotowoltaicznej była dostosowana do rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną. Całkowita ilość energii elektrycznej wyprodukowanej i odprowadzonej do sieci energetycznej przez mikroinstalację objętą dofinansowaniem w rocznym okresie rozliczeniowym nie powinna przekroczyć 120% całkowitej ilości energii elektrycznej pobranej z sieci w tym samym okresie rozliczeniowym.

Wyprodukowane nadwyżki w systemie net-billing będą sprzedawane po średniej cenie z rynku hurtowego z poprzedniego miesiąca, a od połowy 2024 roku – po średniej cenie godzinowej.

Na fotowoltaikę i nie tylko

Dofinansowanie można otrzymać na mikroinstalacje fotowoltaiczne, czyli takie o mocy od 2 do 10 kW, oraz dodatkowe urządzenia służące do magazynowania energii elektrycznej lub ciepła i system zarządzania energią, których zakup i montaż nie został zakończony przed 1 lutego 2020 roku. Powinny one być wykorzystywane na potrzeby istniejących budynków mieszkalnych. Nie można jednak otrzymać dotacji na urządzenia magazynujące ciepło, które nie wpływają na wzrost zużycia energii elektrycznej wytworzonej przez mikroinstalację fotowoltaiczną, np. zasobnik c.w.u. i/lub bufor ciepła zasilany przez kocioł na paliwo stałe lub kocioł gazowy. Ponadto magazyny energii elektrycznej muszą mieć pojemność co najmniej 2 kWh.

Należy mieć też na uwadze, iż dofinansowanie na urządzenia służące do magazynowania energii elektrycznej lub ciepła i systemu zarządzania energią może być udzielone jedynie pod warunkiem dofinansowania do zainstalowanej mikroinstalacji fotowoltaicznej.

Z programu „Mój prąd” nie można dofinansować zwiększenia mocy już istniejącej mikroinstalacji, czyli dołożenia paneli fotowoltaicznych, ani przyłączenia do jednego punktu poboru energii kolejnej mikroinstalacji fotowoltaicznej z odrębnym inwerterem.

Najpierw inwestycja, potem dotacja

Dofinansowanie udziela się na inwestycje zakończone przed dniem złożenia wniosku o dotację. Jest to jednoznaczne z tym, że wszystkie faktury lub paragony załączone do wniosku o dofinansowanie są zapłacone, a wszystkie urządzenia zostały trwale podłączone i uruchomione. Pierwszym krokiem, jaki należy wykonać przed złożeniem wniosku, jest uzyskanie potwierdzenia przyjęcia wniosku o przyłączenie mikroinstalacji foto­woltaicznej do sieci elektroenergetycznej wydane przez Operatora Sieci Dystrybucyjnej. Trzeba też postarać się o zaświadczenie lub oświadczenie potwierdzające rozliczanie się za energię elektryczną na zasadach systemu net-billing. Według wytycznych NFGOŚiGW ma być ono podpisane przez wnioskodawcę lub przedstawiciela sprzedawcy energii elektrycznej. Wnioski o dotacje składa się wyłącznie elektronicznie.

Dla nowych i dla tych, którzy przejdą na net-billing

Dofinansowanie nie może przekroczyć połowy kosztów inwestycji. Osoby, które rozliczają się z wyprodukowanej energii elektrycznej w systemie net-billing, oraz ci, którzy rozliczają się z wyprodukowanej energii elektrycznej w systemie opustów net-metering i nie skorzystali z dofinansowania do mikroinstalacji fotowoltaicznej, pod warunkiem przejścia na system net-billing mogą liczyć na dofinansowania do mikroinstalacji fotowoltaicznej (bez zakupu i montażu dodatkowych elementów) do 4 tys. zł, natomiast do mikroinstalacji, do której zakupiony i zamontowany zostanie co najmniej jeden dodatkowy element – maksymalnie 5 tys. zł.

Dotacja na dodatkowe elementy zwiększające zużycie energii elektrycznej w zakresie magazynowania ciepła to maksymalnie 5 tys.  zł, a magazynowania energii elektrycznej – nie więcej niż 7,5 tys.  zł. Osoby, które zakupią i zamontują magazyn energii elektrycznej lub ciepła, mogą otrzymać ponadto 3 tys. zł na system zarządzania energią. W tym wariancie maksymalna wysokość dofinansowania łącznie może wynieść 20,5 tys. zł.

Z kolei osoby rozliczające się z wyprodukowanej energii elektrycznej w systemie opustów net-metering, którzy skorzystały z dofinansowania do mikroinstalacji fotowoltaicznej m.in. z programu „Mój prąd”, pod warunkiem przejścia na system rozliczania net-billing mogą liczyć maksymalnie na 17,5 tys. zł dotacji. Dotacja do mikroinstalacji fotowoltaicznej, dla której zakupiono i zamontowano co najmniej jeden dodatkowy element, wynosi 2 tys.  zł. Dofinansowanie na magazyn ciepła i energii elektrycznej oraz system zarządzania energią jest takie samo jak w pierwszym wariancie, czyli odpowiednio: do 5, do 7,5 oraz do 3 tys. zł.

Nie wolno montować mikroinstalacji fotowoltaicznej na budynkach mieszkalnych, których dachy pokryte są materiałami lub wyrobami zawierającymi azbest.

Magdalena Szymańska
fot. M. Szymańska