Z artykułu dowiesz się
- Jak zabezpieczyć prawnie swój majątek zdobyty przed ślubem?
- Jak zawrzeć intercyzę?
- Czy intercyza zapowiada przyszły rozwód?
- Czy możliwe jest zawarcie intercyzy, ale zarazem ochrona współmałżonka, który mniej wnosi?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Strona główna>Artykuły>Prawo rodzinne>Małżeństwo>Rozdzielność majątkowa, czyli intercyza w gospodarstwie
Rozdzielność majątkowa, czyli intercyza w gospodarstwie
18.01.2021autor: dr Dariusz Nasiłowski
Mam już spore gospodarstwo, które przejąłem po rodzicach i rozbudowałem. Chcę się ożenić, ale rodzice ostrzegają, bym zabezpieczył majątek, bo nie ufają mojej przyszłej żonie, która pochodzi z miasta. Jak to zrobić? Powiedzieć: kocham Cię, ale spiszmy intercyzę? – pyta redakcję Agrarlex rolnik spod Gniezna.
W pana przypadku korzystna byłaby intercyza. Inaczej zwana jest też umową rozdzielności majątkowej. Polega ona na tym, że:
- małżonkowie nie posiadają majątku wspólnego na zasadach, jak to jest we wspólnocie majątkowej małżeńskiej;
- każdy z małżonków jest oddzielnie właścicielem praw i przedmiotów majątkowych nabytych zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i tych, które zostały nabyte przez nich już po ślubie;
- małżonkowie zachowują wyłącznie dla siebie dochody osiągane w ramach prowadzenia swoich czynności zawodowych.
Zyski z gospodarstwa tylko dla jego właściciela
W pana przypadku czerpałby pan zyski z gospodarstwa rolnego i tylko pan mógłby decydować o swoich finansach. Podobnie – żona. To, co zarabia obecnie pozostawałoby jedynie do jej decyzji. W sensie formalnoprawnym majątki obojga małżonków po intercyzie są zupełnie odrębne.
Nie oznacza to, że małżonkowie nie mogą być współwłaścicielami poszczególnych przedmiotów majątkowych. Jeśli wspólnie z żoną zakupicie np. samochód lub nieruchomość, to stajecie się ich współwłaścicielami. Jednak, zasady rządzące tą współwłasnością są inne i nie będą właściwe dla ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej.
r e k l a m a
Jak zawrzeć intercyzę?
Wyjaśniamy, jak zawrzeć intercyzę. Ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej:
- następuje poprzez zawarcie przez małżonków umowy w formie aktu notarialnego;
- umowę można zawrzeć zarówno przed zawarciem związku, jak i w trakcie jego trwania;
- umowa sporządzana jeszcze przed zawarciem małżeństwa wymaga wskazania w niej daty lub wydarzenia, od których zacznie obowiązywać. Jest to tzw. intercyza przedmałżeńska, która wchodzi w życie z dniem zawarcia małżeństwa;
- większości przypadków umowa rozdzielności majątkowej obowiązuje jednak z chwilą jej zawarcia;
- zaletą ustroju rozdzielności majątkowej jest fakt, że małżonkowie nie odpowiadają za długi współmałżonka.
Wady intercyzy – też są!
Wadą rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami jest to, że w zasadzie – w sensie majątkowym – stanowią one całkowicie oddzielne podmioty, które pracują i bogacą się każde na własny rachunek:
- małżonkowie, którzy ustanowili w swoim małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej, nie mogą rozliczać się wspólnie z urzędem skarbowym, ponieważ dochody uzyskane przez małżonków po zawarciu umowy rozdzielności majątkowej, stanowią ich odrębne majątki osobiste;
- w przypadku rozwodu, strona która więcej czasu i energii poświęcała utrzymaniu domu i wychowaniu dzieci, a mniej pracy zarobkowej i robieniu kariery (z reguły jest to kobieta), będzie pokrzywdzona, ponieważ po rozwodzie będzie mogła liczyć na otrzymanie tylko tego, co samodzielnie udało jej się zarobić;
- rozwiązaniem korzystnym dla kobiety byłoby zawarcie rozdzielności majątkowej z tzw. wyrównaniem dorobków – model ten, w trakcie małżeństwa, nie różni się niczym od zwykłej rozdzielności. Dopiero wraz z ustaniem małżeństwa osoba, której dorobek byłby niższy, może żądać tzw. wyrównania dorobków;
- powyższy model zabezpieczałby zatem Pańską przyszłą żonę, jeśli nie pracowałaby na równi z Panem, a zajmowała się domem, rodziną, dziećmi.
Kocham Cię, ale spiszmy intercyzę!
Zabezpieczenie Pana majątku mogłoby zatem nastąpić poprzez podpisanie odpowiedniej umowy notarialnej przed ślubem, jednakże po rozmowie oraz po dokładnym przedstawieniu sytuacji i argumentów Pańskiej przyszłej żonie.
W wielu środowiskach, samo zwrócenie się do przyszłego małżonka z propozycją zawarcia takiej umowy jest częstokroć odczytywane jako brak zaufania. Ba, nawet jako zaczyn przyszłego rozwodu; intercyza to małżeństwo „z rozwodem w tle”. Uzasadnienie jest wtedy trudne. Trzeba o tym jednak otwarcie rozmawiać.
Znane są nawet przypadki wycofania się jednego z małżonków z decyzji o zawarciu małżeństwa, gdy złożona została mu propozycja podpisania aktu notarialnego umownej rozdzielności majątkowej.
Intercyza i konsensus?
Jest pewne rozwiązanie, które może pogodzić jego – który chce intercyzy, i jej – która intercyzy nie chce.
Jedna ze stron, z reguły żona, godzi się wtedy na rozdzielność pod warunkiem uprzedniego przepisania na nią jakiegoś składnika majątkowego o znacznej wartości, nieruchomości lub udziału w niej na zasadzie zwykłej współwłasności ułamkowej.
Z kolei, gdyby Pana przyszła żona nie godziła się na pełną rozdzielność majątkową, można rozważyć wyżej opisaną rozdzielność z wyrównaniem dorobków.
Żona po ewentualnym rozwodzie mogłaby żądać wyrównania różnic majątkowych między wami i otrzymać w ten sposób część majątku, której nie mogła samodzielnie wytworzyć, wskutek zajmowania się domem, rodziną i dziećmi.
Można też nie zawierać żadnej umowy majątkowej i bazować na tym, że gospodarstwo, które Pan rozbudował i majątek, który nabył Pan przed ślubem, i tak z mocy prawa będzie Pana odrębnym majątkiem.
Jednak i tutaj występuje pewne ryzyko, iż żona dokona jakiś nakładów i wydatków na ten majątek. Nakłady te podlegałyby wtedy rozliczeniu.
Należy podkreślić już wyżej sygnalizowaną kwestię, która jest mylona w dyskusjach na temat wspólności i rozdzielności majątkowej małżonków. Otóż, pomimo istnienia w małżeństwie wspólności majątkowej, przedmioty uzyskane w drodze darowizny lub dziedziczenia wchodzą do majątku osobistego obdarowanego lub spadkobiercy, bez względu na to czy nabycie nastąpiło przed czy już po zawarciu związku małżeńskiego.
Ponadto, ustanowienie rozdzielności majątkowej nie ma wpływu na dziedziczenie. W przypadku braku testamentu, w pierwszej kolejności zawsze dziedziczy małżonek osoby zmarłej oraz jej dzieci, bez względu na ustrój majątkowy małżeński, jaki małżonkowie posiadali. O tym przeczytasz szerzej (kliknij tutaj).
Reasumując, sytuacje związane z intercyzami, są w praktyce bardzo różne. Każda z nich posiada określone wady i zalety. Nie sposób przewidzieć wszystkich scenariuszy. Rozdzielność majątkowa niewątpliwie nie jest łatwym tematem w małżeństwie. Sprawy majątkowe są bardzo istotne i rzutują w dużym stopniu na wzajemne relacje pomiędzy małżonkami.
dr Dariusz Nasiłowski
radca prawny
Podstawa prawna:
- Ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
- Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a