Zgodnie z ukraińskim oświadczeniem, zespoły inspekcyjne we Wspólnym Centrum Koordynacyjnym w Stambule, w skład których wchodzą rosyjscy przedstawiciele, już od kilku miesięcy systematycznie opóźniają inspekcję statków przepływających przez Cieśninę Bosfor do i z portów ukraińskich.

Rosjanie utrudniają kontrole transportów zbóż na Morzu Czarnym

- W szczególności rosyjscy inspektorzy celowo spowalniają terminy kontroli, regularnie żądają dodatkowej dokumentacji, odmawiają kontroli w godzinach pracy i szukają innych nieuzasadnionych powodów do ich wstrzymywania. Codziennie odbywa się mniej niż połowa z zaplanowanych kontroli – czytamy w apelu ukraińskich władz.

Ukraiński rząd podkreśla, że takie destrukcyjne zachowanie powoduje systematyczny spadek obrotów towarowych w ramach umowy zbożowej. W ciągu ostatnich trzech miesięcy świat nie otrzymał 10 milionów ton ukraińskiej żywności, i trend ten tylko nabiera tempa. Obecnie ponad 140 statków czeka na swoją kolej w Bosforze, większość z których czeka na swój załadunek już ponad miesiąc. W rezultacie bezpieczeństwo żywnościowe w krajach zależnych od eksportu ukraińskich produktów rolnych jest zagrożone, zwłaszcza w krajach globalnego Południa, szczególnie w Afryce i Azji.

Rosja niszczy ukraińską infrastrukturę portową

Oprócz tego Ukraińcy oskarżają Rosję o niszczenie infrastruktury portowej Ukrainy, stwarzanie zagrożenia dla ukraińskich południowych obwodów przybrzeżnych i utrudnianie funkcjonowania korytarza zbożowego Morza Czarnego, wykorzystując w ten sposób możliwość swobodnej żeglugi handlowej z rosyjskich portów.

W 2022 roku natężenie ruchu przez rosyjskie porty morskie w basenie Morza Azowsko-Czarnomorskiego przekroczyło dane za 2021 r. i wyniósł ponad 250 mln ton ładunku. Jednak inspekcje tych statków na Bosforze nie mają miejsca, co pozwala Rosji używać statków handlowych do przyjmowania ładunków wojskowych w celu kontynuowania wojny z Ukrainą.

- Wzywamy ONZ i Turcję do zażądania od Federacji Rosyjskiej natychmiastowego zaprzestania sztucznych opóźnień w pracy korytarza zbożowego nad Morzem Czarnym, do powstrzymania próby RF użycia żywności jako broni i odblokowania żeglugi handlowej do ukraińskich portów – apeluje rząd Ukrainy.

Rosja uważa umowę zbożową za niepraktyczną

Tymczasem sami Rosjanie nie są zadowoleni z warunków umowy zbożowej, która została podpisana dla organizowania bezpiecznego eksportu żywności. Zdaniem rosyjskich władz korytarz zbożowy jest realizowany inaczej niż początkowo ustalono. Jak poinformował Siergiej Wierszynin, wiceszef Ministerstwa Spraw Zewnętrznych Rosji, na 70% dostaw składają się  kukurydza pastewna i zboże paszowe, a te ładunki są wysyłane głównie do krajów rozwiniętych a nie do krajów zagrożonych głodem.

- Żywność z Ukrainy jest wysyłana głównie do krajów o wysokim poziomie dochodów (47%) i powyżej średnich. Tylko 3% produktów trafiło do krajów potrzebujących (Somalia, Etiopia, Jemen, Sudan, Afganistan, Dżibuti) – powiedział Wierszynin powołując się na dane rosyjskich przedstawicieli w porozumieniu zbożowym.

Według rosyjskiego MSZ przedłużenie inicjatywy zbożowej kończącej się już 18 marca jest niepraktyczne, ponieważ zachodnie sankcje w stosunku eksportu rosyjskich produktów rolnych czynią porozumienie zbożowe niezasadnym. Rosyjski eksport rolny nie był objęty zachodnimi sankcjami bezpośrednio, natomiast, te ograniczenia działają pośrednio. Zablokowanie branży płatniczej, logistycznej i ubezpieczeniowej stanowi przeszkodę w możliwości eksportu rosyjskiego zboża i nawozów.

- Bez odczuwalnych rezultatów w realizacji memorandum Rosja-ONZ, przede wszystkim w sprawie rzeczywistego zniesienia sankcji z rosyjskiego eksportu rolnego, koncepcja porozumień pakietowych w Stambule i przedłużenie ukraińskiego dokumentu są niepraktyczne – powiedział wiceszef MSZ.

mkh na podst. RTVI,  Black Sea Grain Initiative Joint Coordination Centre/United Nations, Ministerstwo Spraw Zewnętrznych Ukrainy
Fot. Envato Elements