Z artykułu dowiesz się
- Kiedy należy przegrupować zwierzęta
- Jak ograniczyć negatywne skutki przegrupowania świń
- Przegrupowywanie świń krok po kroku
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Jak zorganizować przegrupowania świń
06.09.2019
Przegrupowania zwierząt stanowią stały element produkcji. Za każdym razem u świń występuje stres oraz dochodzi do walk o hierarchię w stadzie. Skutkiem tego są zmniejszone przyrosty i urazy w wyniku pogryzień. Problemy te nasilają się wraz z wiekiem zwierząt.
Organizacja przegrupowań świń powinna być dobrze zaplanowana i sprawnie wykonana, a ich liczba w ciągu życia zwierząt jak najmniejsza. Mniej stresujące jest przejście zwierząt do innych pomieszczeń o tej samej technologii utrzymania niż na nowe miejsca o odmiennym systemie chowu. Im młodsze świnie, tym łączenie ich w jedną grupę jest łatwiejsze. Po przegrupowaniu należy zwierzętom zapewnić stały dostęp do paszy i wody. Przestrzeń dająca wygodę i komfort po karmieniu jest głównym czynnikiem sprzyjającym szybkiemu i w miarę bezproblemowemu ustaleniu hierarchii w nowo powstałej grupie.
r e k l a m a
Nie może być ścisku
Zwiększanie się masy ciała świń, zmiana pór roku, a nawet zmiana osób obsługujących są czynnikami zaburzającymi równowagę w grupie. W miarę wzrostu świń zmniejsza się też strefa przeznaczona do odpoczynku. Mimo że prawo wskazuje minimalną przestrzeń, jaką powinno się zapewnić zwierzętom, często jest ona zbyt mała, aby zagwarantować im należyty komfort. Taką strefę powinna charakteryzować optymalna temperatura, suchość i czystość miejsca do odpoczynku, a także możliwość swobodnego kładzenia się, wstawania i poruszania.
Często jednak obserwuje się nadmierne zagęszczenie w sektorze warchlaków, szczególnie w końcowej fazie odchowu. Dlatego czasami wystarczy po prostu zapewnić zwierzętom więcej przestrzeni, aby uniknąć ewentualnych problemów. Niemniej, zdarzają się przypadki, kiedy grupowanie świń prowadzi do aktów agresji, czasem z bardzo odczuwalnymi skutkami dla niektórych osobników. Główną ich przyczyną jest nieznajomość. Świnie, które miały ze sobą nawet ograniczony kontakt, chociażby przez niepełne przegrody, są mniej agresywne wobec siebie, niż wtedy, gdy nigdy się ze sobą nie kontaktowały. Zwierzęta są najbardziej agresywne przez pierwsze dwie godziny po przegrupowaniu. Później poziom agresji spada.
Jeśli chodzi o środowisko utrzymania świń, należy zwrócić szczególną uwagę na optymalną temperaturę i miejsce do odpoczynku, które musi być dostępne dla wszystkich zwierząt w tym samym czasie. Przynajmniej w początkowej fazie należy zapewnić w kojcu tyle miejsca na wypoczynek, aby zwierzęta mogły się od siebie oddalić czy nawet schować. W chlewniach z podłogami rusztowymi dla lepszego komfortu prosiąt wskazane jest używanie mat w miejscach legowiskowych. Trzeba mieć na uwadze także fakt, że zwierzęta będą szybko przybierały na wadze.
Utrzymywanie świń w tej samej grupie od odsadzenia do końca tuczu nie jest częstą praktyką, ale zdaniem ekspertów może przynieść wiele korzyści w zakresie minimalizowania konfliktów między zwierzętami.
Oddzielamy mniejsze
W momencie odsadzania prosięta powinny być segregowane zależnie od masy ciała i kondycji. Problemem może być zbyt niska waga odsadzeniowa niektórych prosiąt, którym trudniej będzie poradzić sobie w grupie. Ponadto są one bardziej wrażliwe na gorsze warunki utrzymania. W odchowalni do jednego kojca najlepiej przenieść zwierzęta z tego samego miotu. Przy łączeniu miotów odsadzane prosięta należy łączyć w grupy, uwzględniając przede wszystkim masę ciała i wyrównanie zwierząt. Mieszanie prosiąt z różnych miotów wiąże się z ustalaniem nowej hierarchii w grupie i nasileniem walk.
Maksymalna różnica wieku w jednym pomieszczeniu warchlakarni nie powinna być większa niż 2 tygodnie, a najlepiej jeśli jest to ten sam tydzień odsadzania. Sztuki słabsze i lżejsze powinny być od razu przenoszone do oddzielnych kojców. Taką selekcję przeprowadzamy też po kilku dniach pobytu prosiąt na odchowalni – wszystkie mniejsze i słabsze sztuki przenosimy do jednego kojca.
- Przestrzeń ułatwiająca pobieranie paszy i zapewniająca komfort odpoczynku jest głównym czynnikiem ułatwiającym tworzenie nowej grupy
Również utrzymywanie prosiąt mniejszych lub odstających w jednej grupie z większymi może wywołać agresję. Większe sztuki szybko opanowują dostęp do koryta lub karmnika, co powoduje spadek pobrania paszy i słabszy rozwój mniejszych prosiąt. O ile do momentu odsadzenia pasza musi być podawana w czystych i suchych karmnikach, a ich wielkość nie ma znaczenia, o tyle po odsadzeniu należy zapewnić przez pierwsze 10 dni około 7 cm karmnika na prosię. W przypadku zwierząt mniejszych paszę można podawać na mokro, lecz w małych ilościach. Należy pamiętać, by była zadawana do karmników kilka razy na dobę.
Organizacja przegrupowań
Zapobieganie ujemnym skutkom przegrupowań polega na:
- przygotowaniu trasy przejść zwierząt,
- przepędzaniu świń małymi grupami, w których zwierzęta dobrze się znają,
- łagodnym obchodzeniu się ze zwierzętami w trakcie przepędzania,
- unikaniu hałasu w trakcie przepędzania,
- ograniczeniu do minimum liczby przegrupowań,
- tworzeniu stałych grup warchlaków w jak najmłodszym wieku,
- zapewnieniu dobrych warunków po stworzeniu grupy.
Najgorszy jest stres
Badania pokazują, że ograniczenie przestrzeni wokół koryta znacząco zmniejsza pobranie paszy i średnie dzienne przyrosty. Trudno jest w tym przypadku osiągnąć poprawę przyrostów poprzez stosowanie bardziej skoncentrowanych pasz. Wiele zwierząt nadal wykazywało ograniczenia w pobraniu składników energetycznych i białkowych.
Wyniki doświadczeń sugerują, że zmniejszenie pobrania paszy jest spowodowane w głównej mierze zmianami metabolicznymi wywołanymi przez stres (również ten z powodu braku dostępu do pasz), a w mniejszym stopniu ograniczeniami żywieniowymi. Zapewnienie świniom miejsc do ukrycia się i odpoczynku w czasie grupowania znacząco zmniejsza stres i szybko poprawia dzienne przyrosty.
Stworzenie optymalnych warunków utrzymania ma zminimalizować stres i straty. W kojcach dla prosiąt odsadzonych temperatura powinna wynosić powyżej 27°C przy minimalnej wilgotności. W przypadku kojców ściółkowych temperatura może być niższa, lecz słoma musi być sucha. Niezależnie od rodzaju podłoża należy je dwa razy w tygodniu dezynfekować na sucho. W tym okresie zaleca się również ograniczenie zabiegów zootechnicznych, takich jak np. kolczykowanie.
Dominika Stancelewska
Zdjęcia: Dominika Stancelewska
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a