- Czym żywić drób podczas zimy, żeby zachować wysoką nieśność
- Czym są gastrolity i dlaczego należy je podawać ptakom
- Czego brakuje w dawce pokarmowej, jeśli kury znoszą mniejsze jaja niż zazwyczaj
Żywienie, poza warunkami środowiskowymi, jest najbardziej istotnym i kosztownym elementem w chowie drobiu w czasie zimy. Ze względu na niższe temperatury i ciągłe przebywanie w kurniku, ptaki muszą otrzymywać karmę ze wszystkimi niezbędnymi składnikami pokarmowymi, co przeciwdziała nagłemu spadkowi nieśności u kur. W tym okresie najlepiej żywić drób mieszankami pełnoporcjowymi dwa razy dziennie (rano i w południe), a wieczorem podawać ziarno zbóż.
Podczas przebywania drobiu w zamkniętych budynkach musi on mieć swobodny dostęp do karmideł i poideł. W przeciwnym razie ptaki będą zestresowane, co także znacznie obniży ich produkcyjność. Długość brzegu karmidła dla jednej nioski powinna wynosić 14 cm w przypadku karmideł rynnowych i 8 cm w przypadku karmideł cylindrycznych. Dla gęsi czy kaczek powinno to być nawet 20 cm.
Rodzaj podawanej paszy będzie decydował nie tylko o poziomie nieśności, ale także jakości skorupy jaj oraz kolorze żółtka. Jakość skorupy, zwłaszcza jej wytrzymałość, ma duże znaczenie, ponieważ wpływa na straty spowodowane stłuczeniem jaj przez kury oraz w czasie zbioru i przechowywania.
Zboża, choć nie tylko
Podstawą żywienia drobiu są ziarna zbóż, które są bardzo dobrze przyswajane przez ptaki. Powinny one stanowić około 70% dawki pokarmowej. Rano można podawać śrutę i zboża gniecione, wieczorem natomiast karmimy ptaki mieszanką złożoną głównie z całych ziaren, wówczas kury trawią je najdłużej i dostarcza ono przez długi czas niezbędnej energii. Kukurydza oprócz wysokiego poziomu energii zawiera stosunkowo dużo białka (9%). Ponadto jest bogatym źródłem witamin A oraz E i zawiera mało włókna (do 2,9%). Dostarcza też ksantofili – barwników korzystnie wpływających na wybarwienie żółtka jaj.
Dorosłym kurom ziarno kukurydzy można podawać w całości lub w kolbach, jednak lepiej przyswajalne jest ziarno rozdrobnione. Należy pamiętać, że ziarno kukurydzy z uwagi na dość dużą zawartość wody powinno być dosuszane. W przeciwnym wypadku w późniejszym czasie może zostać skażone przez mikotoksyny.
W okresie zimowym, przy braku dostępu do zielonych wybiegów, należy ptakom podawać pasze objętościowe oraz mieszankę pełnoporcjową
Pszenica podobnie jak kukurydza jest bardzo chętnie pobierana przez drób i zawiera dużo białka (12%) oraz energii. W zasadzie zboże to można stosować w żywieniu ptaków bez ograniczeń, ale zazwyczaj podaje się do 50% udziału w dawce pokarmowej. Dla większego drobiu pszenicę podajemy w całości. Jęczmień posiada zdecydowanie więcej włókna (4,8%), dlatego często stosuje się ziarno łuskane. Ponadto zboże to zawiera związki antyżywieniowe. Dorosłym ptakom nie powinniśmy podawać więcej niż 30% tego zboża w dawce, a ptakom młodym nie więcej niż 15%.
Żyto z kolei zawiera małą ilość białka i z uwagi na zawartość substancji antyżywieniowych może być stosowane tylko w żywieniu drobiu dorosłego w ilości do 10% udziału w dawce pokarmowej, koniecznie po wcześniejszym ześrutowaniu. W przeciwnym razie może powodować zaburzenia pokarmowe.
Kamyki na trawienie
Na wyniki produkcyjne drobiu korzystnie wpływa dodatek pasz objętościowych, takich jak parowane ziemniaki, marchew czy dynia. Ponadto w celu wybarwienia żółtek jaj należy dodawać do paszy susz z zielonek. W okresie zimowym zboża powinny być uzupełniane także komponentami wysokobiałkowymi, takimi jak poekstrakcyjna śruta sojowa, śruta rzepakowa, a także nasionami roślin strączkowych, jak groch, łubin czy bobik. Żywienie zbożami można uzupełniać również koncentratem białkowym przeznaczonym dla kur niosek. Mieszanka powinna zawierać 17–18% białka ogólnego oraz 11,7 MJ/kg energii metabolicznej. Jeżeli kury znoszą mniejsze jaja, oznacza to, że w paszy jest za mało energii. Zwiększamy wówczas w mieszance udział pszenicy, kukurydzy i dodajemy poekstrakcyjną śrutę sojową. Im mniej energii w paszy, tym mniej pozostanie jej na wytworzenie jaj czy mięsa, bo większość zostanie przeznaczona na ogrzanie organizmu.
Należy pamiętać także, aby w okresie zimowym, kiedy kury rzadko korzystają z wybiegów, podawać ptakom gastrolity (piasek, małe kamyki), które pomogą w trawieniu ziarna. Gastrolity umożliwiają mechaniczne rozdrabnianie i rozcieranie pokarmu i ciężko strawnych surowców paszowych. Bez gastrolitów ptaki nie są w stanie strawić połykanego w całości ziarna.
Nie za ciepła woda
W okresie zimowym nie można zapominać o tym, że drób potrzebuje stałego dostępu do wody. Zimą zapotrzebowanie na wodę jest tylko minimalnie mniejsze niż wiosną czy jesienią. Poza tym ptaki pozbawione są soczystych traw, z których pobierały jej dużą część. Brak wody u kur niosek przez 24 godziny powoduje przerwę w nieśności aż na dwa tygodnie, a niedobór wody przez 36 godzin wywołuje 35-dniową przerwę w nieśności. Każda kura potrzebuje około 0,3–0,4 litra wody dziennie.
Gdy kury pozostają w zamknięciu, grozi to złą wentylacją pomieszczenia, co z kolei skutkuje zachorowaniami i pogorszeniem nieśności
Kaczki i gęsi praktycznie każdy kęs paszy popijają wodą oraz płuczą w niej dzioby i nozdrza. Z tego względu czysta i świeża woda jest bezwzględnym wymogiem w kurniku. Kury preferują wodę chłodną o temperaturze 10–12°C. Zbyt zimną i ogrzaną piją niechętnie. Należy zwracać uwagę czy woda nie zamarzła. W czasie mrozów nie należy podawać ptakom wody bardzo ciepłej (parującej), gdyż para podczas picia będzie osadzała się na głowach (grzebieniach, dzwonkach), a po wystygnięciu spowoduje ochłodzenie organizmu, a nawet odmrożenie przydatków głowowych. Zwracajmy również uwagę na stan ściółki wokół poideł. W razie potrzeby należy wybierać mokrą ściółkę i dościelać suchą słomę.
Dominika Stancelewska
Zdjęcia: Archiwum