Aby zachować zdrowie układu pokarmowego, potrzebne jest mimo wszystko zapewnienie jego wypełnienia, co jest wręcz konieczne do zapobiegania zaburzeniom zdrowotnym w okresie okołoporodowym. Włączenie dużych ilości włókna może być rozwiązaniem dla utrzymania zdrowia loch, a co za tym idzie – również prosiąt.

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Medycyny Weterynaryjnej w Hanowerze w Niemczech wykazały, że dodatkowe pobranie granulatu wysokowłóknistego spowodowało większe pobranie paszy przez lochy w pierwszym tygodniu laktacji oraz istotnie mniejsze straty masy ciała i grubości słoniny w czasie karmienia prosiąt. Nienormowany dostęp do włókna pokarmowego przed porodem nie wpłynął na wystąpienie zaburzeń związanych z porodem. Maciory jadły natomiast więcej przez cały okres laktacji, co miało korzystny wpływ na ich kondycję. Lochy karmione ad libitum dodatkiem włóknistym już przed porodem pobierają więcej paszy i choć po urodzeniu prosiąt wykazują chwilowo zmniejszone pobranie mieszanki, to w krótkim czasie powracają do wysokich poziomów.

Odchody są istotnym źródłem infekcji przez Clostridium perfingens

Ze względu na duże pobranie włókna wydalanie z kałem loch bakterii beztlenowych Clostridium perfringens wywołujących zapalenie jelit u prosiąt było znacznie zmniejszone, co może być pomocnym narzędziem w zmniejszaniu ryzyka biegunki u noworodków. Clostridium perfringens są głównymi patogenami stwierdzanymi w przypadku wystąpienia chorób jelit. Badania pokazują, że częstotliwość biegunek u prosiąt, wywołana zwłaszcza przez Clostridium perfringens typu A, wzrasta w przypadkach klinicznych, w których nie znaleziono żadnego innego patogenu jelitowego.

Prosięta mają bezpośredni kontakt z kałem lochy zaraz po urodzeniu, więc odchody są istotnym źródłem infekcji wywołanej przez Clostridium perfringens u prosiąt ssących. Szczególnie w przypadku gospodarstw z chorobami wywołanymi przez ten patogen obserwacja ta może być pomocna w zapobieganiu zachorowaniom. Ponieważ pobieranie paszy i jej skład mają wpływ na ilość i jakość siary lochy oraz rozwój mikroflory, dobór odpowiednich składników w diecie macior i sposób ich podawania może być skutecznym sposobem na poprawę zdrowia prosiąt.

Wcześniejsze badania wykazały, że suplementacja probiotyków i prebiotyków podczas ciąży i laktacji może poprawić jakość siary i mleka, modulować mikroflorę jelitową i stymulować rozwój odporności jelitowej u noworodków. Podobne doświadczenia pokazały korzystny wpływ diet bogatych w błonnik na zachowanie, dobrostan i wydajność loch, jednak tylko kilka badań dotyczyło wpływu żywienia loch dużą ilością włókna w okresie ciąży i wczesnej laktacji na zdrowie jelit i zachowanie nowo narodzonych prosiąt.

Duże ilości błonnika w paszy mają wpływ na wypełnienie przewodu pokarmowego 

Mniejsze pobranie paszy przez lochy żywione restrykcyjnie w czasie ciąży oraz do woli (ad libitum) przed porodem pokazuje, że mimo wszystko nie są one w stanie uzupełnić brakujących ilości paszy w pierwszym tygodniu laktacji poprzez większe spożycie mieszanki w kolejnych tygodniach karmienia. Również inni naukowcy wykazali w swoich badaniach, że oprócz dostarczania ad libitum paszy w diecie laktacyjnej większe pobranie mieszanki paszowej w okresie karmienia osesków mogło wynikać z faktu, że zwierzęta te miały dostępną dużą zawartość błonnika w okresie przed- i okołoporodowym.

Inni autorzy, którzy zaobserwowali większe pobranie mieszanki w okresie laktacji, jeśli wcześniej podawano wiekszą ilość włókna pokarmowego, wyjaśniają, że przewód pokarmowy loch przyzwyczaił się dzięki temu w ciąży do dużych ilości paszy. Podczas gdy zwierzęta karmione niewystarczającą ilością włókna muszą najpierw przystosować się do spożywania tak dużej ilości karmy.

Lochy, gdy mają taką możliwość, dobrowolnie pobierają duże ilości paszy uzupełniającej bogatej we włókno, nie zwiększając w ten sposób dziennej dawki energii w diecie. Może to prowadzić do wielu korzystnych efektów. Duże ilości błonnika w paszy mają wpływ na wypełnienie przewodu pokarmowego, a tym samym na uczucie sytości u loch. Dodatkowe podawanie pasz włóknistych ma pozytywny wpływ na zdrowie i wydajność loch, a także zmniejsza ryzyko biegunki u prosiąt po porodzie.

• Zapewnienie lochom dużych ilości surowców włóknistych w czasie ciąży zwiększy produkcję mleka podczas laktacji, a więc ułatwi odchów prosiąt

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Dominiki Stancelewskiej pt. Więcej włókna to mniej bakterii, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 22/2022 na str. 31.  Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.

Fot. Dominika Stancelewska