Jak zaplanować płodozmian?

Czynnikiem, który należy brać pod uwagę, konstruując płodozmian, są wymagania pokarmowe. Najważniejsze jest nawożenie organiczne, które nie tylko dostarcza składników pokarmowych, lecz także poprawia strukturę gleby. Należy tak układać płodozmian, by co 3–4 lata były wprowadzane nawozy organiczne. Nie wszystkie rośliny wymagają dużych dawek obornika czy kompostu, ale takie, jak kapusta, ogórki, kalafiory, selery czy pory, należy uprawiać w pierwszym roku po nawożeniu organicznym.

W drugim roku uprawiamy: pomidory, paprykę, warzywa cebulowe, marchew, pietruszkę, buraki, sałatę i szpinak. W trzecim i czwartym roku uprawiamy rośliny strączkowe oraz pomidory wysoko ros­nące. W płodozmianie powinno znaleźć się miejsce na nawozy zielone: rośliny bobowate, facelię, owies czy żyto, które poprawiają strukturę gleby, a także zabezpieczą ją przed erozją w czasie, gdy nie uprawiamy warzyw, oraz zabezpieczą przed nadmiernym zachwaszczeniem. Rośliny bobowate wnoszą dodatkową korzyść, ponieważ dzięki brodawkom korzeniowym są źródłem dodatkowego azotu. Wszystkie rośliny uprawiane na nawozy możemy wysiać jako poplon po wcześnie schodzących warzywach lub międzyplonie albo przedplonie przed warzywami, które wysiewa się lub sadzi w opóźnionym terminie.

Na co należy zwrócić uwagę podczas układania płodozmianu?

Głębokość ukorzeniania się warzyw ma również niebagatelne znaczenie podczas układania płodozmianu. Rośliny o głęboko sięgającym korzeniu mają zdolność pobierania pokarmu z głębszych warstw gleby, czyli po roś­linach głęboko się korzeniących uprawiamy rośliny o płytkim systemie korzeniowym i odwrotnie. Do roślin o płytkim systemie należą: rzodkiewka, cebula, szpinak i ogórek. Nieco głębiej sięgają korzenie kalafiora, grochu, fasoli, sałaty. Wśród głęboko się korzeniących jest marchew, burak ćwikłowy, kapusta. Warto brać pod uwagę również wrażliwość warzyw na zachwaszczenie. Do takich, szczególnie w pierwszej fazie rozwoju, należą cebula, pietruszka, pasternak, marchew, skorzonera. Powinno się je uprawiać po roślinach, które pozostawiają po sobie czyste stanowisko, np. po kapustnych z rozsady lub dyniowatych.

Jakie warzywa nadają się do płodozmianu?

Zazwyczaj warzywnik to niewielka powierzchnia i dlatego należy go racjonalnie wykorzystać i starać się uprawiać minimum dwa gatunki roślin w jednym sezonie. Warto zatem wprowadzić przedplon, poplon i międzyplon – w ten sposób unikniemy leżenia ziemi odłogiem. W przedplonie uprawia się rośliny o krótkim okresie wegetacji, czyli sałatę, szpinak lub rzodkiewkę. Jednocześnie z nimi można wysiać na tej samej grządce cebulę, marchew, ogórki, ale nie należy zagęszczać upraw.

• Facelia jest jedną z roślin polecanych do uprawy na nawozy zielone

fot. Małgorzata Wyrzykowska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 12/2023 na str. 103. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.