W Polsce po raz pierwszy ćma bukszpanowa (łac. Cydalima perspectalis) została stwierdzona w 2012 roku na Dolnym Śląsku i od tego czasu szybko zasiedla kolejne rejony kraju. Do Europy została zawleczona z Azji w 2006 roku wraz z importowanymi sadzonkami. Zmieniający się europejski klimat, wynikający z podwyższenia temperatur jej sprzyja. Zwalczanie owada na razie jest trudne ze względu na brak jego naturalnych wrogów na naszym terenie.

Szkody wywołane przez opisywanego motyla są zatrważające. W kilka dni z naszego pięknego bukszpanowego żywopłotu, mogą pozostać tylko gałęzie.

Po czym rozpoznać ćmę bukszpanową?

Obserwacja, obserwacja i raz jeszcze obserwacja, poprzedzona wywiadem. Niepokojącym objawem jest wygląd krzewów – jeśli pędy z zielonych zmieniają kolor na słomkowy, liście usychają i się zwijają, pojawiają się białe nitki przędzy i małe odchody, to znak, że w bukszpanie żerują gąsienice ćmy bukszpanowej. Dlatego systematyczny przegląd roślin jest ważny – najpierw warto skupić się na spodniej stronie liści, szukać w pobliżu ogonka liściowego czy są złożone jaja szkodnika.

W naszych warunkach w ciągu roku mogą pojawić się 2-3 pokolenia Cydalima perspectalis, a sezon aktywności motyla przypada na okres od kwietnia do września albo i nawet października, jeżeli w tym czasie jest ciepło.

Wiosną do życia budzą się gąsienice, które prowadzą żer na młodych liściach bukszpanu. I to one są główną przyczyną szkód. Dojrzałe gąsienice swój kokon zakładają pomiędzy dwoma liśćmi i gałęziami krzewu bukszpanu. Z poczwarki o dł. 25-30 mm na przełomie kwietnia i maja wylęgają się dojrzałe motyle. Imago, a więc forma dorosła, ćmy bukszpanowej nie jest szkodnikiem, żywi się nektarem kwiatów, a jej głównym zadaniem jest złożenie jaj. Rozpiętość skrzydeł dorosłego motyla może wynieść nawet do 4,5 cm.

Wśród Cydalima perspectalis wyróżnia trzy odmiany: jasną, ciemną i pośrednią – chodzi o zabarwienie skrzydeł. Ćmy mogą przybierać barwę od biało-brązowej do ciemnobeżowej i brązowej.

Jak zwalczać ćmę bukszpanową?

• Najlepiej mechanicznie – ręcznie lub za pomocą folii, którą umieszcza się pod krzewem i się go wytrząsa na przestrzeni kilku dni.
• Innym sposobem zwalczania szkodnika są pułapki feromonowe, których „zapach” specyficzny dla gatunku owada zwabia samce do pułapki.
• Dobrą alternatywą są także środki biologiczne, skuteczne i bezpieczne dla środowiska, ale mniej specyficzne, przez co oddziaływają na większą ilość gatunków. Takie produkty zawierają bakterie lub nicienie entomopatogenne. Jak przebiega ich działanie? Larwy nicieni wnikają przez otwory oddechowe gąsienic i szybko uwalniają chorobotwórcze bakterie do hemolimfy, zabijając żywiciela w ciągu 1-2 dni.
• Warto sięgnąć po biopestycydy, których działanie opiera się na aktywności bakterii bakteriach Bacillus thurigensis ser. Kurstaki.
• Wśród herbicydów warto szukać środków opartych na substancjach działających od „środka”, są one selektywne i szkodzą tylko temu owadowi, który jest specyficzny dla danej rośliny.

Skutecznym i jak na razie jednym sposobem na zapobieganie inwazji jest podjęcie kroków w zwalczaniu już na etapie pojawienia się jaj.

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał

Zdjęcie: https://pl.wikipedia.org