Rynek rzepaku: kupują, czy podają ceny?
Ceny rzepaku rosną tak szybko, że trudno jest już mówić o rzeczywistym rynku. Handel widząc tak częste i duże podwyżki kompletnie zamarł. Uczestnicy rynku czekają na jakieś większe przełamanie?
Na rzepakowy rynek wpływ wywierają paliwa, oleje roślinne i ograniczona podaż.
Ceny ropy naftowej ostatnio wzrosły, bo spadają zapasy surowca w USA. Baryłka ropy WTI na giełdzie w Nowym Jorku kosztuje 71,75 dolarów, a ropa Brent na giełdzie w Londynie kosztuje 75,70 USD za baryłkę. Zapasy ropy naftowej w USA w ubiegłym tygodniu spadły o 3,48 mln baryłek i jest to już kolejny siódmy tydzień ze spadkami zapasów, które są najniższe od 2018 r. Z rynku biopaliwowego słyszymy, że kolejni duzi producenci biodiesla w Europie obawiając się niemożności realizacji kontraktów, zgłaszają argument siły wyższej.
Tanieje soja, której ceny utrzymują się poniżej 1300 USc/korzec. Światowe ceny soi są pod presją zwiększonej podaży nowych zbiorów w USA, wzrostu prognoz plonów soi w Ameryce Południowej, a także słabszego popytu płynącego z Chin. Według szacunków oilworld.de, światowa produkcja soi w 2021/22 roku wzrośnie z 359,55, do 376,45 mln ton (rok/roku), a globalne zapasy soi wynosząc 99,3 mln ton, powiększą się w skali roku o 3,6 mln ton.
Niemieccy eksperci uważają, że produkcja soi w Ameryce Południowej w latach 2021/22 wzrośnie o 12 mln t, do 207,3 mln ton, zdecydowane wzrosty dotyczą: Brazylii (+7,3 mln ton do 144, 5 mln t), Argentyny (+2,2-3,2 mln t, do 46-47 mln t) i Paragwaju (+1,4 mln t, do 10,7 mln t).
Importerzy nie akceptują wzrostu cen olejów roślinnych. Na ogłoszonym przez egipską agencję GASC przetargu, na zakup 30 tys. t oleju sojowego i 10 tys. t oleju słonecznikowego, Egipt kupił tylko olej słonecznikowy. Jak donoszą agencje dostawcą ma być Viterra (dawny Glencore), a zaakceptowana cena wynosi 1289 USD/t CIF. Egipska agencja odrzuciła oferty na olej sojowy w przedziałach cenowych 1340–1378 USD/t.
Podczas, gdy importerzy z Egiptu, Indii i Chin spodziewają się spadku cen oleju słonecznikowego, to rolnicy z regionu Morza Czarnego nie są skłonni do obniżek. Rosja i Ukraina sprzedają na eksport ok. 80% całego produkowanego oleju słonecznikowego. Od początku roku do 20 września olej słonecznikowy w Rosji podrożał o 5,8%.
Pomimo, iż wydawało się, że wszystkie złe doniesienia z rynków, zwłaszcza te z Kanady zostały przez giełdy już dawno skonsumowane, to rzepak drożeje nie widząc już przed sobą żadnych barier. Na paryskiej giełdzie Matif rzepak w tym tygodniu przebił granicę 600 euro/t i zdaje się poszukiwać kolejnej zapory do przeforsowania. Na czwartkowym (23.09.21 r.) zamknięciu, listopadowe kontrakty kosztują już 615 euro/t. Obrót giełdowy jest jednak niewielki w ciągu dnia przehandlowano zaledwie 3654 kontrakty, to jest o 5-6 razy mniej niż miało miejsce w okresie żniw! Na uwagę zasługuje fakt, że kontrakty lutowe są aż 10 euro tańsze, a rzepak na maj jest tańszy o 21 euro/t. Rynek giełdowy jest podgrzany na rzepak sprzedawany tu i teraz. Krajowe ceny dodatkowo lewaruje słabnąca do 4,61 w stosunku do euro złotówka.
Firmy handlowe podniosły ceny i proponują najczęściej 2500–2750 zł/t.
U największych przetwórców ceny poszły do góry o ok. 100 zł/t i u większości z nich się wyrównują. Przetwórcy pytani po ile skupują rzepak odpowiadają:
– Ceny mamy wysokie, ale żeby powiedzieć, że w nich kupujemy – to byłoby spore przeinaczenie rzeczywistości. Rynek oczekuje 3000 zł/t, ale jak będzie 3 tys. zł, to pewnie oczekiwania wzrosną do 3,5 tys. zł/t – słyszymy półprywatnej rozmowie z zaopatrzeniowcem zakładów.
Może w końcówce roku rynek się ożywi, bo handlowcy, którzy zgromadzili większe partie już mogą podliczać zyski i będą zapewne chcieli je zmaterializować, przenosząc swoje atencje w kierunku zaopatrzenia w nawozy. By i na nich zarobić po raz kolejny. Byle tak nerwowy rynek rzepakowy graczom nie spłatał psikusa jakimś ostrym załamaniem.
Zlokalizowane w kraju zakłady tłuszczowe aktualnie proponują:
- ZT Kruszwica dostawy na październik – 2820 zł/t
Brzeg dostawy na październik – 2820 zł/t
- ADM Szamotuły dostawy na październik – 2820 zł/t
Czernin dostawy na październik – 2820 zł/t
- Komagra Tychy dostawy bieżące – 2690 zł/t
Kosów Lacki dostawy bieżące – 2680 zł/t
- Viterra Bodaczów dostawy na październik – 2830 zł/t
- Bestoil Lasocice dostawy bieżące – 2800 zł/t
Juliusz Urban Fot. archiwum taP
dr Juliusz Urban
ekspert ds. rynku zbóż top agrar Polska, doktor agronomii UP i absolwent MBA UE we Wrocławiu, wiele lat zarządzał skupem u dużego dystrybutora, był prezesem firmy przetwórstwa rzepaku, miał także własną firmę brokerską.
Najważniejsze tematy