Z artykułu dowiesz się
Nawet zdecydowanie mniejszy import i niepewność tego co stanie się z importem z Ukrainy po 15 września nie powoduje jakiś nerwowych ruchów cenowych.
KE według analiz opublikowanych w Biuletynie Mars swoje prognozy średnich europejskich plonów rzepaku na ten sezon zmieniła tylko nieznacznie z 3,2 t/ha, na 3,19 t/ha. Jednak będzie to średnia sporo niższa od poprzedniego roku, gdy unijne plony wynosiły 3,33 t/ha. Tym samym tegoroczne plony będą o 4% niższe od poprzedniego sezonu, ale o 3% wyższe od średniej z ostatnich pięciu lat.
Największe spadki plonów notowane są w niewielkiej Estonii i znacznie większej, ale nie słynącej ze szczególnie dużej produkcji rzepaku Hiszpanii. Z potęg produkcyjnych, Niemcy z wynikiem 3,57 t/ha będą miały polny mniejsze o 10% rok do roku i do średniej wyższe tylko o 3%. Nieco gorzej będzie we Francji, która zbierając średnio 3,43 t/ha, ma mieć tegoroczny plon mniejszy o 7% od ubiegłorocznego i większy o 6% od średniej pięcioletniej.
Polska ze średnim plonem 3,25 t/ha, gdy przyglądniemy się na relacje do średnich wypada nieco lepiej, bo mamy mieć plon tylko o 4% mniejszy od poprzedniego, a aż o 7% większy od średniej z ostatniego pięciolecia.
Pomimo niższych plonów UE nie spieszy się z importem rzepaku. Od początku sezonu do 20.08.2023 r. Kraje UE zaimportowały spoza granic wspólnotowych 280 tys. t rzepaku podczas, gdy analogiczny okres poprzedniego sezonu zaowocował aż 765 tys. ton importu. Nawet w sezonie 2021/22 w podobnym okresie import rzepaku był o 180 tys. t większy.
Wjeżdżające dotąd wolumeny skupiają się głownie w trzech krajach: Rumunii (89 tys. t), Belgii (70 tys. t) i Francji (47 tys. t). Polskie statystyki nie odnotowały dotychczas ani tony, ale przez nasz kraj może odbywać się tranzyt.
Blokowanie ukraińskich portów na Morzu Czarnym zwiększa presję na ceny rzepaku i paraliżuje handel na Ukrainie. Ceny skupu rzepaku utrzymują się tam na poziomie 365–375 USD/t lub 14 600–15 200 UAH/t (ok 1620–1690 zł/t) z dostawą do portów naddunajskich. Oferowane ilości rosną, ponieważ plantatorzy przygotowują się do zbioru soi i słonecznika. W regionach zachodnich popyt na rzepak jest większy, ale kolejki ciężarówek przez 6–12 dni na granicy z Polską i Rumunią ograniczają ceny do 13 300–14 000 UAH/t (ok. 1480–1555 zł/t). Kolejka ciężarówek na granicy do tranzytu przez Polskę do portów Łotwy i Litwy oraz do niemieckich fabryk sięga 12 dni.
Biorąc pod uwagę te wszystkie informacje na rzepakowym rynku jakoś nie widać powodów do paniki. Matif z notowaniami rzepaku stale kreci się w korytarzu 460–475 €/t, a każdy większy wyskok ceny natychmiast w kolejnych dniach jest korygowany spadkami. W czwartek na zakończeniu dnia (24.08.23 r.) rzepak na listopad jest wyceniany na 471,50 €/t, a kontrakty na luty o 10 euro droższe.
Firmy handlowe w krajowych skupach płacą 1630–1870 zł/t. Od razu wyraźnie widać, kto rzepak chce kupować, a kto wystawia cenę na swoje widzimisię. – Teraz rzepaku rolnicy i tak nie sprzedają, bo są zajęci siewami na następny sezon – mówi skupujący z Lubelszczyzny.
Natomiast przetwórcy nadal konsekwentnie prowadzą swoją już wcześniej opracowaną politykę zakupów i jedni kupują na bieżąco, inni natomiast na jesienne miesiące. Widać, co prawda różnice cenowe, ale są one głównie spowodowane lokalizacją zakładu, a przede wszystkim terminami dostawy kontraktowanego surowca.
· ZT Kruszwica – 1990 zł/t (listopad)
Brzeg – 2000 zł/t (grudzień)
· ADM Szamotuły – 2015 zł/t (listopad)
Czernin – 2005 zł/t (listopad)
· Komagra Tychy – 1890 zł/t
Kosów Lacki – 1890 zł/t
· Viterra Bodaczów – 1927 zł/t (październik)
· Best Oil Lasocice – 1920 zł/t
· Agrolok Osiek – 1840 zł/t
· Bielmar – 1860 zł/t
Ceny bazowe na kontraktach z dopłatami za zaolejenie są o 40–55 zł/t niższe.
Uwaga! Publikowane ceny należy traktować jako aktualne 24.08.2023 r. na godz. 13.
Juliusz Urban Fot. Rudnicki
dr Juliusz Urban
ekspert ds. rynku zbóż top agrar Polska, doktor agronomii UP i absolwent MBA UE we Wrocławiu, wiele lat zarządzał skupem u dużego dystrybutora, był prezesem firmy przetwórstwa rzepaku, miał także własną firmę brokerską.
Najważniejsze tematy
