<p style=text-align:justify;>Planując nowe nasadzenia, każdy plantator zadaje sobie podstawowe pytanie: co posadzić? a dodatkowe pytanie brzmi: co posadzić, żeby zarobić? wszak nie tylko o samo posadzenie chodzi, ale również o zyski z plantacji.</p>
<p style=text-align:justify;>Polecamy artykuł!</p>

Trendy w nasadzeniach truskawek - publikacja PDF

<p class="MsoNormal"><strong>KOWR zachęca do kupna owoców prosto od rolnika.</strong> Sezon a truskawki trwa, a dzięki temu zyska i konsument i producent.<br /><br /><strong>Polska w Europie jest jednym z przodujących producentów truskawek</strong>. Największa ilość plantacji znajduje się na Mazowszu. Powierzchnie około tysiąca hektarów truskawki zajmują w Kujawsko-Pomorskim.<br /><strong>Cena truskawki jest niższa niż przed rokiem.</strong> <strong>W 2021 skupu płaciły około 20 zł za kilogram</strong>. Początek sezonu przyniósł poniekąd wzrost, ale <strong>teraz wartość nie przekracza nawet 10 zł.</strong><br /><br />Truskawki w tym roku mają znakomite warunki glebowo-klimatyczne, <strong>przez co ich ilość na rynku jest spora. Popyt na te owoce rośnie, nie tylko w Polsce, ale również za granicą.</strong></p>
<p class="MsoNormal"><br />Źródło: bydgoszcz.tvp.pl<br />Fot: Bernat Patrycja<o:p></o:p></p>

authoress

Patrycja Bernat

Sad Nowoczesny

ceny truskawek

ceny truskawek krajowych

kowr

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa

odmiany truskawki

truskawki

Truskawki prosto od rolnika - KOWR apeluje

<p>Destatis oszacowało, że <strong>produkcja truskawek w Niemczech wynieść ma w tym roku 91,3 tys. ton.</strong> Tak <strong>niski wynik, ostatni raz uzyskano w roku 1998</strong>, gdzie zebrano 81,5 tys. ton. <strong>Średni poziom</strong> zbiorów u naszych sąsiadów oscylował w granicach 115,6 tys. ton.<br /><br />Główną przyczyną mniejszych zbiorów jest <strong>redukcja powierzchni uprawy</strong>, która teraz wynosi <strong>9,7 tys. hektarów, a więc o 9% mniej niż w roku 2021</strong>. Dodatkowo mniejszy popyt.</p>
<h2>Co wpłynęło na kształtowanie się produkcji truskawek w Polsce?</h2>
<p>W tym sezonie mimo wyższych plonów <strong>przewagę miały jednak niekorzystne czynniki </strong>takie jak:</p>
<ul>
<li><strong>chłodne dni</strong> w kwietniu i w pierwszej połowie maja ze<strong> spadkami temperatury </strong>powietrza przy gruncie, hamujące wzrost i rozwój roślin;</li>
<li>wiosenny<strong> niedobór opadów</strong>, powodujący rejonami nadmierne przesuszenie gleby;</li>
<li>lokalnie występujące w czerwcu i lipcu ekstremalne <strong>zjawiska klimatyczne,</strong> tj. <strong>burze, gradobicia</strong> i nawałnice połączone z silnym wiatrem.</li>
</ul>
<p>Produkcja owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych <strong>oceniono na niespełna 620 tys. t, tj. o 9,3% więcej niż w roku 2021.</strong><br /><br />Większość plantacji krzewów owocowych okres zimowy przetrwała w stanie zadowalającym. Jedynie uszkodzenia mrozowe występujące na początku kwietnia 2022 roku dały o sobie przede wszystkim znać na plantacjach malin, truskawek i porzeczek.<strong> To, co ograniczało produkcję to głównie panująca susza oraz lokalne opady gradu.</strong></p>
<h3>Zbiory truskawek ocenia się na ok. 185 tys. ton, czyli o 18,8% więcej niż przed rokiem.</h3>
<p>Bernat Patrycja<br />Źródło: nawozy.eu/GUS<br />Fot: envato.elements</p>

ile wynosza zbiory truskawek w 2022 roku

rekordowo nieskie zbiory truskawek w nieczcech

zbiory truskawek

zbiory truskawek 2022

zbiory truskawek w polsce 2022

zbiory ttruskawek niemcy

Rekordowo niskie w Niemczech, w Polsce wyższe o prawie 20% - zbiory truskawek

<p>Truskawki to najbardziej wyczekiwane pierwsze owoce wiosny. Nic dziwnego, że <strong>uprawa odmian wczesnych i dodatkowo przyspieszanych staje się coraz popularniejsza nie tylko w regionie Czerwińska nad Wisłą, lecz także w wielu innych ważnych ośrodkach produkcji sadowniczej w naszym kraju. </strong>Poza popularnością i oczekiwaniami konsumenta do zakładania upraw wczesnych i przyspieszonych <strong>przekonuje plantatorów wyższa cena sprzedaży owoców niż w środku sezonu</strong>, uzyskiwana za pierwsze owoce szczególnie w końcu kwietnia i na początku maja, gdy pierwsze tegoroczne truskawki zaczynają się pojawiać. Należy nadmienić, iż <strong>tego typu uprawa jest niezwykle kosztowna, wymaga od plantatora inwestycji oraz specjalistycznej i ciągle aktualizowanej wiedzy oraz dużego doświadczenia. </strong>Bez tego uprawa truskawek wczesnych odmian na przyspieszony zbiór może okazać się niezwykle kosztowna i przynieść straty zamiast korzyści. Dlatego wszystkich chętnych do uprawy truskawek na przyspieszony <strong>zbiór zachęcam do zgłębiania wiedzy na ten temat, aby popełniać jak najmniej błędów.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/truskawki_na_przyspieszony_zbior.png" width="680" height="317" alt="" /><br /></strong></p>
<div data-article-box=""></div><h2><strong>Od czego zacząć?</strong></h2>
<p>Najlepiej od początku, czyli<strong> sumiennego i starannego przygotowania stanowiska.</strong> Należy to zrobić na około rok przed założeniem plantacji. Przygotowanie stanowiska to dość kluczowy moment, w czasie którego należy skupić się na kilku aspektach.</p>
<div data-article-box=""></div><h3>Analiza gleby</h3>
<p>Po pierwsze <strong>chemiczna analiza gleby na zawartość makro-, a czasem i mikroelementów</strong>. Próbki gleby trzeba pobrać z każdej przyszłej kwatery i wysłać do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej (OSChR), zlecając wykonanie analizy gleby metodą ogrodniczą. <strong>Na podstawie uzyskanych wyników należy – samemu lub z pomocą doradcy – sporządzić plan nawozowy. <br /><br /><div data-article-box=""></div></strong>W takim harmonogramie<strong> w pierwszej kolejności</strong> należy skupić się na dostarczeniu<strong> aktywnego wapnia</strong>, celem uzupełnienia dostępnego Ca2+ dla roślin. Uzupełnienie tego pierwiastka w warstwie 0–20 cm gleby nie jest ani prostym, ani szybkim zabiegiem.<br /><br /><div data-article-box=""></div>Przygotowując stanowisko pod nową plantację truskawek,<strong> dobrze jest obsiać je najpierw żytem, a potem np. gryką zwyczajną lub gorczycą sarepską</strong> – obie rośliny mają działanie fitosanitarne. <br /><br /><div data-article-box=""></div><strong>Po drugie, fosfor </strong>to bardzo wolno przemieszczający się w środowisku pierwiastek, a musi się go znajdować optymalna ilość w profilu glebowym. W przypadku nawożenia przed założeniem plantacji fosfor można wnieść np. w formie nawozu <strong>SuperFosDar 40</strong>, a przed samym formowaniem zagonów w postaci fosforanu amonu (<strong>np. PoliDAP</strong>). <br /><br /><div data-article-box=""></div><strong>Trzecie w kolejności są potas i magnez,</strong> jeśli zachodzi potrzeba uzupełnienia obu tych pierwiastków można sięgnąć po<strong> PatentKALI</strong> zawierający 30% K2 O, 10% MgO i siarkę. Pod żyto można wprowadzić częściowo dawkę potasu w formie <strong>soli potasowej,</strong> ale jeśli chcemy uzupełnić potas tuż przed sadzeniem truskawek, sięgamy tylko i wyłącznie po<strong> siarczan potasu KaliSOP.<br /><br /><div data-article-box=""></div>A co z azotem? </strong>Ten pierwiastek można <strong>uzupełnić w niewielkiej dawce tuż przed sadzeniem roślin</strong>, wprowadzając go wraz z fosforem w nawozie<strong> PoliDAP</strong> lub poprzez fertygację, wykorzystując nawozy wieloskładnikowe lub<strong> mono- czy diskładnikowe.</strong> Fertygacja po posadzeniu roślin w miejsce stałe to zagadnienie do omówienia w osobnym artykule.</p>
<div data-article-box=""></div><h3>Analiza wody</h3>
<p>W uprawie truskawek<strong> na podwyższonych zagonach</strong>, który to system jest coraz bardziej popularny przy zakładaniu plantacji na przyspieszony zbiór, należy rozłożyć linie kroplujące, jeśli na jednym zagonie sadzone są dwa rzędy roślin. S<strong>ystem nawodnienia kroplowego to pierwszy krok do fertygacji, </strong>a jeśli chcemy prowadzić skuteczną, a zarazem <strong>prostą fertygację, uprzednio oddajmy wodę do analizy. </strong>W wodzie na potrzeby nawodnienia i sporządzania pożywek nawozowych <strong>badamy takie parametry, jak:</strong></p>
<ul>
<li>pH;</li>
<li>EC;</li>
<li>HCO3- ;</li>
<li>twardość ogólną wody;</li>
<li>oraz pierwiastki: azot, fosfor, potas, magnez, wapń, siarczany, bor, żelazo, mangan, molibden, cynk, miedź, chlor i sód.</li>
</ul>
<p><o:p></o:p></p>
<div data-article-box=""></div><h3>Ocena zdrowotności gleby</h3>
<p>Oprócz analiz gleby i wody pod kątem żywienia roślin, <strong>warto jest sprawdzić glebę na obecność patogenów i szkodników glebowych, w tym larw opuchlaków czy pędraków oraz nicieni uszkadzających system korzeniowy. </strong>Można przeprowadzić specjalistyczne badania pod kątem obecności sprawców groźnych chorób truskawek, do których zaliczamy <em>Phytophtora cactorum</em>, grzyby z rodzaju <em>Colletotrichum spp., Verticillium dahliae </em>lub coraz częściej spotykany patogen <em>Pestalotiopsis clavispora.</em> Badania na obecność w glebie patogenów i nicieni uszkadzających rośliny można wykonać w <strong>wyspecjalizowanym laboratorium mikrobiologicznym. </strong>Na podstawie uzyskanych wyników oraz konsultacji z ekspertami/doradcami należy podjąć decyzję o różnego rodzaju zabiegach mających na celu eliminację rozpoznanych agrofagów. Czasem<strong> stosowane jest odkażanie gleby</strong> przy pomocy dostępnych fumigantów, aby wyeliminować z gleby patogeny, szkodniki oraz ograniczyć zachwaszczenie plantacji, przynajmniej w pierwszym roku jej prowadzenia.</p>
<div data-article-box=""></div><h3>Formujemy zagony</h3>
<p>Uprawa truskawek na przyspieszony zbiór w polu, <strong>pod osłonami niskimi lub w tunelach foliowych powinna odbywać się na podwyższonych zagonach ściółkowanych czarną folią.</strong> Czasem plantatorzy pytają o wybór ściółki pomiędzy czarną<strong> agrowłókniną P50 a czarną folią.</strong> Osobiście jestem zwolennikiem czarnej folii, ponieważ <strong>będzie nieco lepiej podwyższała temperaturę strefy korzeniowej </strong>(co korzystnie wpływa na tempo wzrostu i rozwoju roślin), w pewnym zakresie jest bardziej odporna na zawartą w nawozach mineralnych siarkę oraz może być tańszym od czarnej agrowłókniny materiałem ściółkującym – ale ceny proszę sprawdzać przed zakupem, ponieważ mogą się zmieniać dość dynamicznie. <br /><br /><div data-article-box=""></div><strong>Do ściółkowania zagonów rekomenduję czarną folię o grubości min. 0,05 mm, z filtrem UV.</strong> Jeśli na jednym zagonie chcemy uprawiać dwa rzędy roślin, szerokość folii powinna <strong>wynosić 120 cm</strong>. Pod folią układamy linie kroplujące. Jeśli na zagonie zamierzamy sadzić jeden rząd roślin, to na każdym zagonie koniecznie musi się znajdować pojedyncza linia kroplująca. <strong>Ich średnicę dobieramy do długości rzędów oraz parametrów całej instalacji, </strong>zazwyczaj parametr ten wynosi fi 16 lub fi 20. Podpowiedzią może tu być wybór linii kroplującej o grubszych ściankach 10 lub 12 mil. Taka linia będzie nieco droższa od swojego, takiego samego odpowiednika, który jednak będzie miał cieńsze ścianki (6 lub 8 mil). Niemniej jednak ścianki grubości 10 lub 12 mil są trwalsze i mogą pod ściółką wytrzymać dłuższy czas. Ponadto pewnym standardem jest wybieranie linii kroplującej o rozstawie emiterów co 20 cm lub co 30 cm, rzadziej o mniejszym lub większym.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/ferstygacja_truskawka_na_zbio_przyspiesozny.png" width="493" height="236" alt="" /> <br /><br /><div data-article-box=""></div><strong>Istotną kwestią jest wydatek z emitera</strong> (z ang. LPH) lub metra bieżącego linii kroplującej (z ang. LPM). Jestem zwolennikiem, aby wydatek z jednego emitera oscylował w przedziale od 0,8 do 1,2 l wody/godz., czyli uśredniając 1 l wody z emitera na godzinę. Kieruję się tu zasadą: „dołożyć zawsze można, ująć już niekoniecznie”, tym bardziej, że zdarzają się sytuacje, gdy chcemy podać roślinom mniejszą ilość wody. Na infrastrukturze, takiej jak ściółka, linie kroplujące czy system nawodnieniowy, nie warto oszczędzać, ponieważ ma ona służyć przez całe „życie” zakładanej plantacji – na pewno sezon lub dwa, a czasem nawet i trzy. Dlatego pozorne oszczędności i wybieranie materiałów tańszych, o słabszych parametrach mogą powodować, że iż po pewnym czasie ściółka zagonowa lub linie kroplujące przestaną pełnić swoje funkcje. Warto o tym pamiętać.</p>
<div data-article-box=""></div><h3>Najpierw zagon czy tunel?</h3>
<p>Gdy już gleba jest przygotowana, wszystkie resztki po przedplonach zlikwidowane, nawozy wysiane, gleba przed formowaniem powinna być dobrze doprawiona oraz mieć optymalną dla swego rodzaju i typu wilgotność. Nie może być ani za sucha, ani za mokra, aby zagon dobrze „się sypał”. <strong>Do jego uformowania możemy wykorzystać całe agregaty doprawiająco-formująco-ściółkujące. </strong>Niektóre firmy świadczą usługi takimi agregatami, które są wyposażone w elementy doprawiające glebę, czasem w aplikator nawozów lub mikrogranulatów oraz w aktywne elementy usypujące i formujące zagon, a dalej rozkładające linie kroplujące i folię.</p>
<p>Innym, prostym i <strong>bardziej popularnym typem maszyn do formowania zagonów są proste konstrukcje z biernymi lub aktywnymi elementami roboczymi.</strong> Ich zaletami są prostota funkcjonowania oraz możliwość wykorzystania ciągników o mniejszej mocy niż do agregatów formujących, wymagających użycia ciągnika o dużej mocy i odpowiednich przyłączach hydraulicznych. Proste maszyny formujące zagony mogą być zaopatrzone w aktywny wał napędzany hydrauliką lub bierny element w postaci tunelu, który po narzuceniu do niego gleby formuje ją w ustawiony uprzednio zagon. <strong>Wadą takich prostych, biernych maszyn może być to, że czasem aby uformować zagon, trzeba przejechać „na pusto” nie raz, ale dwu- lub trzykrotnie, </strong>aby na ostatnim przejeździe gleba w pełni utworzyła zagon, tak aby się on nie zapadał. Rolki z liniami kroplującymi trzeba założyć na maszynę w ten sposób, aby emitery układały się do góry, a linia w czasie rozkładania nie była zawinięta.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/agrowoknina_p50.png" width="341" height="264" alt="" /></p>
<p><strong> Folia musi być dobrze naciągnięta, ale nie nadmiernie,</strong> co mogłoby osłabiać jej strukturę i prowadzić do pęknięć. Folia musi całą powierzchnią przylegać do gleby – nie można pozostawiać pustych, niedosypanych przestrzeni, gdyż w takich miejscach folia może ulec uszkodzeniu lub może tam zalegać woda opadowa. Jedno z ważniejszych i często zadawanych pytań dotyczy tego, <strong>czy najpierw formować zagony i sadzić rośliny,</strong> czy <strong>ustawiać tunele foliowe, a potem w nich formować zagony i sadzić rośliny.</strong> Udzielenie odpowiedzi na tak postawione pytanie jest trudne, bo zależy to od wielu czynników. Z praktyki wynika, iż co gospodarstwo, to własny pomysł na tę kwestię oraz dopasowanie organizacyjne, sprzętowe i logistyczne do tematu zakładania nowej plantacji. Jeśli stawiamy tunel na działce, na której nie ma nic, żadnej infrastruktury, na pewno jest łatwej, ponieważ możliwy jest wjazd sprzętem specjalistycznym pomocnym w ustawieniu tunelu. <strong>Ale doprawienie gleby, formowanie zagonów – szczególnie w pojedynczych, niższych tunelach – może wymagać pewnych umiejętności oraz sprzętu w postaci np. ciągnika bez kabiny lub dopasowanej maszyny do formowania zagonów. </strong>Dlatego czasem najpierw formuje się zagon, sadzi rośliny, a potem stawia tunel. Jeśli taką opcję wybierzemy, to w czasie budowy konstrukcji tunelu należy uważać, aby nie uszkodzić już uformowanego zagonu, posadzonych roślin czy zainstalowanego systemu nawodnienia. Wybór, którą z tych możliwości wybrać, zależy od plantatora, który musi wziąć pod uwagę dostępność maszyn i organizacji prac na plantacji.<br /><br />Albert Zwierzyński Doradca Jagodowy<br />fot tyt. envatoelements</p>

agrowłoknina

agrowłóknina p50

aliaza gleby trsuakwka

analiza wody truskawka

czy tnel

folia czarna

formowanie zagonów pod trusakwkaki

odkażadnie gleby pod trusakwki

odmiany wczeny truskawek

uparwa trusawek an zbiór przyspiesozny

uprawa odmian wczesnych i dodatkowo przyspieszanych

zagony

Jak latem założyć plantacje truskawek z myślą o uprawie na przyspieszony zbiór?

<p>Truskawka jest uprawiana w tym gospodarstwie w tunelach zarówno w matach kokosowych ułożonych na ziemi i obłożonych słomą, jak i na stołach. <strong>Znajdujemy tutaj ulubioną odmianę właściciela – Rumbę.<br /></strong><img src="/media/uploads/trzemeszno_1.jpg" width="572" height="429" alt="" /><br />fot. Zbigniew Olejnik.<strong><br /></strong></p>
<p>– Próbowałem oczywiście uprawę innych odmian, ale Rumba za każdym razem wychodziła najlepiej - mówi Zbigniew Olejnik.</p>
<p><br /><img src="/media/uploads/trzemeszno_2a.jpg" width="479" height="359" alt="" /><br /><br /><img src="/media/uploads/trzemeszno_2b.jpg" width="483" height="362" alt="" /><br />fot. Truskawka Rumba uprawiana na stołach i w matach kokosowych ułożonych na ziemi i ściółkowana słomą.</p>
<p>Nasz przystanek w Trzemesznie pokazuje, że <strong>uprawa tego pięknego owocu jest obarczona dużym ryzykiem, także w tunelach</strong>. Nad Trzemesznem 19 lutego bieżącego roku przeszła potężna wichura. <strong>Z całkowitej powierzchni tuneli 0,7 ha, 0,5 ha zostało zwiane i zniszczone.</strong><o:p></o:p></p>
<p>– Jedna noc i cały biznes poszedł z dymem. Przez dwa tygodnie musiałam się zbierać, żeby tutaj wrócić. Tutaj na przykład znajduje się dwuletnia Rumba, jej już nie powinno być, powinna już być zebrana – mówi pan Zbigniew. Wszystko przez zerwaną z tunelu folię. Spadek temperatury spowodował przesunięcie terminu zbiorów.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/trzemeszno_3.jpg" width="603" height="452" alt="" /><br />fot. Tunele zniszczone przez wichurę.<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; font-family: 'Times New Roman',serif;"><o:p></o:p></span></p>
<div data-article-box=""></div><h2>Murarka – absolutny hit</h2>
<p>W każdym tunelu znajduje się domek dla pszczół murarek<strong>. Pszczoły są w gospodarstwie już od dobrych 8 lat.</strong></p>
<p>– Zrobiły swoją robotę. Jak tylko temperatura się podniosła, truskawka zaczęła kwitnąć i muraki momentalnie się wykluły. Tak pracowały, że aż tu gęsto było – zachwala pan Zbigniew.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/trzemeszno_4a.jpg" width="523" height="392" alt="" /></p>
<p><img src="/media/uploads/trzemeszno_4b.jpg" width="600" height="450" alt="" /><br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/trzemeszno_4c.jpg" width="600" height="450" alt="" /></p>
<p><o:p></o:p></p>
<p><strong>W każdym z tuneli znajduje się 1800 sadzonek</strong>. Zainstalowano nawadnianie kroplowe. Taśma T-tape jest <strong>doprowadzona do każdej maty kokosowej z truskawkami.</strong> Otwory znajdują się co 15 cm, a wydajność wynosi 1,5 litra na godzinę. <strong>Ilość dostarczanej wody regulujemy w zależności od pogody.</strong><o:p></o:p></p>
<p>– Rok temu po pierwszym owocowaniu obrywaliśmy liście, następnie obrywane były korony, aby na każdej roślinie było ich od dwóch do maksymalnie trzech – opowiada gospodarz<strong>. Jeżeli chodzi o zabiegi chemiczne, to nie można oszczędzać, najlepsza jest sprawdzona chemia</strong>. Na samym początku został zastosowany Mospilan 20 SP oraz Decis Mega 50 EW. Później przyszła kolej na środki grzybobójcze – Switch 62,5 WG, Luna Sensation 500 SC oraz Frupica 440 SC – aplikowane przemiennie. Do zwalczania przędziorka został zastosowany Koromite 10 EC.</p>
<p><br /><img src="/media/uploads/trzemeszno_5a.jpg" width="611" height="458" alt="" /><br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/trzemeszno_5b.jpg" width="612" height="459" alt="" /><br />fot. <o:p></o:p>Fertygacja plantacji</p>
<p><strong>Podstawą udanej produkcji jest odpowiednie pH, które w przypadku truskawki powinno wynosić 6–6,5 oraz EC – od 0,7 do 1,0. </strong>Truskawka Rumba była karmiona nawozem Superba Zielona Forte oraz YaraLiva Calcinit (saletra wapniowa). Do tego dołożony był kwas azotowy, w celu zakwaszenia wody. <strong>Na naszą powierzchnię 0,7 ha w jednym sezonie zużywamy około dwadzieścia 25-kilogramowych worków Superby Zielonej Forte. </strong>Jednorazowo do beczki 1000-litrowej dajemy 3 worki Superby. W drugiej beczce rozpuszczana jest saletra.</p>
<div data-article-box=""></div><h2><o:p></o:p>Brak rąk do pracy?</h2>
<p>– Nie mam problemu z pracownikami. Zatrudniam te same panie, pomagające mi przy zbiorach od 10 lat. Założenie mam takie. Z ludźmi trzeba się interesem podzielić! – kończy Zbigniew Olejnik.</p>
<p><o:p></o:p></p>
<p>Bernat Patrycja<o:p></o:p></p>
<p></p>

Truskawki prosto od rolnika - KOWR apeluje

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zachęca do kupowania między innymi truskawek prosto od rolnika.