Sprawą rządowej pomocy krajowym producentom mięsa w związku ze wzrostem cen pasz z importu zainteresowali się posłowie Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke.

- Rolnicy sygnalizują, że w ostatnim okresie drastycznie wzrosły ceny pasz z importu. W związku z tym wielu ekonomistów zwraca uwagę, że grozi nam znaczne ograniczenie pogłowia, a w następstwie wzrost cen mięsa. Biorąc pod uwagę dramatyczne skutki wirusa ASF w Polsce i aktualny poziom pogłowia trzody chlewnej, dalszy spadek liczby hodowanych zwierząt byłby dla krajowego rynku zabójczy. Rolnicy podnoszą także obawy o produkcję drobiu, wołowiny, a nawet mleka w Polsce w obliczu drastycznie rosnących kosztów produkcji – napisali posłowie opozycji w interpelacji skierowanej do MRiRW.

Dobrze, za wyjątkiem rynku wieprzowiny

W odpowiedzi ministerstwo rolnictwa napisało, że na bieżąco analizuje sytuację na poszczególnych rynkach rolnych oraz zamówiło w IERGŻ ekspertyzę, której celem była identyfikacja zagrożeń w związku z wojną na Wschodzie. Wynika z niej, że produkcja wołowiny, mleka oraz drobiu, ze względu na wysokie ceny, pomimo wysokich kosztów produkcji, wykazuje się dochodowością, z wyjątkiem produkcji żywca wieprzowego.

Zła sytuacja na rynku wieprzowiny

W przypadku produkcji wieprzowiny ocenia się, że jest ona podatna na skutki konfliktu zbrojnego w Ukrainie w kontekście sytuacji podażowo-popytowej. Głównym powodem takiej sytuacji są rosnące koszty chowu świń, a w szczególności koszty żywienia, które są główną pozycją w strukturze kosztów produkcji.

IERiGŻ ocenia, że w 2022 r., w porównaniu do 2021 r., cena sprzedaży żywca wieprzowego wzrośnie o 36,1%, a koszty produkcji żywca wieprzowego ogółem wzrosną o 11,0%. Zmiany przychodów i kosztów produkcji spowodują, że w 2022 r. nadwyżka bezpośrednia z produkcji żywca wieprzowego zostanie zrealizowana, jednak przychody zapewnią pokrycie poniesionych kosztów w 87,2%.

W 2021 r. produkcja żywca wieprzowego w Polsce wyniosła 2 396 tys. ton i była o 0,8% większa niż rok wcześniej. Ocenia się, że w 2022 r. produkcja żywca wieprzowego może być mniejsza o ok. 13,0%.

Opłacalność produkcji bydła

Według IERiGŻ, w kwietniu 2022 r. opłacalność produkcji bydła (mierzona relacją cen żywca do cen mieszanki dla opasów) była bardziej korzystna niż w marcu 2021 r. i osiągnęła wysoki poziom w porównaniu z analogicznymi okresami poprzednich kilku lat.

Poprawę sytuacji dochodowej produkcji żywca wołowego determinują historycznie wysokie ceny sprzedaży bydła, choć od kliku tygodni notowana jest delikatna obniżka cen, po systematycznych wzrostach zapoczątkowanych z końcem 2020 r.

W 24 tygodniu 2022 r. (13-19 czerwiec), według danych ZSRiR, średnia cena skupu żywca wołowego wyniosła 10,88 zł/kg i była wyższa w relacji rocznej o 46,8%. Ceny pasz dla bydła są nadal wysokie, chociaż należy mieć na uwadze, że gospodarstwa utrzymujące bydło są w relatywnie korzystniejszej sytuacji, gdyż wykorzystują pasze własne, objętościowe i nawozy naturalne. Z kolei ceny pasz dla bydła w kwietniu 2022 r. były wyższe w relacji rocznej o 28,6%.

Pomimo wysokich cen skupu bydła, ze względu na uwarunkowania rynkowe, IERiGŻ przewiduje, że produkcja żywca wołowego w relacji rocznej, może nieznacznie, czyli o 3%, zmniejszyć się w 2022 r. do poziomu ok. 540 tys. ton w wadze poubojowej.

Poprawa opłacalności produkcji drobiu

Zgodnie z danymi IERiGŻ, w I kwartale 2022 r., w relacji rocznej, ceny przemysłowych mieszanek pasz dla kurcząt typu brojler wzrosły o 24,7% podczas gdy ceny kurcząt rzeźnych były wyższe o 37,0%. Większy wzrost cen kurcząt niż cen pasz poprawił opłacalność produkcji drobiu, co uzasadnia dalszy wzrost produkcji.

Utrzymują się także rekordowe ceny skupu żywca drobiowego. W maju 2022 r. odnotowano kolejny wzrost cen skupu zarówno kurcząt typu brojler, jak i indyków. W 2022 r. przewiduje się dalszy wzrost produkcji oraz wolumenu i wartości sprzedaży mięsa drobiowego.

Co wojna na Ukrainie zmieniła na rynku pasz?

Spośród komponentów paszowych wwożonych do Polski największy udział mają makuchy sojowe. Import z Ukrainy stanowił ok. 4-6% ogółem.

Drugim komponentem wykorzystywanym do produkcji pasz przywożonym do Polski są makuchy słonecznikowe. W 2021 r. wwóz tego surowca wyniósł około 131 tys. ton, z czego ponad 124 tys. ton, tj. ok. 95% pochodziło z Ukrainy.

Ponadto, przywożono do Polski gotowe pasze, których w 2021 r. sprowadzono ok. 386 tys. ton, czyli o 2,0% więcej niż rok wcześniej. Import tego rodzaju produktów z Ukrainy stanowił jedynie 0,1%.

Przywóz kukurydzy do Polski (przeznaczanej głównie na pasze) w 2021 r. wynosił 222 tys. ton (w tym z Ukrainy 6,3 tys. ton) i był o połowę mniejszy niż w 2020 r. Natomiast w okresie od stycznia do kwietnia 2022 r. przywóz kukurydzy wyniósł 364 tys. ton, z czego 283 tys. ton pochodziło z Ukrainy ( 78%).

- Dostępne dane obejmujące kwiecień 2022 r. wskazują, że import z Ukrainy do Polski był realizowany i to niekiedy w ilościach większych niż miało to miejsce w analogicznym okresie poprzedniego roku. Taka sytuacja miała miejsce nie tylko w przypadku kukurydzy, ale również m.in. w przypadku makuchu sojowego, którego tylko w kwietniu 2022 r. sprowadzono z Ukrainy 14,8 tys. ton, podczas gdy w kwietniu 2021 r. było to 5,1 tys. ton – napisał wiceminister rolnictwa Lech Kołakowski.

Drogo, drożej, najdrożej …

Z danych zebranych w ramach ZSRiR wynika, że średnie ceny pasz dla zwierząt hodowlanych (bydła, świń i drobiu) w kwietniu 2022 r. były o ok. 30-40% wyższe niż przed rokiem i o ok. 50-70% wyższe w porównaniu do roku 2020.

Pasze dla drobiu w kwietniu 2022 r. kosztowały średnio 2 311 zł/tonę, co oznaczało wzrost o ok. 41% w porównaniu do kwietnia 2021 r. Średnia cena pasz dla bydła w kwietniu 2022 r. wyniosła 2 289 zł/tonę i była wyższa o ok. 30% niż przed rokiem. Natomiast pasze dla świń kosztowały przeciętnie 2 190 zł/tonę, a ich cena wzrosła o 27% w porównaniu do cen z kwietnia 2021 r.

wk
Fot. Kolasińska