Podstawowym celem działalności spółek strategicznych KOWR jest prowadzenie hodowli twórczej i zachowawczej roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich, właściwa realizacja programów hodowlanych, kreowanie postępu biologicznego oraz tworzenie i propagowanie innowacji w rolnictwie.

"Spółki nadzorowane przez KOWR spełniają szczególną rolę w polskim rolnictwie. Z jednej strony są rezerwuarem genów podstawowych odmian roślin i gatunków zwierząt, a z drugiej strony są też największym kreatorem postępu biologicznego, będącego paliwem dla rozwoju rodzimego rolnictwa. Bardzo często Spółki są też liderami lokalnymi i krajowymi w dziedzinie upowszechniania najlepszych praktyk rolniczych, będąc gospodarstwami wzorcowymi"– czytamy w informacji przesłanej do Sejmu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.

Potencjał spółek strategicznych

Według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku, zgodnie z KRS, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wykonywał prawa z udziałów w stosunku do 38 spółek hodowli roślin oraz hodowli zwierząt o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej.

Ze względu na rodzaj prowadzonej hodowli spółki można podzielić na:

• hodowlę roślin: 6 spółek,

• hodowlę zwierząt: 19 spółek,

• hodowlę koni: 13 Spółek.

Łączna nominalna wartość udziałów w spółkach nadzorowanych przez KOWR wynosiła na koniec roku obrachunkowego 2020 – 683 972 400,00 zł.

Spółki hodowlane dysponowały na koniec 2020 roku gruntami (w tym własne oraz dzierżawione) o łącznym areale 113,63 tys. ha, z tego grunty własne wynosiły 4,81 tys. ha, a grunty dzierżawione – 108,81 tys. ha oraz zatrudniały 4 103 pracowników, czyli o 101 osób mniej niż w roku 2019.

Sytuacja ekonomiczna

Rok 2020 był dla spółek KOWR rokiem znacznie lepszym niż dwa poprzednie lata gospodarcze i obrachunkowe. Występująca w latach 2018 – 2019 susza rolnicza doprowadziła spółki do bardzo trudnego położenia, ponieważ z uwagi na strukturę kapitałową były one wyłączone z pomocy państwa skierowanej do rolnictwa. W roku 2020 zjawisko suszy nie wystąpiło, ale rynek rolny nie jest jeszcze w pełni ustabilizowany po dwóch latach klęski żywiołowej.

W kwietniu 2020 roku nastąpiło dokapitalizowanie czterech spółek na łączną kwotę 24 mln zł, zaś z końcem grudnia 2020 r. nastąpiło dokapitalizowanie kolejnych pięciu Spółek na łączną kwotę 20 mln zł. Zgodnie z uzasadnieniami do podjętych uchwał w sprawie podniesienia kapitałów zakładowych, środki finansowe z dokapitalizowania mogą być przeznaczone jedynie na inwestycje i rozwój danej spółki.

Rentowność spółek

Na koniec 2020 roku nastąpiła poprawa rentowności sprzedaży dla spółek ogółem jak i we wszystkich grupach hodowli, choć wartości wskaźników wciąż są ujemne.

Rentowność sprzedaży w 2020 r.:

• hodowli koni: 11,7%  

• hodowli roślin: 5,8 %

• hodowli zwierząt: 3,8%

Na koniec 2020 roku w najtrudniejszej sytuacji były przede wszystkim spółki:

• Stadnina Koni Janów Podlaski Sp. z o.o.,

• Stadnina Koni Iwno Sp. z o.o.,

• Stado Ogierów Starogard Gdański Sp. z o.o.,

• Stadnina Koni Racot Sp. z o.o.,

• Ośrodek Hodowli Zarodowej w Bobrownikach Sp. z o.o.

Podmioty te borykają się przede wszystkim z utrzymaniem bieżącej płynności finansowej.

"Znaczna poprawa"

Mimo tego KOWR ocenia, że 2020 r. była dla spółek znacznie lepszym niż dwa poprzednie lata gospodarcze i obrachunkowe.

„Znaczna poprawa wyników finansowych przełożyła się na ogólną kondycję Spółek KOWR oraz pozwoliła na odtworzenie planów inwestycyjnych i rozwojowych, które z uwagi na susze musiały zostać w znacznej mierze zweryfikowane lub zawieszone. Zarządy Spółek, pomimo występującej pandemii, podjęły trud odwrócenia negatywnych zjawisk wywołanych suszą, co jak pokazała analiza sprawozdań finansowych za rok 2020, zatwierdzonych przez Zwyczajne Zgromadzenia Wspólników, udało się bardzo dobrze. Wyniki finansowe per saldo uległy bardzo znacznej poprawie. Poprawiła się rentowność działalności Spółek i zmalało zadłużenie. Poprawiła się również wypłacalność Spółek” – czytamy w podsumowaniu informacji przesłanej do sejmowej komisji rolnictwa.