Każdy, kto korzysta z Twittera doskonale kojarzy konto PTR lub jego członków, którzy aktywnie komentują aktualną sytuację w rolnictwie, decyzje polityków czy instytucji oraz pokazują swoją codzienną pracę w gospodarstwie. Zawsze wtedy, gdy rolnicy są atakowani lub oskarżani o złe praktyki rolnicze czy zaniedbywanie dobrostanu zwierząt zabierają głos by demaskować nieprawdziwe opinie i komentarze.

Rolnicy znów aktywnie dyskutują z Komisarzem UE. Co myślicie nt. kryteriów do zdefiniowania rolnika aktywnego, wedlug @jwojc? Jakie są wasze pomysły ? Zapraszam do dyskusji, komisarz z przyjemnością przeczyta, a i zapewne na niektóre uwagi odpowie. https://t.co/uOZB9uJGJ2

— Partia Twiterowych Rolników (@PRolnikow) March 7, 2021

Także w sprawie nowej WPR, które niesie rolnikom wiele zmian takich jak m. in. Zielony Ład, gospodarze skupieni wokół PTR postanowili nie być obojętni. Przygotowali szereg uwag i wniosków do Krajowego Planu Strategicznego WPR. Poniżej publikujemy te postulaty. Ponieważ jest ich wiele, to podzieliliśmy je tematycznie. Dziś pierwsza część dotycząca definicji aktywnego rolnika, beneficjenta, ekoschematów i rolnictwa ekologicznego.

Zachęcamy do lektury!

UWAGI PTR DO KRAJOWEGO PLANU STRATEGICZNEGO

Art. 17-18 projektu rozporządzenia o Planach strategicznych WPR

1. Utrzymanie minimalnej powierzchni do której przyznawana jest płatność bezpośrednia na poziomie min. 1 ha
Uzasadnienie: Zmiana z 1 ha UR i zmniejszenie minimalnej powierzchni do 0,1 ha powierzchni będzie zwiększało koszty administracyjne co może przewyższyć wysokość wsparcia i spowoduje również większą ilość beneficjentów, którzy nie zajmują się produkcją rolną a będą mogli otrzymać wsparcie np do ogródków działkowych.

2. Proponujemy ustalenie progu  pozwalającego na ubieganie się o płatności podstawowe na poziomie 3 ha lub SO gospodarstwa min. 5 tys euro, zależnie od tego co łatwiej gospodarstwu uzyskać. Gospodarstwa mniejsze niż taka kwota nie są w stanie istnieć w oparciu o rolnictwo. Dodatkowo zgodnie z analizami SWOT załączonymi do projektu Planu wspieranie  najmniejszych gospodarstw(nie utrzymujących się stricte z rolnictwa) nie zniweluje małej produktywności gospodarstw w Polsce a jeszcze ją pogłębi.
 
3. Podstawowe wsparcie dochodów
Proponujemy uzależnienie wsparcia podstawowego 50% płatności podstawowej  w sytuacji gdy grunty użytkowane są w minimalnym stopniu poprzez przeprowadzenie jednego zabiegi agrotechnicznego  jak np. Koszenie, ( TUZ) ugorowanie. ( GO)100% płatności  podstawowej do TUZ  uzależnione od posiadania zwierząt w minimalnej obsadzie na  1 ha.

4. Wprowadzenie definicji rolnika aktywnego (Załącznik nr 6 Normy GAEC określone na poziomie krajowym w ramach warunkowości)

AKTYWNY ROLNIK to podmiot, który co najmniej 50% przychodu czerpie z działalności rolniczej, posiada zdolność do prowadzenia produkcji roślinnej/lub i zwierzęcej poprzez udokumentowanie posiadania sprzętu, zakupu środków do produkcji  W przypadku braku zdolności przedstawi dokumenty księgowe potwierdzające korzystanie z usług rolniczych lub konieczność udokumentowania kosztów poniesionych w gospodarstwie na produkcje rolniczą, 1 tys złotych na 1 ha pobieranej dopłaty rolnej w postaci FV kosztowych dołączanych do wniosku obszarowego.

Zdefiniowanie "Aktywnego Rolnika" ma na celu przede wszystkim zatrzymać upadek małych i średnich gospodarstw, przyczynić do wzmożenia przez młodych rolników chęci do przejmowania gospodarstw. Dać realny oddźwięk dla tych co chcą pozostać na wsi i pracować na ziemi. Oddalić osoby które nie wnoszą w krajobraz wiejski swojej aktywności, chęci współdziałania, budowania więzi na obszarach wiejskich.

Art. 26 projektu rozporządzenia o Planach strategicznych WPR

Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów do celów równoważności

1. Redystrybucyjne wsparcie dochodów

 Płatność roczna przyznawana do powierzchni maksymalnie 30 ha (dotychczas 27 ha), do której przyznano Podstawowe wsparcie dochodów, dla gospodarstw posiadających od 3 ha do 100 ha (dotychczas dla wszystkich gospodarstw).
 Badania wykazują , iż w zależności od prowadzonej działalności rolniczej poziom opłacalności produkcji różni  się i waha się od 20 do blisko 80 ha. Proponujemy zwiększenie powierzchni w ramach wsparcia do gospodarstw do maksymalnej wielkości 100 ha. Minimalny obszar powinien pozostać na obecnym poziomie 3 hektarów.

Art. 28 projektu rozporządzenia o Planach strategicznych WPR

Ekoschematy – praktyki korzystne dla środowiska i klimatu

1. Obszary miododajne nieużytkowane rolniczo, na których została wysiana mieszanka roślin jednorocznych miododajnych z możliwością wsiewki traw oraz bobowatych drobnonasiennych. Utrzymanie obszaru na gruntach ornych do 1 września (w dokumencie jest 30 września). Po tym okresie dozwolone jest wypasanie, koszenie oraz uprawy agrotechniczne. Zmiana ma na celu możliwość dokonywania zabiegów agrotechnicznych na polach w odpowiednich terminach dla uprawy następczej. - proponowana stawka 1000zł/ha

2. Uprawy będące pożytkiem dla owadów zapylających, w których nie są stosowane zabiegi insektycydowe. Dopuszczalne jest zastosowanie herbicydów zgodnie z rejestracjami. Dopłata do upraw - słonecznika, facelii, gryki, nostrzyka, malwy. Proponowana stawka 500zł/ha

3. Wysiew roślin będących pożytkiem dla owadów zapylających razem z uprawą kukurydzy zbieranej na kiszonki. Proponowany min. 10% dodatek słonecznika - 10% obsady lub 10% powierzchni działki uprawnej. Proponowana stawka -  500zł/ha

4. Zimowe pożytki dla ptaków
Wysiew mieszanki roślin stanowiących pożytek dla ptaków w okresie zimowym, nie później jak do 10 sierpnia w mieszance minimum dwóch roślin – słonecznik, gryka, owies, jęczmień jary jarmuż, kapusta pastewna, kukurydza. Zabrania się stosowania środków ochrony roślin, użytek pozostaje na polu do połowy lutego.

5. Zielone ścierniska
DO USUNIĘCIA Ekoschemat nie ma nic wspólnego z ekologią i zwiększeniem bioróżnorodności. Brak uprawek po zbiorze przyczyni się do zwiększenia banku chwastów oraz wysuszenia gleby i zubożenia w składniki pokarmowe

6. Ekstensywny wypas na TUZ z obsadą zwierząt  Zmiana obsady zwierząt trawożernych (bydło, kozy, owce, konie) wynosi min. 0,5 DJP/ha TUZ i max. 2,5 DJP/ha TUZ.

Uzasadnienie
Utrzymanie wypasu na TUZ z obsadą zwierząt na poziomie 1,5 DJP/ha TUZ jest zbyt rygorystyczny i de facto realizuje działania związane z ekoschematem rolnictwo ekologiczne. Utrudni on rolnikom efektywne wykorzystanie TUZ w celach produkcyjnych

7. Pasy uprawne wolne od środków ochrony roślin i nawozów:
Pomoc jest przyznawana do upraw na gruntach ornych, na których pozostawiono co najmniej 20% działki rolnej wolnej od nawozów oraz środków ochrony roślin. Części upraw mogą, ale nie muszą być podzielone. Drugą opcją jest coroczne pozostawienie 20% całego gospodarstwa. STAWKA – 2000zł/ha
Na wydzielonych częściach obowiązuje:
- zakaz stosowania nawozów mineralnych,
- zakaz stosowania środków ochrony roślin,


8. Prowadzenie zrównoważonego gospodarowania na wszystkich użytkach rolnych w gospodarstwie
Proponujemy zmianę iż na wszystkich użytkach rolnych w gospodarstwie prowadzi się zrównoważoną gospodarkeę nawozowo-paszową określoną obsadą zwierząt w granicach np. od 0,5 do 2,5 DJP/ ha UR.

9. Przeznaczenie X% (np. 5-10%) powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie na obszary nieprodukcyjne
Zmniejszenie powierzchni  obszarów sprzyjających różnorodności biologicznej, np. oczek wodnych, pojedynczych drzew i ich skupisk, miedz śródpolnych, itd., na poziomie (np. 5-10%), tj. poziomie większym niż wymagany w ramach GAEC 9.

10. Zimowe pożytki dla ptaków
Wykreślenie zakazu stosowania środków ochrony roślin
Brak możliwości stosowania środków ochrony roślin spowoduje zwiększenie zachwaszczenia pola.

11. Korzystna struktura upraw
Proponujemy zmniejszenie w zmianowaniu udział bobowatych do 15-20%
Pozwoli to włączyć bobowate do poplonów bez zagęszczenia w zmianowaniu.

12. Nowe działanie - Stosowanie biologicznych środków ochrony roślin przez producentów upraw rolniczych oraz ogrodniczych.
Opis zakresu interwencji:
Celem interwencji jest wprowadzenie biologicznych metod ochrony roślin do powszechnego stosowania w gospodarstwach rolnych przy jednoczesnym obniżeniu stosowania chemicznych środków oraz zrównoważonym stosowaniu tych środków. Celem interwencji jest również poprawa jakości i wielkości plonu w uprawach prowadzonych metodą integrowaną oraz ekologiczną.

Interwencją objęte są biologiczne środki ochrony roślin do użytku profesjonalnego:

    1. zawierające makroorganizmy (drapieżcy, parazytoidy owadów, nicienie entomopatogeniczne - nie podlegające obowiązkowi rejestracji w Unii Europejskiej), wyszczególnione w ewidencji tych środków (wykaz na stronie MRiRW) stworzony na podstawie dobrowolnych zgłoszeń rejestrowych producentów/dystrybutorów tych środków,
    2. zawierające mikroorganizmy (na bazie bakterii, wirusów, grzybów) i znajdujące się w aktualnym rejestrze środków ochrony roślin MRiRW,
    3. zawierające środki biotechniczne (bazie feromonów owadów, ekstraktów lub wyciągów z roślin) i znajdujące się w aktualnym rejestrze środków ochrony roślin MRiRW,
    4. usługa aplikacji B–ŚOR sprzętem specjalistycznym dostosowanym jedynie do określonego biologicznego środka ochrony roślin lub jego formulacji.
Wsparcie przyczyni się do złagodzenia trudności występujących przy produkcji roślinnej chronionej biologicznie i do zwiększenia konkurencyjności sektora.

Cel szczegółowy
Metody biologiczne ochrony roślin wymagają stosowania nowoczesnych sposobów aplikacji i monitoringu oraz dużej wiedzy w zakresie bioróżnorodności, a więc są innowacyjne i stymulują oraz wspierają dostosowanie gospodarstw do (kosztownych) wymogów w dziedzinie bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska i klimatu i wpisują się szczególnie w następujące cele WPR :1, 5, 6, 9

Cel 1. Wspieranie godziwych dochodów gospodarstw rolnych i ich odporności w całej Unii w celu zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego
(4-Rozwój produkcji rolnej metodami przyjaznymi dla środowiska naturalnego, zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i dostępu do wysokiej jakości i przystępnej cenowo żywności).

Cel 5. Wspieranie zrównoważonego rozwoju i wydajnego gospodarowania zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i powietrze
(1-Ochrona zasobów i poprawa jakości gleby; 2-Poprawa gospodarki wodnej na obszarach wiejskich; 3-Poprawa jakości wód. 4-Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza; 6-Podnoszenie wiedzy w zakresie racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych – wody, gleby, powietrza.

Cel 6: Przyczynianie się do ochrony różnorodności biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu
(1-Ochrona i różnicowanie krajobrazu wiejskiego; 2-Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin i nawozów; 3-Zwiększenie różnorodności upraw; 8-Zapobieganie rozprzestrzenianiu się gatunków inwazyjnych; 9-Rozwój zasobów wiedzy i informacji o środowisku, jej upowszechnianie i wzrost świadomości społeczeństwa.

Cel 9: Poprawa reakcji rolnictwa UE na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia, w tym bezpiecznej, bogatej w składniki odżywcze i zrównoważonej żywności, zapobiegania marnotrawieniu żywności, jak również dobrostanu zwierząt
2- Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin i nawozów; 4-Zapewnienie dostępności żywności wytwarzanej w ramach systemów jakości żywności - żywności ekologicznej, posiadającej oznaczenia geograficzne, wytwarzanej w ramach integrowanej produkcji roślin, a także w ramach krajowych systemów jakości żywności; 5-Zwiększenie świadomości i wiedzy konsumentów i producentów nt. systemów jakości żywności: 7- Podnoszenie wiedzy producentów żywności oraz konsumentów mające na celu przeciwdziałanie marnowaniu żywności. Podnoszenie wiedzy producentów rolnych o zrównoważonym stosowaniu antybiotyków, nawozów oraz integrowanej ochrony roślin. Podnoszenie świadomości konsumentów o systemach produkcji żywności oraz etykietowaniu produktów żywnościowych.

Beneficjent
Rolnik w rozumieniu art. 3 lit. a - projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego wsparcia na podstawie planów strategicznych

Opis warunków kwalifikowalności
Gospodarstwa uprawiające rośliny znajdujące się w ewidencji dopłat obszarowych.
Producenci upraw rolniczych oraz ogrodniczych.
Złożenie wniosku przed sezonem uprawowym, a otrzymanie dofinansowania do zastosowanych środków biologicznych po sezonie wegetacyjnym na podstawie poniesionych kosztów, udokumentowanych rachunkiem wystawionym na beneficjenta.
Przystąpienie do programu dofinansowania biologicznej ochrony ma charakter wieloletni i trwa 5 lat. Płatność przyznawana do powierzchni, na której realizowana byłaby dana praktyka
W ramach interwencji realizowane są zobowiązania w uprawach rolniczych na gruntach ornych oraz w uprawach ogrodniczych

Opis formy wsparcia
Refundacja kosztów biopreparatu i usługi aplikacji sprzętem specjalistycznym dostosowanym jedynie do określonego biologicznego środka ochrony roślin lub jego formulacji

Wysokość wsparcia
60 % poniesionych kosztów udokumentowanych rachunkiem, wystawionym na beneficjenta.

 Rolnictwo Ekologiczne

1. Wyłączenie możliwości przekazywania zbiorów do innych gospodarstw a pozostawanie jedynie możliwości sprzedaży lub przeznaczenia do skarmiania oraz przetwórstwa plonów oraz wprowadzenie wymogu udowodnienia spełnienia tego wymogu poprzez przedstawienie  dokumentów sprzedaży.

Uzasadnienie:
Oświadczenie o przekazywaniu plonów do innych podmiotów nie jest potwierdzeniem produkcji, może powodować potwierdzanie fikcyjnej produkcji i obrotu.

2. Dodatkowa płatność zwierzęca” w rolnictwie ekologicznym powinna być zróżnicowana ze względu na rodzaj zwierząt.

Warunek – zapewnienie obsady zwierząt do wszystkich ha UR (również do powierzchni, do której rolnik nie będzie ubiega się o płatności) od 0,5 DJP/ha  do 2 DJP/ha.
Uzależnienie dopłat do TUZ/ upraw paszowych na gruntach ornych od  posiadania zwierząt/ lub wykazania sprzedaży plonów do innych podmiotów.
Proponujemy od odejścia uproszczenia wnioskowania o wsparcie i realizacji zobowiązań przez rolników w przypadku  małych gospodarstw ekologicznych (do 10 ha). Proponujemy równe zasady dla wszystkich gospodarstw, i uzależnienie wsparcia od rodzaju uprawy prowadzonej na danej powierzchni.

3. Wprowadzenie płatności do bydła utrzymywanego w systemie ekologicznym

Uzasadnienie
Niewielka ilość bydła utrzymywanego w systemie ekologicznym jest spowodowana brakiem zachęty finansowej do tego sposobu produkcji. Przeprowadzone analizy pozwalają stwierdzić , że wielu rolników spełnia wymogi rolnictwa ekologicznego, ale ze względu na brak zachęt finansowych nie przystępuje do certyfikacji.  Proponujemy aby jednym z warunków systemu ekologicznego utrzymania bydła było spełnienie warunków zwiększonego dobrostanu, używanie pasz z gospodarstw ekologicznych,  co najmniej 50% powierzchni gospodarstwa powinno być objęte kontrolą w zakresie produkcji ekologicznej.


oprac. bcz na podst. PTR
Fot. pixabay