Użytki rolne mają służyć produkcji żywności lub pasz, czyli mają być uprawiane lub wypasane. Określono kryterium, które ma uznawać, że dany grunt jest uprawiany – dla wszystkich użytków ma to być jeden zabieg agrotechniczny mający na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności w terminie do dnia 31 lipca (roku kiedy został złożony wniosek o dopłaty bezpośrednie). Analogiczne rozwiązanie funkcjonuje w obecnym systemie płatności bezpośrednich.

W sadach podobne zasady

Kryterium będzie uznane, jeśli w powyższym terminie przeprowadzony zostanie zabieg mający na celu usunięcie obumarłych drzew lub gałęzi w sadach lub cięcie sanitarne suchych i zasychających gałęzi.

Wyznaczenie końcowej daty wykonania zabiegu agrotechnicznego umożliwi przeprowadzenie stosownej kontroli i zapewni weryfikowalność ustanowionego kryterium.

Optymalny termin

Jak twierdzi resort rolnictwa, z uwagi na odmienne uwarunkowania termiczne, hydrologiczne oraz odmienną wydajność użytków rolnych w poszczególnych regionach (głównie górskich i nizinnych) i związane z tym zróżnicowanie regionalne prowadzenia działalności rolniczej na trwałych użytkach zielonych, termin 31 lipca jest optymalny. Pozwala bowiem na terminowe wywiązanie się z powyższego obowiązku niezależnie od regionu prowadzenia działalności.

Czy będą odstępstwa?

Będzie można odstąpić od terminu 31 lipca tylko w przypadku:

1) gruntów:

·       ugorowanych, innych niż grunty ugorowane z roślinami miododajnymi, stanowiących obszary wykorzystywane do osiągnięcia minimalnego udziału powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne zgodnie z normą GAEC 8 . Na gruntach ugorowanych, zgodnie z wymogami rozporządzenia w sprawie norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, obowiązuje zakaz prowadzenia produkcji rolnej, w tym zakaz wypasu i koszenia w terminie do dnia 31 lipca. W związku z powyższym, proponuje się przesunięcie terminu na przeprowadzenie przynajmniej jednego zabiegu agrotechnicznego w celu usunięcia lub zniszczenia niepożądanej roślinności, do dnia 30 września roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich,

·       ornych, na których będą realizowane zobowiązania w ramach wariantu Wieloletnie pasy kwietne interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznej Planu Strategicznego Bioróżnorodność na gruntach ornych, w ramach których obowiązywać będzie wymóg koszenia połowy powierzchni pasa co drugi rok w terminie późniejszym niż 31 lipca, co ma prowadzić do realizacji celów środowiskowych tej interwencji, takich jak zapewnienie bazy pokarmowej dla organizmów pożytecznych.

2) trwałych użytków zielonych dla cennych siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk lęgowych ptaków w przypadku realizacji zobowiązań w ramach „Działania rolnośrodowiskowo - klimatycznego” objętego PROW 2014–2020 oraz zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych realizowanych na trwałych użytkach zielonych w ramach interwencji Planu Strategicznego. Odstępstwo to ma na celu dostosowanie przepisu do odmiennych wymogów dotyczących terminów wykonywania zabiegów agrotechnicznych na obszarach cennych siedlisk przyrodniczych. Odmienne wymogi dla takich obszarów zostały określone przede wszystkim w celu umożliwienia wydania nasion gatunkom roślin typowym dla cennych zbiorowisk roślinnych oraz wyprowadzenia lęgów zagrożonych gatunków ptaków. Ponadto opóźnione terminy koszenia oraz wymóg pozostawienia części powierzchni nieskoszonej w danym roku umożliwiają schronienie licznym gatunkom zwierząt, w szczególności bezkręgowcom. Odstępstwo to nie ma zastosowania w przypadku siedlisk użytkowanych rzadziej niż co drugi rok.

3) sadów objętych zobowiązaniami rolno-środowiskowo-klimatycznymi w ramach Pakietu 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych „Działania rolno-środowiskowo- klimatycznego” PROW 2014-2020 lub interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach Planu Strategicznego „Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych”, użytkowanych zgodnie z wymogami przewidzianymi dla tych zobowiązań, które mają prowadzić do realizacji celów środowiskowych.

Norma GAEC 8: zakaz produkcji i zabiegów?

Z kolei w przypadku gruntów ornych objętych warunkowością w ramach normy GAEC 8, dotyczącej minimalnego udziału powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary nieprodukcyjne, w przypadku gruntów ugorowanych z roślinami miododajnymi, miedz śródpolnych, stref buforowych i pasów gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasu, nie mają zastosowania powyższe przepisy. Na ugorach, zgodnie z wymogami rozporządzenia w sprawie norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska obowiązuje zakaz prowadzenia produkcji rolnej, w tym zakaz wypasu i koszenia w terminie wskazanym w procedowanym rozporządzeniu.

Projektowane rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 15 marca 2023 r.

wk

Fot. Envato Elements