Najwyższa Izba Kontroli ponownie przyjrzała się sprawie spółdzielni mleczarskiej Bielmlek w Bielsku Podlaskim. Raport pt. „Prawidłowość finansowania działalności Spółdzielni Mleczarskiej Bielmlek w Bielsku Podlaskim oraz udzielania pomocy finansowej jej członkom” jest poświęcony Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa i Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. To kontynuacji wyników kontroli, o której pisaliśmy już wcześniej.

NIK krytykuje KOWR

Najbardziej od kontrolerów NIK-u we wspomnianym raporcie oberwał Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli KOWR aż do marca 2022 roku nie był właściwie przygotowany do stosowania instrumentów finansowych wsparcia rolnictwa, które stanowiły jedno z jego zadań wskazanych w przepisach. Ośrodek, udzielając gwarancji spłaty kredytu, stanowiącej zabezpieczanie (do 30 mln zł) kredytu zaciągniętego przez Spółdzielnię Mleczarską Bielmlek w Banku Ochrony Środowiska S.A. 9 w wysokości 53 min zł, nie posiadał żadnych regulacji w zakresie udzielania takich instrumentów.

- Wobec braku jakichkolwiek procedur KOWR przed udzieleniem gwarancji nie dokonał analizy ryzyka udzielenia gwarancji, w tym oceny zdolności do spłaty zadłużenia zaciągniętego przez SM Bielmlek w BOŚ. Ośrodek nie weryfikował również danych w Księgach Wieczystych w zakresie obciążeń nieruchomości oraz w Sądowym Rejestrze Zastawów w zakresie obciążeń majątku ruchomego SM Bielmlek stanowiących zabezpieczenie udzielonej gwarancji kredytowej – czytamy w wystąpieniu pokontrolnym NIK.

KOWR pozywa BOŚ w sprawie kredytu dla Bielmleku

Zdaniem NIK Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa podejmował działania w celu dochodzenia wierzytelności z tytułu udzielonej SM Bielmlek gwarancji. Ośrodek uczestniczył w procesie sanacji i upadłości, jednak działania Rady Wierzycieli, którego był członkiem nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. W procesie sanacji nie udało się przeprowadzić skutecznej restrukturyzacji Spółdzielni. W upadłości nie osiągnięto wstępnie wyznaczonej ceny sprzedaży Bielmleku. Ostatecznie majątek SM Bielmlek sprzedano za 87 659,4 tys. zł netto co stanowiło 60% oszacowanej wartości majątku spółdzielni.

Ponadto KOWR złożył pozew przeciwko BOŚ o zapłatę 30 mln zł z tytułu wypłaconej Bankowi gwarancji, wskazując na nieprawidłowości przy udzieleniu kredytu SM Bielmlek, która okazała się niewypłacalna.

Wg stanu na dzień 19 maja 2023 r. KOWR z uznanej wierzytelności wynoszącej łącznie 32 325,2 tys. zł odzyskał 6 464 tys. zł, tj. 20% całej kwoty wierzytelności.

Pomoc z ARiMR bez zarzutów NIK

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła działania ARiMR w zakresie udzielenia pomocy publicznej rolnikom, którzy byli członkami Bielmleku. 

Agencja udzielała pomocy na sfinansowanie:

• wpłaty niewpłaconej części udziałów w Bielmleku,
• braku zapłaty za dostarczone mleko.

Zdaniem NIK pomocy tej udzielono rolnikom w odpowiedniej kwocie. Agencja właściwie monitorowała także, czy środki z tytułu pomocy na sfinansowanie wpłaty niewpłaconej części udziałów były przekazywane na rzecz Bielmlek terminowo, czyli do 15 października 2021 r. oraz w kwocie nie niższej niż otrzymana pomoc.

W swoim raporcie NIK nie miała także zastrzeżeń do NFOŚi GW. Zdaniem kontrolerów Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej udzielił dofinansowania Bielmlekowi z zachowaniem zasad wynikających z obowiązujących procedur. Jednak działania podejmowane przez Fundusz w procesie dochodzenia należności z tytułu udzielonej pożyczki, pozwoliły dotychczas na odzyskanie jedynie ok. 34,4% wierzytelności.

wk