Na wniosek opozycji sejmowa komisja rolnictwa zajęła się „Informacją o pomocy skierowanej dla producentów trzody chlewnej poszkodowanych przez wirus Afrykańskiego Pomoru Świń oraz działań zmierzających do zatrzymania rozprzestrzeniania się wirusa oraz powołanie stałej podkomisji ds. zwalczania ASF.”

Dramat rolników ze stref ASF

Poseł Zbigniew Ziejewski z Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawił dramatyczną sytuację rolników - hodowców trzody chlewnej, którzy mają problemy ze sprzedażą świń oraz ich niskimi cenami, które nie gwarantują zwrotu kosztów produkcji. Podkreślił potrzebę kontynuowania odstrzału dzików oraz zasygnalizował problem z terminową wypłatą odszkodowań za zlikwidowane stada. 

Szymon Giżyński, wiceminister rolnictwa, po raz kolejny wyraził opinię, że za ASF stoi lobby, które zarabia na niskich cenach skupu oraz przemysł utylizacyjny i bioasekuracyjny, które są zainteresowane dalszym trwaniem ASF, gdyż przynosi to im miliardowe zyski.

Wnioski do Brukseli

Z informacji przesłanej przez posłów MRiRW wynika, że Polska od kilku miesięcy podkreśla na forum Komisji Europejskiej bardzo trudną sytuację producentów świń. We wrześniu zwróciliśmy się z wnioskiem do komisarza UE ds. rolnictwa, Janusza Wojciechowskiego o uruchomienie przez Komisję Europejską nadzwyczajnej pomocy finansowej dla producentów świń w Polsce prowadzących produkcję na obszarach ASF.

We wniosku wskazany został problem spadku opłacalności produkcji świń oraz sprzedaży świń po cenach niższych niż średnie ceny rynkowe oraz ponoszenia przez rolników konsekwencji ograniczeń weterynaryjnych. Podkreślono również, że na rynku wieprzowiny zbiegły się w czasie niekorzystne czynniki związane ze skutkami COVID-19 oraz presją cenową powstałą w następstwie ograniczeń eksportowych dla unijnej wieprzowiny na rynek Chin. Poinformowano także o zauważalnym spadku liczby gospodarstw zajmujących się produkcją wieprzowiny i zagrożeniu rezygnacją z produkcji kolejnych stad w przypadku dalszego pogarszania się marż producentów świń.

Program wsparcia krajowego

Równocześnie, mając na uwadze trudną sytuację rolników utrzymujących świnie, uruchomiony został Program wsparcia gospodarstw utrzymujących świnie.

• Pomoc na bieżące środki służące bioasekuracji gospodarstw: Hodowcy świń od 6 do 27 sierpnia 2021 r. mogli składać wnioski o udzielenie pomocy o charakterze pomocy de minimis w rolnictwie na refundację 50% wydatków poniesionych w danym roku kalendarzowym na zakup środków służących bioasekuracji. Wnioski o pomoc złożyło 3940 producentów świń na kwotę 16,9 mln zł.

• Pomoc na inwestycje w bioasekurację gospodarstw: Wsparcie jest realizowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Celem instrumentu jest wspieranie zapobieganiu ryzyku i zarządzanie ryzykiem w gospodarstwach. Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji (do 80%) w przypadku realizacji inwestycji (np. budowa niecki dezynfekcyjnej, przebudowy lub remontu chlewni) oraz dopłat do budowy ogrodzenia chlewni. Do 26 września na operacje zapobiegające rozprzestrzenianiu się afrykańskiego pomoru świń (ASF) złożono 7 680 wniosków o przyznanie pomocy, z czego zakontraktowano 4 655 wniosków na kwotę 217,4 mln zł. Aktualny nabór wniosków trwa od 28 września do 26 listopada 2021 r.

• Pomoc dla rolników, którzy zaprzestali produkcji: Producenci świń, którzy zaprzestali produkcji, mogą skorzystać z pomocy finansowej. Kwota pomocy stanowi iloczyn średniej rocznej liczby świń utrzymywanych w gospodarstwie w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym został wprowadzony zakaz (jednak nie więcej niż 50 sztuk dla jednego producenta świń) i kwoty 0,36 zł oraz liczby dni w danym roku kalendarzowym obowiązywania zakazu. Do 1 października pomoc wypłacono 684 producentom rolnym na kwotę 1,7 mln zł.

• Nieoprocentowane pożyczki na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych: Producenci rolni prowadzący chów lub hodowlę świń na obszarach z ograniczeniami, mogą ubiegać się o nieoprocentowane pożyczki na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych, które zostały podjęte w związku z prowadzeniem przez producenta świń działalności rolniczej na obszarach występowania ASF. Kwota udzielonych pożyczek nie może przekroczyć kwoty zobowiązań cywilnoprawnych i jest uzależniona od wielkości stada. Pożyczka jest udzielana maksymalnie na 10 lat, a za jej udzielenie Agencja nie pobiera żadnych opłat. Pomocą państwa są nieopłacane przez pożyczkobiorców odsetki od udzielonej pożyczki. Do 1 października zawarto 74 umowy pożyczki na kwotę 16,2 mln zł.

• Pomoc na wyrównanie kwoty dochodu uzyskanej ze sprzedaży świń: Hodowcy świń ze stref ASF mogą ubiegać się o pomoc na wyrównanie kwoty dochodu uzyskanej ze sprzedaży świń w poszczególnych kwartałach od IV kwartału 2020 r. Wnioski można składać do 30 listopada 2021 r., a na realizację powyższej pomocy zostały przewidziane środki w wysokości 150 mln zł. Do 1 października 2021 r. do ARiMR wpłynęły 673 wnioski o udzielenie powyższej pomocy na kwotę wnioskowana 50,7 mln zł. Natomiast pomoc wypłacono 71 producentom świń na kwotę 8,3 mln zł.

• Dopłata do oprocentowania kredytów: Producenci świń, którzy w związku z ASF zaprzestali ich produkcji, mogą skorzystać z dopłat przez okres nie dłuższy niż 10 lat udzielanych do oprocentowania kredytów bankowych zaciągniętych na zakup m.in.: nawozów mineralnych, środków ochrony roślin lub pasz, kwalifikowanego materiału siewnego, loszek, knurów i warchlaków, maszyn i urządzeń stanowiących wyposażenie chlewni oraz maszyn służących do prowadzenia produkcji świń. Pomoc jest uruchamiana w ramach ogólnej kwoty na dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych.

wk
fot. Kurek