Kierunki rozwoju rolnictwa na podstawie danych GUS.
Na rolnictwo wpływa wiele czynników, min wspólna polityka rolna, zmiana metod chowu zwierząt gospodarskich, poszukiwanie nowych źródeł energii, zmiany klimatyczne oraz zmiany nawyków żywieniowych społeczeństwa.
Ogólne tendencje rolnicze:
- utrzymuje się zróżnicowanie struktury gospodarstw rolnych od rozdrobnionych w woj. południowo-wschodnich do gospodarstw największych obszarowo na północy kraju;
- ok 30% gospodarstw domowych utrzymuje się głównie z rolnictwa;
- nawożenie wapnem nadal jest niewystarczające
- wzrasta liczba największych i najmniejszych gospodarstw
- wzrost znaczenia gospodarstw ukierunkowanych na produkcję rynkową, konkurencyjnych, charakteryzujących się często dużą skalą produkcji wysokiej jakości.
- dopasowanie struktury upraw do potrzeb produkcji zwierzęcej, wymagań konsumentów oraz przemysł m.in. spadek powierzchni uprawy ziemniaków, wzrost powierzchni kukurydzy i roślin strączkowych jadalnych
Najważniejsze liczby polskiego rolnictwa
Liczba gospodarstw rolnych spadła o prawie 200 tyś w ostatnich 10 latach, a średnia powierzchnia użytków rolnych wynosi 11,1 ha (w 2010 było to 9,8ha).
Struktura zasiewów na przełomie ostatnich 18 lat znacznie się zmieniła. Zboża mają o 8 % mniej powierzchni zasiewów niż w 2002r. Powierzchnia uprawy ziemniaka spadła z 7,5% do 2,1%.
- Zmniejszenie procentowej powierzchni uprawy ziemniaków wynika ze zmiany sposobu chowu trzody chlewnej i zaprzestaniu skarmiania jej ziemniakami, jak również zmiany nawyków żywieniowych społeczeństwa, gdyż spora cześć upraw przeznaczona jest na produkcje frytek i chipsów – powiedział Artur Łączyński, Dyrektor Departamentu Rolnictwa GUS.
Zmieniające się nawyki żywieniowe mają również wpływ na rośliny strączkowe jadalne, które będąc substytutem białka zwierzęcego, są wykorzystywane we wszystkich dietach bezmięsnych, tak modnych obecnie. Procentowy udział strączkowych jadalnych w okresie ostatnich 10 lat, zwiększył się dwukrotnie.
Przez 18 lat zmniejszyła się % powierzchni zasiewów warzyw gruntowych, przy jednoczesnym wzroście produkcji. Jest to jeden z przykładów jak specjalizacja wpływa na ekonomiczniejsze wykorzystanie gruntów ornych.
Regionalizacja produkcji rolnej
Zgodnie z danymi GUS chów i hodowla bydła, świni i drobiu jest skoncentrowana w województwach: mazowieckich, podlaskim, wielkopolskim i łódzkim.
Regionalizacja widoczna jest także w produkcji roślinnej:
- rzepak i rzepik uprawiany jest na coraz większą skalę w zachdniej i północno-zachodniej części kraju;
- uprawa buraków cukrowych koncentruje się głównie wokół dużych zakładów przemysłu cukrowniczego tj. w kujawsko-pomorskim, wielkopolskim i lubelskim;
- tradycyjnie już największym udziałem w krajowej powierzchni sadów i innych upraw trwałych charakteryzowały się mazowieckie i lubelskie
Modernizacja gospodarstw rolnych
Wysoki poziom mechanizacji procesu produkcji roślinnej i zwierzęcej jest wynikiem postępującej specjalizacji produkcji rolnej, koncentracji, wprowadzania innowacji, zwiększania skali p poprawy jakości produkcji. Zmiany te dotyczą przede wszystkim wzrostu wyposażenia gospodarstw w ciągniki rolnicze o mocy pow. 60kW, wzrostu liczby kombajnów zbożowych, a zmniejszeniu liczby kombajnów ziemniaczanych, buraczanych i silosokombajnów. To ostatnie jest skutkiem zmian w strukturze użytkowania gruntów, powierzchni zasiewów oraz częstszego wykorzystania usług rolniczych.
Wyzwania dla polskiego rolnictwa
Wyzwania, czyli wszystko to z czym rolnikom przyjedzie się jeszcze zmierzyć, a wśród nich
- dopasowanie produkcji rolniczej do postępującej zmiany klimatu;
- wrażliwość rolnictwa intensywnego na czynniki klimatyczne i ekonomiczne;
- ograniczenie w stosowaniu nawozów i środków ochrony roślin – Zielony Ład;
- pojawienie się nowych patogenów i chorób;
- zmieniająca się sytuacja na runku;
- ograniczenia w handlu międzynarodowym: fitosanitarne, weterynaryjne i embarga
- nowe technologie.
Rolniczy Spis Powszechny z rozbiciem na powiaty.
Polska, mimo iż od zaborów minęło już ponad 130 lat pod względem ilości i wielkości gospodarstw odznacza się charakterystycznym podziałem. W południowo wschodniej części kraju mamy dużo gospodarstw rolniczych, ale o małej i średniej powierzchni. Natomiast północna i zachodnia część kraju ma średnio w powiecie zdecydowanie mniej gospodarstw, lecz ich średnia powierzchnia jest zdecydowanie dużo większa. Podobnie ma się sytuacja z ciągnikami, na południowym wschodzie kraju jest ich zdecydowanie więcej, ale te największe o mocy powyżej 80KM występują na terenach dawnego zaboru pruskiego.
