Przydomowe oczyszczalnie ścieków (POŚ) są powszechnie znane i stosowane na terenach wiejskich od lat. Jednak wiedza na ich temat, nie tylko przeciętnego użytkownika, ale również (co powinno niepokoić) decydentów, a nawet czasem projektantów jest ograniczona, a nierzadko nawet niewystarczająca. Jednym ze skutków tej niewiedzy są różne stereotypy i przekłamania.
Fakty i mity na temat oczyszczalni przydomowej
- Do najbardziej błędnych należy zaliczyć twierdzenie, że przydomowa oczyszczalnia ścieków jest bezobsługowa. Trzeba mieć świadomość, że zależnie od technologii i konstrukcji taka oczyszczalnia wymaga większego lub mniejszego nadzoru.
- Warto jednak pamiętać, że zgodnie z art. 62 Prawa budowlanego każda przydomowa oczyszczalnia jako obiekt budowlany (w tym przypadku – instalacja i urządzenie służące ochronie środowiska) powinna być w czasie jej użytkowania poddawana przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej co najmniej raz w roku.
- W obiegowych opiniach funkcjonuje jeszcze wiele innych błędnych stwierdzeń, jednym z nich, najczęściej wyrażanych przez krytyków POŚ, jest rzekoma szybka kolmatacja drenaży rozsączających, czyli osadzanie się w drenażu drobnych cząstek. Stwierdzenie to, owszem, jest prawdziwe, ale tylko w przypadku systemów źle zaprojektowanych lub źle wykonanych, ewentualnie – też źle eksploatowanych. Jeśli wykonanie drenażu rozsączającego poprzedzone będzie przeprowadzeniem testów perkolacyjnych, określających precyzyjnie, ile ścieków w danym gruncie można oczyszczać, a następnie na etapie projektowania i wykonawstwa odbędzie się wszystko zgodnie z wytycznymi i zasadami dobrej praktyki, a w czasie eksploatacji system będzie odpowiednio chroniony przed zagrożeniem kolmatacją, to może on bezusterkowo funkcjonować ponad 20–30 lat. Znane są też obiekty, które działają już ponad 50 lat.
- Zwykły użytkownik nie musi znać norm i wytycznych, jednak dobrze by było, aby wiedział, że oczyszczalnia powinna być wykonana zgodnie z normą PN-EN 12566, a pracownik firmy serwisującej powinien mieć certyfikat uzyskania kwalifikacji rynkowych w zakresie serwisowania MOŚ poniżej 2000 OLM – to kwestia przyszłości – prawdopodobnie najbliższe 1–2 lata.
Alternatywą dla POŚ jest często zbiornik bezodpływowy (tzw. szambo, szambo ekologiczne). Tu trzeba jednak zwrócić uwagę, że pojęcie ekologiczne oprócz merytorycznego braku uzasadnienia jego zastosowania dla tego urządzenia jest również na wyrost, albowiem jedyny aspekt ochrony środowiska w przypadku tego rozwiązania to szczelność takiego zbiornika.
Proponowane przez producentów rozwiązania indywidualnych systemów oczyszczania ścieków (POŚ) są zróżnicowane pod względem konstrukcji i wymagań eksploatacyjnych. Różnią się zastosowaną technologią, liczbą zbiorników, wymaganiami dot. posadowienia, zużyciem energii i kosztami wywożenia odpadów. Oto najważniejsze rodzaje dostępnych na rynku przydomowych oczyszczalni.