A by móc efektywnie zaplanować działania zapobiegawcze przeciw przymrozkom, musimy mieć świadomość, z jakim typem przymrozków będziemy mieć do czynienia.
Rodzaje przymrozków
Przymrozki adwekcyjne są powodowane napływem mas zimnego powietrza. W związku z czym dość często występują na dużych obszarach obejmujących nawet całe regiony sadownicze. Przymrozkom adwekcyjnym często towarzyszy silny wiatr, co sprawia, że są bardzo dużym zagrożeniem, gdyż wiatr dodatkowo obniża temperaturę oraz negatywnie oddziałuje na aktywne metody walki z przymrozkami, w tym zraszanie nadkoronowe (znoszenie strumienia wody), zadymianie, zamgławianie (znoszenie wytworzonej mgły) czy ogrzewanie powietrza (wywiewanie gorącego strumienia powietrza wyprodukowanego przez specjalnie do tego skonstruowane maszyny). Dlatego przed tym typem przymrozków trudno ochronić rośliny, nawet stosując zraszanie antyprzymrozkowe górne czy ogrzewanie powietrza. Z kolei przymrozki radiacyjne powstają na skutek wypromieniowania do atmosfery ciepła z gleby i powierzchni roślin. Cechują się bezchmurnym niebem nocą i brakiem wiatru, co sprzyja wypromieniowaniu ciepła. Tego typu przymrozki najczęściej występują lokalnie, do wysokości 1,5–2 m nad powierzchnią gruntu (mogą więc nie być odnotowane przez stacje meteorologiczne). Z tego powodu są groźniejsze dla upraw jagodowych niż ziarnkowych czy pestkowych, w przypadku których istnieje szansa na ocalenie plonu w górnych partiach koron. Przymrozki radiacyjne są szczególnie niebezpieczne dla sadów znajdujących się w zastoiskach mrozowych – położonych nisko, o małym przewiewie powietrza. Trzecim typem przymrozków są przymrozki mieszane adwekcyjno-radiacyjne, wywołane jednocześnie przez napływ zimnego powietrza oraz wypromieniowanie ciepłego powietrza z gleby i roślin. Są to szczególnie niebezpieczne zjawiska, jednakże na ogół występują wczesną wiosną, co minimalizuje ryzyko uszkodzeń ze względu na wczesne fazy rozwojowe roślin sadowniczych (a zatem wyższą ich odporność na niską temperaturę). Jednym z najbardziej niebezpiecznych zjawisk są przymrozki występujące kilka nocy z rzędu (3– 4). Może to powodować znaczne trudności z dostępem do wystarczającej ilości wody niezbędnej do zasilania instalacji zraszania nadkoronowego. Takie sytuacje miały miejsce w poprzednich sezonach w regionach, gdzie jeszcze kilka lat wcześniej nie notowano tego typu zjawisk. Kilka nocy z przymrozkami pod rząd to również coraz niższa odporność roślin – uszkodzenia, które miały szansę regeneracji po pierwszej nocy przymrozkowej, po kolejnej często są już uszkodzeniami nieodwracalnymi. Podstawą ochrony przed przymrozkami wiosennymi są wiarygodne informacje dotyczące aktualnie panującej temperatury w danej kwaterze. Stąd coraz powszechniej montowane są przez sadowników stacje pogodowe, profesjonalne stacje meteorologiczne czy sensory temperatury, co daje realny obraz sytuacji, spadku temperatury na danej plantacji.