Na rynek właśnie wchodzi nowa generacja produktów. Miedź w innej formulacji i niższej dawce. Nawóz ten stosować można nawet w okresie kwitnienia i po kwitnieniu jabłoni i gruszy.
Korzystne właściwości jednego z takich produktów zostały potwierdzone w doświadczeniach dotyczących skuteczności zwalczania chorób grzybowych oraz bezpieczeństwa roślin, a wyniki są bardzo obiecujące.
- fotosynteza;
- oddychanie;
- uwalnianie wolnych rodników i lignifikacja tkanek.
Akumulacja i niekorzystne działanie
Produkty zawierające miedź są znane i stosowane do wspomagania kondycji i do ochrony upraw od wielu lat, jednak w ostatnim czasie pojawiły się informacje o akumulacji tego pierwiastka i niekorzystnym działaniu w glebie oraz w roślinach, m.in. w drzewach owocowych. Zgodnie z unijnymi przepisami maksymalne ilości miedzi dopuszczone w uprawach są stopniowo ograniczane, a Zielony Ład prawdopodobnie przyniesie kolejne zmiany w tym zakresie.
Aplikowanie miedzi w fazach wegetacyjnych, w których dotychczas użycie tego typu rozwiązań nie było dozwolone
Niedawno na rynku pojawiły się produkty miedziowe nowej generacji, przeznaczone do stosowania również w sadownictwie. Zawierają miedź w niższych dawkach i w innego rodzaju formulacji, niż było to w powszechnie dostępnych do tej pory nawozach, dzięki czemu są one bezpieczne dla roślin i chronią uprawy przed niektórymi chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. Te właściwości nowszych produktów miedziowych pozwalają na aplikowanie ich również w fazach wegetacyjnych, w których dotychczas użycie tego typu rozwiązań nie było dozwolone ze względu na ryzyko wystąpienia fitotoksyczności – w okresie przed kwitnieniem, a także po kwitnieniu drzew owocowych. Na tym drugim etapie niebezpieczeństwo związane było z możliwością pojawienia się ordzawień zawiązków lub uszkodzenia rozrastających się młodych liści, do czego dochodziło szczególnie po użyciu wyższych dawek nawozów miedziowych. W przypadku produktów nowej generacji nie ma przeciwwskazań do stosowania w tej fazie wegetacji.
Miedź w systemie bio
Możliwość stosowania nowoczesnych nawozów zawierających miedź to bardzo dobra wiadomość dla sadowników, którzy produkują owoce w systemie bio lub, ze względu na wymogi odbiorców, dążą do zredukowania pozostałości środków ochrony roślin w plonach. Badania dotyczące skuteczności takiego rozwiązania przeciw parchowi jabłoni były prowadzone w 2021 roku w Instytucie Praktycznego Sadownictwa IPSAD. W doświadczeniu porównano działanie produktu miedziowego CUPERDEM firmy Amagro z konwencjonalnymi fungicydami, zawierającymi kaptan oraz ditianon (w połączeniu z fosfonianem dipotasu i pirymetanilem). Zarówno w przypadku środków ochrony roślin, jak i nawozu z miedzią skuteczność ochrony liści i zawiązków przed porażeniem parchem jabłoni kształtowała się na podobnie wysokim poziomie, zbliżonym do 90%.
– Na pewno jest to ważny produkt dla osób, które odchodzą od preparatów konwencjonalnych – wskazuje Robert Sas z Instytutu Praktycznego Sadownictwa. – Nawóz CUPERDEM może znaleźć swoje miejsce w schemacie ochrony przed chorobami grzybowymi i rywalizować z tradycyjnymi preparatami kontaktowymi, opartymi na kaptanie czy ditianonie, szczególnie w sytuacji średniej albo mniejszej presji patogenów oraz w drugiej części sezonu wegetacyjnego, kiedy presja chorób jest mniejsza, a stosowanie fungicydów wiąże się z ryzykiem wystąpienia w owocach pozostałości.
Rozwiązanie na choroby bakteryjne w sadach
W okresie po kwitnieniu w sadach występują bardzo uciążliwe choroby pochodzenia bakteryjnego – zaraza ogniowa w jabłoniach i rak bakteryjny, który jest jednym z największych zagrożeń w uprawie gruszy. Do tej pory właściwie nie było skutecznej metody zwalczania tych patogenów. Antybiotyki nie są stosowane do tego celu już od kilku lat, z kolei użycie produktów fosforynowych wiąże się z długotrwałą, nawet kilkuletnią obecnością pozostałości w owocach pochodzących z sadów chronionych tą metodą. Ewentualnie można sięgnąć po tradycyjne środki ochrony roślin, ale w zaniżonych dawkach (20-30% dawki podstawowej), co przekłada się niestety na niską efektywność takiego zabiegu. Dlatego nowa generacja nawozów miedziowych przyniosła tak dużą zmianę w zakresie ochrony drzew owocowych przed chorobami bakteryjnymi.
W przypadku jabłoni zaraza ogniowa nie stanowi corocznie aż tak znaczącego zagrożenia, jednak w kwaterach młodych drzewek czy tam, gdzie choroba już występowała lub jest obecna w okolicy, profilaktycznie należałoby wykonać zabieg produktem miedziowym nowej generacji. Natomiast rak bakteryjny to choroba, która zagraża gruszom w każdym sezonie i może powodować bardzo poważne straty, dlatego nawóz nowego typu z miedzią powinien być używany standardowo, zwłaszcza podczas kwitnienia lub bezpośrednio po kwitnieniu. Szczególnie dotyczy to okresów, gdy występują chłody i wiosenne przymrozki, a zagrożenie porażeniem wzrasta. Ponieważ produkt nie ma okresu karencji, można stosować go aż do zbiorów.
