Najodpowiedniejszą porę do nawodnień w ciągu doby są godziny wieczorne, nocne lub poranne. Wtedy występują najmniejsze straty związane z parowaniem. Najczęściej w tej części doby możemy spodziewać się najsłabszych wiatrów, co umożliwia równomierne rozdeszczowanie wody na powierzchni pola. Również temperatury powietrza są wtedy najbardziej optymalne, ponieważ ich wartości są zbliżone do temperatury użytkowanej wody, co zmniejsza ryzyko szoku termicznego u roślin
Odpowiednia temperatura i prędkość wiatru
Deszczowanie powinno być prowadzone przy wzrastających temperaturach, gdyż wtedy efekty nawadniania są najbardziej zauważalne (przy niskich temperaturach deszczowanie może powodować obniżenie plonów). Czynnikiem, który ma ogromny wpływ na równomierność deszczowania jest wiatr. Według danych doświadczalnych, najlepsze warunki do deszczowania panują, gdy prędkość wiatru nie przekracza 2,5 m/s. Przy prędkości wiatru 2,6 do 3,5 m/s, przeprowadzenie tego zabiegu jest utrudnione – wtedy musimy odpowiednią ilość zraszaczy ustawić tak, aby pracowały w kierunku prostopadłym do kierunku wiatru. Jeżeli wiatr osiąga prędkość powyżej 4,5 m/s, nie powinno się wykonywać deszczowania (patrz tabela).
Dopuszczalne prędkości wiatru przy różnych zastosowaniach deszczowni (Prochal 1986) |
Zastosowanie deszczowni | Prędkość wiatru |
(m/s) | (km/h) |
Warzywnictwo i ogrodnictwo | gleba odkryta, młode rośliny | 2,0–2,5 | 7,2–9,0 |
rośliny kwitnące | 2,0–2,5 | 7,2–9,0 |
rośliny wyrośnięte, zwarte rzędy, gleba przykryta | 3,0–3,5 | 10,8–12,6 |
Produkcja polowa (woda czysta i ścieki) | gleba odkryta oraz młode rośliny | 2,5–3,5 | 9,0–12,6 |
roślinność zwarta, wyrośnięta | 3,5–4,5 | 12,6–16,2 |
Użytki zielone (również lucerna) | 3,5–4,5 | 12,6–16,2 |
Deszczowanie nawożące (wszystkie grupy roślin) | 2,5–3,5 | 9,0–12,6 |
Sposób nawodnienia, a ukształtowanie terenu
Na sposób prowadzenia nawodnień wpływa również ukształtowanie terenu. Im większy spadek pola, tym intensywność deszczowania powinna być mniejsza, w przeciwnym wypadku woda spłynie po powierzchni terenu.
Również sama woda stosowana do nawodnień powinna spełniać pewne normy i nie zawierać zanieczyszczeń szkodliwych dla roślin i ludzi. Oceniając jakość wody do nawodnień, szczególną uwagę należy zwrócić na ogólną koncentrację soli (EC) i chlorków, zawartość sodu w stosunku do innych kationów, obecność jonów szkodliwych dla ludzi, zwierząt i roślin oraz obecność bakterii chorobowych.
Jak rozmieścić zraszacze?
Duży wpływ na równomierność nawadniania ma rozmieszczenie stanowisk zraszaczy. Ze względu na to, że zazwyczaj użytkowane są zraszacze obrotowe, należy umiejscowić je tak, aby się ze sobą zazębiały w celu uniknięcia miejsc, do których nie dociera deszczowana woda. Mówiąc najprościej, należy stosować takie rozmieszczenie zraszaczy, aby ich praca odbywała się na „zakładkę”. „Zakładka” powinna zostać ograniczona do niezbędnego minimum, bo nadmiar wody nie zostanie wykorzystany przez rośliny i odpłynie.