Dlaczego malujemy jajka wielkanocne?
Jajo oprócz tego, że jest jednym z pokarmów tradycyjnie spożywanym na Wielkanoc, od wielu lat ma znaczenie symboliczne. Kolorowe jaja są symbolem odrodzenia przyrody, a w chrześcijaństwie odnoszą się do wiary w Zmartwychwstanie Chrystusa. Jaką historię mają pisanki? Jakie znaczenie symboliczne mają elementy święconki?
Okazuje się, że najstarsze malowane jaja pochodzą z Chin, Persji i Egiptu, jeszcze przed erą chrześcijańską, ich tradycje były związane z różnymi świętami i symbolizowały uzdrowienie i rozwijające się życie.
– Najstarsze pisanki na ziemiach polskich pochodzą z X wieku i odnaleziono je podczas wykopalisk archeologicznych na opolskiej wyspie Ostrówek. Znalezienie pisanek podczas prac wykopaliskowych nie jest odosobnionym przypadkiem, gdyż początkowo barwione jaja łączono silnie ze światem zmarłych. Były one darem dla zmarłych składanym na grobach czy miedzach, w czasie świąt zadusznych i na wiosnę. Według dawnych przekazów na łemkowszczyźnie pannom i kawalerom, czyli osobom niezamężnym, do trumny wkładano po dwa jajka. Do dziś natomiast na Ukrainie, na stole wielkanocnym ustawia się kopczyk z czerwonymi pisankami w liczbie zmarłych, których się wspomina – czytamy na stronie rzeszowskiego Muzeum Etnograficznego.
Tradycja barwienia jaj jest w Polsce głęboko zakorzeniona i z pewnością sięgała dalej niż X wieku. Pierwsze jaja malowano woskiem i dopiero barwiono naturalnymi barwnikami. Co ciekawe przed chrystianizacją w Polsce jajka miały symbol magiczny, zakopywano je przed domami i obejściami, miały chronić domowników przed złymi mocami. Tę prasłowiańską wiarę w magię jaj starali się wyplenić chrześcijańscy duchowni, bowiem przez 200 lat zakazywali spożywania jaj podczas Świąt Wielkanocnych. Jednak nie mogąc zwalczyć starodawnych obrzędów dano za wygraną i ogłoszono, że poświęcone pisanki mogą być spożywane jako symbol Zmartwychwstania Chrystusa i triumf życia nad śmiercią.