Tradycyjnie 15 marca rolnicy mają rozpocząć składanie wniosków o dopłaty wg nowych zasad. W życie wchodzi Krajowy Plan Strategiczny, który na lata 2023–2027 będzie wyznaczał zasady i możliwości finansowania gospodarstw w ramach zreformowanej Wspólnej Polityki Rolnej.
Ta polityka w ostatnich latach nabrała mocno zielonych kolorów i jest wynikiem wdrażania przez UE ambitnych strategii w kierunku zeroemisyjności, celów klimatycznych i środowiskowych. To założenie musiało też znaleźć odzwierciedlenie w polskim KPS.
Najważniejsze zmiany w dopłatach
W nowym okresie finansowym przestają obowiązywać pojęcia wzajemnej zgodności (cross compliance) i zazielenienie. By w ogóle otrzymać dopłaty bezpośrednie, rolnik będzie zobowiązany wypełnić zasady wzmocnionej warunkowości. Składają się na nią normy – łącznie 9 GAEC – dotyczące utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska oraz 11 SMR (wymogów w zakresie zarządzania).
Ekoschematy: plan nawożenia, czy plan nawożenia z wapnowaniem oraz przyoranie lub wymieszanie obornika z glebą w czasie 12 godz. od aplikacji wydają się proste w realizacji i mogą być jednymi z bardziej popularnych wśród rolników.
Aby rolnik mógł uzyskać pełną kwotę dopłat bezpośrednich, musi wypełnić dodatkowe działania na rzecz środowiska i to umożliwiają ekoschematy. Rolnik będzie mógł wnioskować o jeden lub kilka ekoschematów – rocznych, dobrowolnych praktyk korzystnych dla klimatu, środowiska czy zwierząt.
Nowe zasady określone w projektach rozporządzeń (w dniu zamknięcia tego numeru wiele jeszcze się nie ukazało) przekładają się na poziom finansowania w tym roku:
- Płatność podstawowa – ok. 118 €/ha, ta stawka dotyczy całego areału (nie obowiązuje capping, czyli redukcja stawki powyżej pewnego pułapu powierzchni).
- Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów – od 1 do 30 ha dla gospodarstw do 300 ha – ok. 40 €/ha – uwaga – w przypadku spółdzielni rolniczych limit 30 ha będzie pomnożony przez liczbę członków „wkładowych” spółdzielni.
- Uzupełniające wsparcie dla młodych rolników – ok. 61 €/ha – płatne przez 5 lat.
- Premia za realizację wybranych ekoschematów – wg zakładanych stawek (patrz tabela niżej).
- Uzupełniająca płatność podstawowa:
- przyznawana na takich samych zasadach, jak w 2022 r. w kwocie 44 zł/ha GO; przysługuje do: zbóż, roślin oleistych, roślin wysokobiałkowych;
- w ramach płatności nie będzie obowiązywał limit powierzchni.
- Wsparcie dochodów związanych z produkcją:
- do młodego bydła (74,21 €/szt.) oraz wsparcie dochodów związane z produkcją do krów (94,94 €/szt.);
- do owiec (25,35 €/szt.);
- do kóz (11,08 €/szt.);
- do buraków cukrowych (300,75 €/ha);
- do ziemniaków skrobiowych (245,40 €/ha);
- do pomidorów (550,00 €/ha);
- do roślin pastewnych (101,88 €/ha);
- do roślin strączkowych na ziarno (198,36 €/ha);
- do truskawek (550,00 €/ha);
- do chmielu (429,00 €/ha);
- do lnu (100,06 €/ha);
- do konopi włóknistych (29,03 €/ha).