W UE zmienia się klimat i choroby, o których słyszało się kiedyś sporadycznie, obecnie występują coraz częściej. Wirusy i ich wektory aklimatyzują się w naszym środowisku coraz śmielej. Tuż obok choroby niebieskiego języka, która już wyrządziła spore szkody jesienią w Unii Europejskiej, pojawił się także poważny problem z krwotoczną chorobą zwierzyny płowej. 

EHD rozprzestrzeniała się początkowo w Ameryce Północnej, Australii, Azji i Afryce. Wirus niestety zaaklimatyzował się w Europie i rozprzestrzenił się już w Hiszpanii, Włoszech, Portugalii, Francji i Szwajcarii. 10 listopada 2022 r. władze włoskie zgłosiły pierwsze wykrycie wirusa w gospodarstwach hodowlanych, najpierw na Sardynii, a kilka dni później na Sycylii. 18 listopada 2022 r. pierwsze przypadki wykryto w Hiszpanii, na południu półwyspu. Kolejno wirus dotarł do Francji i Szwajcarii.

Epizootyczna choroba krwotoczna (EHE) to choroba wirusowa przenoszona przez stawonogi, atakująca dzikie i udomowione przeżuwacze, jest wpisana na listę chorób podlegających obowiązkowi zgłaszania Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (WOAH) od 2008 roku, a w Polsce podlegająca zwalczaniu z urzędu.  

Dramatyczna sytuacja we Francji

Pierwsze ogniska krwotocznej choroby zwierzyny płowej (EHD) stwierdzono we Francji we wrześniu 2023 r. na fermach bydła na południowym zachodzie. Choroba jest przenoszona wyłącznie przez muszki z rodzaju Culicoides, takie same jak choroby niebieskiego języka (BFT). Wykrycie ognisk choroby prowadzi do podjęcia określonych działań kontrolnych i zapobiegawczych w promieniu 150 km wokół gospodarstwa, gdzie doszło do zakażenia.

Jak podaje francuskie ministerstwo rolnictwa według stanu na 20 października we Francji w gospodarstwach rolnych odnotowano 1194 ognisk krwotocznej choroby zwierzyny płowej (EHD). Ogniska te dotyczą 8 departamentów: Pyrénées-Atlantiques, Hautes-Pyrénées, Haute-Garonne, Gers, Landes, Ariège, Aude, Tarn.

W zakażonych gospodarstwach prowadzone jest badanie mające na celu skonsolidowanie danych dotyczących śmiertelności i zachorowalności. Niemal we wszystkich przypadkach zapewniona opieka pozwala chorym zwierzętom na powrót do zdrowia w ciągu kilku dni.

Od 9 października w Szwajcarii również odnotowano dwa ogniska.

W Hiszpanii ponad 200 ognisk choroby

18 października, Ministerstwo Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności (MAPA) opublikowało aktualny raport na temat sytuacji w zakresie epizootycznej choroby krwotocznej  w Hiszpanii. Potwierdzono w tym kraju już 206 ognisk, od 11 października zarejestrowano przypadki w 9 nowych regionach, wszystkie na fermach bydła. Najwięcej ognisk wystąpiło u starszych niż 24-miesiące życia zwierząt i widać wyraźnie, że wirus chętniej atakuje bydło takich ras jak limousine czy blonde d’aquitaine w systemie ekstensywnym, niż rasy pierwotne.

Jakie środki proponuje KE?

W ostatnich dniach przedstawiono sytuację dotyczącą choroby w KE. Komisja Europejska przyjęła szczególne środki w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się EHD w drodze rozporządzeń delegowanych Komisji (UE) 2020/6884, (UE) 2020/6895 i (UE) 2020/6926 w odniesieniu do przemieszczania się zwierząt między państwami członkowskimi. Jednak zaznaczono, że KE nie planuje podjęcia dodatkowych środków na poziomie UE.

Jakie są objawy kliniczne krwotocznej choroby zwierzyny płowej?

Objawy kliniczne EHD są bardzo podobne do objawów choroby niebieskiego języka i występują głównie u bydła i jeleniowatych. Choroba objawia się gorączką, owrzodzeniami pyska, wydzieliną (katarem) i kulawizną. Owce, kozy i wielbłądy są podatne na wirusa (tj. mogą zostać zakażone), ale nie wykazują objawów klinicznych (tj. nie są chore).

Jakie są konsekwencje wykrycia ogniska choroby?

Wykrycie EHD na terytorium kraju skutkuje wprowadzeniem ograniczeń w przemieszczaniu zwierząt do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, dla wszystkich gospodarstw położonych w promieniu 150 km od ogniska. Niektóre kierunki podróży do krajów trzecich również podlegają ograniczeniom.

Czy istnieje szczepionka i skuteczne leczenie?

Obecnie nie ma dostępnej szczepionki. Leczenie zwierząt ma charakter objawowy. Obecnie w UE nie są zatwierdzone żadne szczepionki przeciwko tej chorobie. Jednym z zalecanych środków zwalczania choroby jest zwalczanie wektorów poprzez stosowanie insektycydów i repelentów u zwierząt, w środkach transportu i obiektach, a także stosowanie insektycydów i larwicydów.

dkol oprac. animalshealth.es/agriculture.gouv.fr/

Fot. Envato Elements