To, że wiele rzeczy się zmieni po Brexicie było pewne i nikogo nie dziwi fakt, że trudno się odnaleźć w nowych realiach. O pierwszych pobrexitowych wnioskach rozmawiano podczas posiedzenia prezydium Copa-Cogeca. Mimo, że 24 grudnia 2020 r. osiągnięto porozumienie dot. Brexitu, to jednak wiele z przepisów wprowadzanych jest etapami. 28 lutego br. kończy się okres przejściowy i niebawem Parlament Europejski powinien podjąć dalsze decyzje. W negocjacjach dotyczących sektora rolnego uczestniczy Michel Barnier. 

– Podczas spotkania z Panem Michelem Barnier mówiliśmy o naszych uwagach dotyczących umowy, konieczności jak najszybszego skrócenia procedur biurokratycznych oraz o jego dużym zaangażowaniu w kwestie rolnictwa podczas procesu negocjacji – mówiła po spotkaniu Agnieszka Maliszewska, dyrektor PIM i wiceprzewodnicząca Copa-Cogeca. 

Podczas rozmowy z Michelem Barnierem wybrzmiało wiele problemów po Brexicie, jakie zgłaszają kraje członkowskie oraz niewiadomych, z którymi mierzą się eksporterzy, mimo, że część zmian wchodzi stopniowo m.in. kontrole, to jednak nadal jest z nimi dużo problemów biurokratycznych. Teoretycznie wprowadzanie zmian etapowo ma dać przedsiębiorcom więcej czasu na przygotowanie się do nich. 
 
Jak podkreśla Polska Izba Mleka z dniem 1 kwietnia 2021 r. nadal obowiązywać będą wprowadzone 1 stycznia 2021 r. wymogi dotyczące przewozu produktów pochodzenia zwierzęcego z obszarów wysokiego ryzyka w ramach środków ochronnych. Ponadto wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego muszą być uprzednio zgłoszone przez IMPORTERA za pomocą systemu IPAFFS, muszą posiadać świadectwa zdrowia (elektroniczną kopię należy bezzwłocznie przesłać importerowi, a papierową dołączyć do towarów podczas eksportu). Do kolejnego etapu, a więc do 1 lipca br. sprawdzanie dokumentów będzie przebiegać zdalnie i towary w dalszym ciągu mogą przekraczać granicę w każdym punkcie wwozu.

Umowa przewiduje zerowe stawki celne i brak kontyngentów taryfowych na wszystkie towary, które przestrzegają odpowiednich reguł pochodzenia. Ponadto zarówno KE oraz Wielka Brytania zobowiązały się do zagwarantowania równych warunków konkurencji poprzez utrzymanie wysokiego poziomu ochrony.

Agnieszka Maliszewska podkreśla podczas spotkania wymieniono szereg trudności związanych ze zbyt obszerną biurokracją, zbyt małą ilością służb weterynaryjnych oraz wieloma niewiadomymi związanymi z np. oznaczeniami produktów. 

– Podczas spotkania koledzy ze Szkocji i Irlandii podkreślali szereg utrudnień, m.in. tych które wiążą się z wielotygodniowym oczekiwaniem na dokumentację wywozową i wwozową. Mówiono o mocno zauważalnym spadku wymiany handlowej ze Szkocją – dodała wiceprzewodnicząca Copa-Cogeca. Barnier z kolei zaznaczył, że KE zdaje sobie sprawę z trudności i stara się uprościć procedury. 

– Według pierwszych sprawozdań wewnętrznych, niektóre z europejskich spółdzielni mleczarskich odnotowały wzrost kosztów związanych z obciążeniami administracyjnymi o 8%. W sektorze owoców i warzyw odnotowano dodatkowy koszt w wysokości 400-500 euro na ciężarówkę. Dodatkowa warstwa złożoności kosztów związana jest z przesyłkami mieszanymi. Copa Cogeca wzywa rząd Wielkiej Brytanii i Komisję Europejską do zajęcia się tym problemem, aby utrzymać niezakłócone przepływy handlowe – zaznacza Polska Izba Mleka.  

Przedstawiciele Copa-Cogeca chcą, aby KE skupiła się na takich aspektach jak: 

– certyfikaty przedeksportowe dla produktów powrotnie wywożonych do Zjednoczonego Królestwa (zakłady), 
– zapewnienie spójności podejścia w różnych punktach kontroli granicznej, 
– potrzeba usprawnienia wymiany danych elektronicznych między UE a Wielką Brytanią – administracja i niezawodność  systemów informatycznych, 
– punkty wejścia i wyjścia są bardzo zatłoczone (obawy COVID-19), 
– potrzeba wyjaśnienia niektórych aspektów dotyczących handlu z Irlandią Północną, w szczególności w odniesieniu do wygaśnięcia obowiązujących okresów karencji.

oprac. dkol na podst. Polska Izba Mleka