Ponad 300 milionów długu

Według Krajowego Rejestru Długów pod koniec maja w Polsce 4 497 rolników było zadłużonych. Mimo, że liczba dłużników spadła z rekordowych 4 526 na początku 2021 r., sytuacja jest co najmniej kiepska.

– Początek br. jest wypadkową problemów, które spotkały rolników podczas I i II fali pandemii. Wtedy w wyniku zamknięcia gospodarki, w szczególności branży HoReCa (hotele, restauracje, catering – przyp. red.), a także przerwania łańcucha dostaw, zmniejszyło się zapotrzebowanie na ich produkty - mówi doradca restrukturyzacyjny, mecenas Łukasz Goszczyński - Jednak trzeba zaznaczyć, że rolnicy są poddani tym samym regułom rynku co inni przedsiębiorcy, ale ich sytuacja jest dużo trudniejsza. W moim przekonaniu, zabrakło dla nich odpowiednich oraz dopasowanych do ich problemów programów pomocowych.

Trudno nie zgodzić się z opinią specjalisty. Jak podaje KRD, pierwsza połowa 2020 r. zostawiła rolników ze średnimi długami na poziomie 62 245 złotych, a całkowity zadłużenie hodowców zwierząt i roślin wyniosło aż 288,3 milionów złotych. Niestety, kryzys tylko się pogłębił – wraz z końcówką maja 2021 r. średni dług przekroczył 66 742 złote, tak więc zadłużenie sięgnęło 301,2 milionów złotych.

– Pandemia, wbrew pozorom, nie zwiększyła rażąco wysokości zadłużenia rolników zajmujących się uprawą roli i hodowlą zwierząt. Średnia kwota zadłużenia na poziomie 66 742 zł jest również stosunkowo niewielka. Koszty prowadzenia gospodarstwa rolnego są wysokie, albowiem uruchomienie produkcji wiąże się ze znacznymi nakładami, które niekonieczne mogą się zwrócić – twierdzi Adrian Parol, radca prawny i doradca restrukturyzacyjny.

Więcej dłużników

Kolejnym niepokojącym trendem jest wzrost liczby dłużników (zalegających ze spłatą kredytu, leasingu itp. na co najmniej 500 zł) na przestrzeni ostatniego roku:

• Maj 2020 r. – o 63 firmy rolne i 738 rolników więcej;
• Maj 2021 r. – o 31 firm rolnych i 496 rolników więcej.

Opóźnienia w spłacie nie wróżą dobrze

Wydłużył się także okres przeterminowania wierzytelności: rolnicy spóźniają się ze spłatami o średnio 802 dni, podczas gdy rok wcześniej (maj 2020) było to 732 dni. 

– Wydłużenie okresu przeterminowania wierzytelności świadczy o pogłębiających się problemach finansowych rolników, którzy i tak długo zalegają z płatnościami – mówi Adrian Parol - Nie jest to dobry sygnał dla wierzycieli, ponieważ maleje szansa na odzyskanie od nich środków pieniężnych. 

Często wierzyciele – banki, firmy ubezpieczeniowe, firmy telekomunikacyjne – nie są w stanie ściągnąć długu samodzielnie. W takim wypadku dług odkupuje fundusz sekurytyzacyjny (firma inwestująca w dług lub pożyczkę, stająca się właścicielem długu) lub firma windykacyjna, przez co okres przeterminowania wierzytelności się wydłuża.

– W czasie pandemii dla rolników szczególnym problem było regulowanie stałych zobowiązań, do których należą np. kredyty czy leasingi – mówi radca prawny Łukasz Goszczyński - Dochody regularnie spadały, a raty były identyczne. Pojawiły się banki oraz towarzystwa leasingowe, które wychodziły naprzeciw temu problemowi. Jednak zawieszenie lub obniżenie raty i tak wracało, często ze zdwojoną siłą, bo wartości się zwyczajnie kumulowały. 

Jak podaje Biuro Informacji Kredytowej i Rejestr Dłużników BIG, w pierwszych czterech miesiącach 2020 r. zaległości kredytowe rolników wzrosły o 80 milionów złotych, a przedsiębiorstw spadły o 14 milionów złotych. W okresie I-IV.2021 r. długi zarówno osób fizycznych, jak i firm, zwiększyły się o odpowiednio 118 milionów złotych dla rolników i 11 milionów złotych dla przedsiębiorstw.

• 285,9 tysięcy zł – średnia opóźniona spłata zobowiązań firmy rolniczej na IV.2020 r.
• 353,3 tysiące zł – średnia zaległość w spłacie firmy rolniczej na IV.2021 r. 

– Wzrost wysokości zadłużenia firm jest złym sygnałem dla nich samych i ich wierzycieli. Zaległość w wysokości 285,9 tys. zł świadczy już o poważanych problemach i kryzysie, co wymaga podjęcia szybkich działań restrukturyzacyjnych. Mam na myśli określenie przyczyny problemu, wdrożenie środków zaradczych oraz zrestrukturyzowania zadłużenia w sposób sformalizowany – mówi Adrian Parol.

Zaległości w spłacie kredytów i innych zobowiązań dla rolników:

• 136,5 tysięcy zł – średnia opóźniona spłata zobowiązań dług rolnika na IV.2020 r.
• 162,9 tysiące zł – średnia zaległość w spłacie rolnika na IV.2021 r.

– Kwota kredytów spłacanych przez rolników i firmy rolne to ok. 30 mld zł. Udział opóźnionych o ponad 90 dni, czyli uznawanych za stracone, wynosi 5,9% wartości. Warto podkreślić, że to dużo mniej niż w przypadku mikro przedsiębiorców, gdzie jest to wartość ponad 16%. Rolnicy są więc zdecydowanie solidniejszymi płatnikami – twierdzi prof. Waldemar Rogowski, główny analityk BIK.

al na podst. MondayNews