Z artykułu dowiesz się
Obawy rolników ekologicznych, że dopłaty w ramach interwencji „Rolnictwo ekologiczne” będą niekonkurencyjne w stosunku do nowych płatności ekoschematowych, okazały się na szczęście przesadzone. Płatności zostały znacznie zwiększone, a do tego jest możliwość łączenia rolnictwa ekologicznego z połową ekoschematów.
Stawki płatności w zależności od grupy upraw i okresu czy w trakcie konwersji, czy po konwersji wynoszą od 1043 zł/ha do 3105 zł/ha. Stawki płatności proponowane od 2023 r. są wyższe średnio o 35% w porównaniu z tymi z 2021 r. (łącznie wzrosły o 84% względem stawek z 2015 r.).
W sumie do kieszeni rolników ekologicznych w latach 2023–2027 może wpłynąć ponad 4,2 mld złotych (905 mln euro) w formie dopłat. Obecnie mamy ponad 18,5 tys. gospodarstw, ale zakładamy, że będzie ponad 20 tys. – wtedy łączna wypłata przez 5 lat może wynieść średnio 41,6 tys. zł na gospodarstwo.
Uprawa w przydomowym ogródku w warunkach naturalnych staje się często pierwszym krokiem w stronę ekologicznej produkcji na większym areale.
Moda na żywność eko z pewnością będzie wzrastała, ponieważ rośnie odsetek osób chętnie inwestujących w zdrowie swoje oraz najbliższych. Rośnie również świadomość Polaków odnośnie do skutków złego odżywiania. Wśród influencerów czy celebrytów możemy zaobserwować trend lansowania ekożywności, jak i ekomody. Na wzrost popytu na żywność ekologiczną mają również wpływ coraz częstsze diagnozy nietolerancji na produkty spożywcze, czy choroby układu pokarmowego. Znaczący wpływ miała również pandemia COVID-19, która uświadomiła nam, że zdrowe odżywianie ma spory wpływ na zachowanie zdrowia, a produkty ekologiczne postrzegane są przez konsumentów jako zdrowsze od produktów konwencjonalnych.
Jednak ważniejszy jest fakt, że będzie można połączyć płatność ekologiczną z wieloma ekoschematami:
Z jakimi ekoschematami nie może być łączone rolnictwo ekologiczne i dlaczego? Nie można skorzystać z ekoschematu ekstensywne użytkowanie TUZ – bo to jest generalnie obowiązująca zasada w rolnictwie ekologicznym.
Nie można połączyć z ekoschematem biologiczna ochrona roślin, ponieważ biologiczna metoda walki jest wpisana w zasady rolnictwa ekologicznego.
Integrowana produkcja roślin też jest systemem jakości produkcji – czyli albo jedno – albo drugie. Nie można ich ze sobą łączyć w przypadku ekologii.
Także uproszczona uprawa kłóci się z zasadą zróżnicowanego płodozmianu i uprawek gleby, stwarzałaby ponadto dużo problemów w opanowaniu chwastów w gospodarstwie ekologicznym.
Obecne rozdanie interwencji „Rolnictwo ekologiczne” oferuje dwa nowe, ciekawe rozwiązania.
Ponieważ gospodarstwa ekologiczne mają wysokie standardy dobrostanu zwierząt, uproszczony został sposób wnioskowania zwierząt ekologicznych do ekoschematu Dobrostan zwierząt. Nie trzeba sporządzać specjalnego planu dla wymogów dobrostanu, wystarczy wyliczenie stanów średniorocznych. Płatność ekologiczna dla gospodarstw jest przyznawana z zastosowaniem zasady degresywności:
Rolnicy ekologiczni powinni także zainteresować się specjalnie przygotowanymi dla nich dotacjami w ramach filaru drugiego – interwencja „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność”.
W ramach tej interwencji wydzielony został specjalny obszar „B” – przeznaczony dla gospodarstw ekologicznych. Po pierwsze – rolnicy ekologiczni mają specjalne preferencje (podobnie jak dla młodych rolników) i poziom dofinansowania inwestycji wynosi 65%.
Można uzyskać dofinansowanie inwestycji netto 1 mln zł w przypadku budowy lub modernizacji budynków, lub budowli służących do produkcji ekologicznej z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w tym również w miarę możliwości ograniczających szkodliwy wpływ rolnictwa na środowisko, energooszczędnych, niskoemisyjnych (wraz z wyposażeniem tych obiektów).
Można uzyskać także dotację do m.in. stosowania rozwiązań rolnictwa precyzyjnego, w tym w budynkach lub budowlach służących do produkcji ekologicznej, zapewnieniu wybiegów oraz pastwisk dla zwierząt.
Oprócz tego zwiększanie dochodowości produkcji poprzez bezpieczne dla konsumenta i efektywne przedłużanie trwałości produktów, przechowalnictwo oraz lepsze przygotowanie do sprzedaży (także RHD).
Wreszcie zakup lub leasing zakończony przeniesieniem prawa własności nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia do ekologicznej produkcji rolnej lub budowa albo zakup elementów infrastruktury technicznej wpływających bezpośrednio na warunki prowadzenia działalności rolniczej. W tym przypadku wysokość wsparcia wyniesie do 300 tys. zł.
Jak gospodarstwa ekologiczne mogą odnaleźć się w nowych realiach dopłat bezpośrednich i ekoschematów? To nie jest łatwe zadanie. W gospodarstwach ekologicznych co do zasady produkuje się metodami przyjaznymi środowisku naturalnemu. Teraz trzeba jeszcze wpisać się w realia warunkowości i ekoschematów. Jak to zrobić?
Temu tematowi poświęcimy kolejny z naszych webinarów. Prenumeratorów zapraszamy na webinar z możliwością zadawania pytań, na które po raz kolejny będzie odpowiadał Marek Krysztoforski, ekspert z CDR oddział w Radomiu.
Jeszcze o ekoschematach: po licznych pytaniach naszych Czytelników zadawanych w trakcie poprzedniego webinaru, a także zgłaszanych telefonicznie do redakcji zdecydowaliśmy, że część webinaru poświęcimy jeszcze ekoschematom w rolnictwie konwencjonalnym. Zapraszamy zatem do uczestnictwa wszystkich zainteresowanych.
Marek Krysztoforski, ekspert CDR Oddział w Radomiu
fot. Sierszeńska
Najważniejsze tematy
