Cena ta ustalana jest przez <strong>GUS</strong> dwa razy w roku. W porównaniu z II półroczem 2022, kiedy to <strong>GUS ustalił cenę na 152,17 zł/dt</strong>, cena ta spadła o prawie 1/3, niemniej jednak w odniesieniu do obowiązujących obecnie rynkowych stawek za pszenicę jest znacznie wyższa. <br /><br />Oznacza to oczywiście, że  mimo słabej koniunktury, <strong>dzierżawcy państwowej ziemi i tak zapłacą sowite czynsze.<br /><br /><a href="/media/uploads/ceny_pszenicy_gus.png" target="_blank" rel="noopener"><img src="/media/uploads/ceny_pszenicy_gus.png" width="786" height="538" alt="" /></a></strong><br /><br /><em>Fot. envato.elements</em>

codzienny

top agrar Polska

cena pszenicy

cena skupu drobiu

czynsz

czynsz dzierżawionej ziemii

dzierżawa

ile dają za pszenice

od czego zależna jest wysokość dzierżawy?

średnia krajowa cena skupu pszenicy

Cena pszenicy, a wysokie czynsze dzierżawców państwowej ziemi

<p><strong>Napływ dużej ilości zbóż z Ukrainy na rynek polski spowodował problemy ze sprzedażą</strong> i pociągnął za sobą ceny ziarna w dół od początku tego roku. Jednak głównym czynnikiem spadku cen było uruchomienie eksportu zbóż z Ukrainy przez Morze Czarne. To spowodowało, że na rynkach międzynarodowych do końca lipca br. znalazło się 27 mln ton kukurydzy i pszenicy.</p>
<h2>Rekordowe zbiory zbóż na świecie</h2>
<p>Mimo ograniczenia produkcji w Ukrainie, szacuje się, że w tym sezonie będą <strong>rekordowe zbiory zbóż na świecie</strong>, które przewyższą zapotrzebowanie i doprowadzą do wzrostu zapasów do dość komfortowych poziomów. Także w Polsce, mimo suszy i ulewnych deszczów w czasie żniw, zbiory będą wysokie, choć nieznanie niższe niż w rekordowym ubiegłym roku. Nie dziwi zatem <strong>spadek cen zbóż o połowę</strong> w porównaniu z rekordowymi ubiegłorocznymi poziomami do cen zbliżonych, a nawet niższych niż w 2021 roku.</p>
<p><a href="/media/uploads/rys_1.ceny_podow_rolnych.png" target="_blank" rel="noopener"><img src="/media/uploads/rys_1.ceny_podow_rolnych.png" width="711" height="427" alt="Ceny płodów rolnych w Polsce" /></a></p>
<p>Według <strong>GUS </strong>w czerwcu 2023 r. w skupie za pszenicę płacono 91,8 zł/dt wobec rekordowych 167,4 zł/dt w maju 2022 r., a za kukurydzę odpowiednio 85,62 zł/dt i 140,7 zł/dt. Rzepak staniał jeszcze bardziej, bo z rekordowych 461,2 zł/dt do 190 zł/dt w czerwcu 2023 r. i 202 zł/dt w lipcu 2023 r.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Uprawa najbardziej opłacalna w 2023 r. </h2>
<p>Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku <strong>buraków cukrowych</strong>, których ceny na zbiory z 2023 r. w zasadzie nie zamieniły się w stosunku do 2022 r. i <strong>zostały ustalone na 46,5 €/t.</strong> Umocnienie się złotego w ciągu ostatniego roku względem euro sprawia, że ceny dla rolników będą jednak o kilka–kilkanaście procent niższe niż rok temu.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Surowce potaniały, ale P i K wciąż drogie</h2>
<p>Spadek cen wystąpił także na innych rynkach surowcowych, w tym także <strong>ważne dla rolnictwa ceny gazu</strong>, które oscylują w ostatnich tygodniach wokół 30–40 €/MWh gazu, wobec około 15 € na początku 2021 r. Dzięki temu nawozy azotowe znacznie potaniały, ale niestety nadal są sporo droższe niż w 2020 r. Dzięki temu rolnicy, którzy wstrzymali się z zakupami nawozów azotowych do wiosny, zaoszczędzili <strong>znacznie ponad 1000 zł/t nawozów</strong>.</p>
<p><strong>Nie zmieniły się niestety ceny nawozów fosforowych i potasowych</strong>, które były i nadal są na poziomach zbliżonych do rekordowych z początku wojny w Ukrainie. Dopóki trwa wojna, nie zostaną zniesione sankcje na Rosję i Białoruś, a co za tym idzie szanse na spadek tych cen są niewielkie. Opóźnienie zakupów nawozów obniżyło przeciętny koszt NPK w 4 analizowanych uprawach z 8,86 zł/kg NPK w czystym składniku przy zakupach nawozów w 2022 r. do 7,35 zł/kg NPK w przypadku zakupów bieżących. Ale i tak jest to nadal prawie 3-krotnie więcej, niż płacono w 2020 roku.</p>
<p>Niezależnie od terminu zakupu najmniej za <strong>NPK </strong>płacili rolnicy przy uprawie kukurydzy (odpowiednio 7,90 zł i 6,80 zł/kg NPK), a najwięcej w przypadku pszenicy i buraków cukrowych, gdzie koszt kształtował się w przedziale odpowiednio 9,30–9,50 zł i 7,40–7,50 zł/kg, co wskazuje na ponad 20-proc. redukcję kosztów zakupu. Na opóźnieniu zakupu nawozów najmniej zyskali producenci rzepaku, tu średnia cena wychodzi 1,06 zł/kg NPK.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Ropa raz w dół, raz w górę</h2>
<p>Staniała również <strong>ropa naftowa</strong>, jednak obserwowany w ostatnich tygodniach wzrost cen w kontekście długoterminowej analizy sugeruje, że będzie on prawdopodobnie kontynuowany, paliwa mogą być droższe. Wzrost ten może być łagodzony umacnianiem się złotego względem dolara, który w ciągu roku spadł z rekordowych 5,0 zł/$ w X 2022 r. do około 4,0 zł/$ na początku VIII 2023 r.</p>
<p>Trend ten może jeszcze trwać, choć wydaje się, że przestrzeń na dalsze umocnienie złotego się wyczerpuje. Niestety, umocnienie złotego oznacza <strong>rosnącą presję na ceny zbóż</strong>.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Koszty uprawy wciąż są wysokie</h2>
<p>W porównaniu z poprzednim sezonem koszty uprawy zmieniły się nieznacznie i w poszczególnych gospodarstwach różnica ta wynika głównie z terminu zakupu nawozów. W 2022 r. zyskali ci, którzy kupili nawozy jeszcze w 2021 r. lub styczniu 2022 r. Wielu rolników zapewne tak jak rok wcześniej również kupiło nawozy w okresie jesienno-zimowym, więc w ich przypadku koszty uprawy w 2023 r. <strong>wzrosły</strong>, zaś ci, którzy kupowali nawozy na bieżąco, mają niższe koszty.</p>
<p><a href="/media/uploads/tab_1_koszty_uprawy_na_areale.png" target="_blank" rel="noopener"><img src="/media/uploads/tab_1_koszty_uprawy_na_areale.png" width="714" height="438" alt="TAB. 1 Kalkulacja kosztów uprawy na areale ok. 30 ha, w przeliczeniu na 1 ha" /></a></p>
<p>Pomimo przyjęcia w kalkulacji 10-proc. wzrostu <strong>cen maszyn i napraw</strong>, nieznacznie obniżyły się koszty uprawy, głównie dzięki niższym cenom oleju napędowego. Wzrosły natomiast pozostałe elementy kosztów, tj. materiału siewnego do nawet ok. 50%, ochrony roślin o około 20%. W kalkulacji przyjęto także 15-proc. wzrost wynagrodzenia pracy rolnika.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Spadek cen pogrążył opłacalność</h2>
<p>Niestety, spadek cen skupu analizowanych surowców rolniczych (z wyjątkiem buraków cukrowych) diametralnie <strong>obniżył opłacalność.</strong> W przypadku pszenicy i rzepaku nawet przy wyższych poziomach plonów aktualne ceny skupu nie pokryją w pełni poniesionych kosztów. Nawet po uwzględnieniu dopłat z płatności podstawowej, płatności uzupełniającej redystrybucyjnej, dopłat do paliwa i materiału siewnego (pszenica) oraz w ramach ekoschematów, nie zawsze wystarczy na pokrycie kosztów.</p>
<p>Nieco lepiej przedstawia się <strong>opłacalność uprawy kukurydzy</strong>, w przypadku której po sierpniowych opadach na wielu polach wzrosły szanse na uzyskanie przyzwoitych plonów. Przy przyjętym plonie 11 t/ha suchej kukurydzy obecne ceny pokrywają w całości koszty, ale rezerwa na spadek cen skupu jest niewielka. Niskie plony, uzyskiwane szczególnie na słabszych glebach, w zasadzie nie dają szans na zyski z produkcji roślinnej. Uwzględnienie 500 zł/ha, jakie niektórzy rolnicy uzyskali w formie dopłat do nawozów, tylko nieznacznie zmienia obraz opłacalności upraw w tym roku. Dopłata ta tylko w części pokrywa zwiększone wskutek wojny koszty nawożenia.</p>
<p><a href="/media/uploads/tab_2_oplacalnosc_uprawy_2023.png" target="_blank" rel="noopener"><img src="/media/uploads/tab_2_oplacalnosc_uprawy_2023.png" width="631" height="770" alt="TAB. 2 Kalkulacja opłacalności uprawy dla zbiorów w 2023 r. na 1 ha" /></a></p>
<div data-article-box=""></div><h2>Jakie perspektywy?</h2>
<p>Niestety, <strong>perspektyw dużego wzrostu cen skupu nie ma</strong>. Co prawda występuje sezonowość cen skupu zbóż i rzepaku, jednak w latach po dużym spadku cen wzrost cen na przednówku zazwyczaj nie jest znaczący. Przeciwko większym wzrostom cen przemawia także oczekiwany wzrost światowych zapasów oraz bardzo ograniczona reakcja rynków międzynarodowych na wypowiedzenie przez Rosję inicjatywy zbożowej, pozwalającej eksportować zboże z Ukrainy przez Morze Czarne.</p>
<p><strong>Wyjątkowo wysokie zyski można będzie uzyskać z produkcji buraków cukrowych.</strong> Plony uratowały lipcowe i sierpniowe opady. Pokrycie kosztów gwarantuje już plon na poziomie zbliżonym do zaledwie 40–45 t/ha. Po uwzględnieniu dopłat przy plonach na poziomie 75 t/ha kalkulowane zyski mogą wynosić 8–9 tys. zł. <strong>Buraki w tym roku zdecydowanie biją inne uprawy na głowę</strong>.</p>
<p><em>prof. Benedykt Pepliński, UP Poznań</em></p>
<p><em>fot. Sierszeńska</em></p>

<p><strong>Napływ dużej ilości zbóż z Ukrainy na rynek polski spowodował problemy ze sprzedażą</strong> i pociągnął za sobą ceny ziarna w dół od początku tego roku. Jednak głównym czynnikiem spadku cen było uruchomienie eksportu zbóż z Ukrainy przez Morze Czarne. To spowodowało, że na rynkach międzynarodowych do końca lipca br. znalazło się 27 mln ton kukurydzy i pszenicy.</p>
<h2>Rekordowe zbiory zbóż na świecie</h2>
<p>Mimo ograniczenia produkcji w Ukrainie, szacuje się, że w tym sezonie będą <strong>rekordowe zbiory zbóż na świecie</strong>, które przewyższą zapotrzebowanie i doprowadzą do wzrostu zapasów do dość komfortowych poziomów. Także w Polsce, mimo suszy i ulewnych deszczów w czasie żniw, zbiory będą wysokie, choć nieznanie niższe niż w rekordowym ubiegłym roku. Nie dziwi zatem <strong>spadek cen zbóż o połowę</strong> w porównaniu z rekordowymi ubiegłorocznymi poziomami do cen zbliżonych, a nawet niższych niż w 2021 roku.</p>
<p>Według <strong>GUS </strong>w czerwcu 2023 r. w skupie za pszenicę płacono 91,8 zł/dt wobec rekordowych 167,4 zł/dt w maju 2022 r., a za kukurydzę odpowiednio 85,62 zł/dt i 140,7 zł/dt. Rzepak staniał jeszcze bardziej, bo z rekordowych 461,2 zł/dt do 190 zł/dt w czerwcu 2023 r. i 202 zł/dt w lipcu 2023 r.</p>
<h2>Surowce potaniały, ale P i K wciąż drogie</h2>
<p>Spadek cen wystąpił także na innych rynkach surowcowych, w tym także <strong>ważne dla rolnictwa ceny gazu</strong>, które oscylują w ostatnich tygodniach wokół 30–40 €/MWh gazu, wobec około 15 € na początku 2021 r. Dzięki temu nawozy azotowe znacznie potaniały, ale niestety nadal są sporo droższe niż w 2020 r. Dzięki temu rolnicy, którzy wstrzymali się z zakupami nawozów azotowych do wiosny, zaoszczędzili <strong>znacznie ponad 1000 zł/t nawozów</strong>.</p>
<p><strong>Nie zmieniły się niestety ceny nawozów fosforowych i potasowych</strong>, które były i nadal są na poziomach zbliżonych do rekordowych z początku wojny w Ukrainie. Dopóki trwa wojna, nie zostaną zniesione sankcje na Rosję i Białoruś, a co za tym idzie szanse na spadek tych cen są niewielkie. Opóźnienie zakupów nawozów obniżyło</p>

top agrar 09/2023

Zarządzanie

buraki cukrowe

ceny nawozów

ceny rzepaku

ceny zboż

ile za buraki cukrowe

nieopłacalna produkcja

opłacalność

opłacalność produkcji

rzepak

stawki za buraki cukrowe

zboża

Która uprawa najbardziej opłaca się w 2023 r.? [WYLICZENIA kosztów i zysków]

<p>Do konsultacji społecznych został przesłany projekt rozporządzenia „w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej <strong>Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.</strong> W projekcie zaproponowano nowe zasady naliczenia rocznego zobowiązania ZWSRP za 2023 r. oraz za 2024 r. z tytułu wpłat na zasilenie <strong>Funduszu Rekompensacyjnego.<br /><br /></strong> <o:p></o:p></p>
<h2>Czym jest Fundusz Rekompensacyjny? <o:p></o:p></h2>
<p>Fundusz Rekompensacyjny powstał na podstawie przepisów ustawy z 2005 roku i jego celem jest realizacja wypłaty rekompensat z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Polski, czyli tzw. mienia zabużańskiego. Wpłaty na jego konto dokonywane są z tytułu: <o:p></o:p></p>
<ul>
<li>sprzedaży nieruchomości <strong>Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa</strong> o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 400 000 ha;</li>
<li>odpłatnego korzystania z mienia Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w wysokości ustalonej w rocznym planie finansowym ZWRSP.</li>
</ul>
<p>KOWR w okresie od 2006 do 2023 r. (lipiec) przekazał do <strong>Funduszu Rekompensacyjnego </strong>ponad 6,7 mld zł, a <strong>Bank Gospodarstwa Krajowego</strong> wypłacił z <strong>Funduszu Rekompensacyjnego </strong>od początku prowadzenia wypłat do końca lipca 2023 r. ogółem 82 741 rekompensat na kwotę ponad 5 mld zł<br /><br /><div data-article-box=""></div><o:p></o:p></p>
<div data-article-box=""></div><h2>Co zmienia rozporządzenie w sprawie KOWR i Funduszu Rekompensacyjnego?<o:p></o:p></h2>
<p>W proponowanym rozporządzeniu ministerstwo rolnictwa proponuje znaczne zmniejszenie wpłat na konto <strong>Funduszu Rekompensacyjnego</strong>. Nowelizacja rozporządzenia zakłada bowiem: <o:p></o:p></p>
<ul>
<li>zmniejszenie z 70% do 5% w 2023 r. oraz z 70 % do 25 % w 2024 r. iloczynu powierzchni gruntów sprzedanych w przetargach i średniej ceny sprzedaży 1 ha gruntu Zasobu,</li>
<li>zmniejszenie z 35% do 5% w 2023 r. oraz z 35 % do 10 % w 2024 r. wpływów z tytułu odpłatnego korzystania z mienia Zasobu.</li>
</ul>
<div data-article-box=""></div><h2><br />Na co KOWR wydane zaoszczędzone pieniądze? <o:p></o:p></h2>
<p>W rozporządzeniu zaproponowano zmniejszenie rocznego zobowiązania Zasobu z tytułu wpłat na <strong>Fundusz Rekompensacyjny</strong> ze względu na konieczność zapewnienia środków na realizowane przez <strong>Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa</strong>, innych zadań. <o:p></o:p></p>
<p>Z uzasadnienia rozporządzenia wynika, że <strong>KOWR </strong>przeznaczy te środki w szczególności na: <o:p></o:p></p>
<ul>
<li>obejmowanie lub nabywanie akcji lub udziałów w spółkach prawa handlowego,</li>
<li>dokapitalizowanie spółek nadzorowanych przez <strong>KOWR</strong>,</li>
<li>nabywanie nieruchomości rolnych w celu spłaty zobowiązań osób fizycznych lub prawnych prowadzących działalność rolniczą.</li>
</ul>
<div data-article-box=""></div><h2><br />Jakie oszczędności dla KOWR?   </h2>
<p>Zmniejszenie rocznego zobowiązania <strong>KOWR</strong> wobec <strong>Funduszu Rekompensacyjnego</strong> spowoduje zmniejszenie planowanego zobowiązania KOWR:<o:p></o:p></p>
<ul>
<li>w 2023 r. o kwotę 582 390 tys. zł,</li>
<li>w 2024 r. o kwotę 396 520 tys. zł.</li>
</ul>
<p><o:p></o:p></p>
<p>W praktyce będzie to oznaczać, że planowane wpłaty <strong>KOWR </strong>na <strong>Fundusz Rekompensacyjny </strong>będą mniejsze:<o:p></o:p></p>
<ul>
<li>w 2023 r. o 174 550 tys. zł,</li>
<li>w 2024 r. o 526 790 tys. zł i</li>
<li>w 2025 r. (wpłata za IV kwartał 2024 r.) o 277 570 tys. zł.</li>
</ul>
<p><o:p></o:p></p>
<iframe width="560" height="314" src="https://www.youtube.com/embed/WzWKuV62J3c" allowfullscreen="allowfullscreen"></iframe>

author

Fundusz Rekompensacyjny

grunty rolne

grunty Skarbu Państwa

KOWR

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa

rolnictwo

ziemia rolna

KOWR zyska dodatkowe 980 mln zł. Wiemy na co wyda te pieniądze

<p>Pomimo wielu zagrożeń Polska utrzymuje mocną pozycję na rynku mleka w Europie. Produkcja na poziomie 14 mld litrów mleka daje nam 4. miejsce we Wspólnocie Europejskiej. Z jednej strony nasz rynek wewnętrzny – blisko 40 mln konsumentów (uwzględniając napływ ludności z Ukrainy) – gwarantuje solidne zapotrzebowanie na produkty mleczarskie, z drugiej strony ważny jest dostęp i bliskość do rynku wspólnotowego. Poziom samowystarczalności w mleku przekracza 125%, co oznacza, że ponad 1/4 wyprodukowanego mleka w postaci przetworzonej musimy ulokować poza granicami kraju. Zdecydowanie największym odbiorcą są kraje Unii Europejskiej.</p>
<h2>Ceny nie rozpieszczają</h2>
<p>Niestety, obecnie światowy rynek mleka, z którym Europa i Polska są silnie związane, znajduje się ostatnio w spadkowej fazie trendu cen. Według ekspertów, dyskutujących o perspektywach rynku mleka podczas 20. Jubileuszowego Międzynarodowego Forum Spółdzielczości Mleczarskiej w Białymstoku, może to oznaczać, że ceny jeszcze nie sięgnęły dna.</p>
<figure class="image"><img src="/media/uploads/jakub_olipra_credit_agricole.jpg" alt="Jakub Olipra Crédit Agricole" />
<figcaption><em>Jakub Olipra Crédit Agricole</em></figcaption>
</figure>
<p></p>
<p>Jak podkreślał Jakub Olipra z Crédit Agricole, sytuacja na rynku mleka na świecie ogólnie jest niezła. Mimo wyhamowania wzrostu produkcji, podaż jest na dobrym poziomie, a w UE czy USA wręcz wzrośnie.</p>
<p><img src="/media/uploads/rys1_ceny_mleka_i_produktow.jpg" width="704" height="379" alt="rys. 1. Ceny mleka i produktów mleczarskich w UE 2015–2024*" /></p>
<p>Zdaniem Olipry w kolejnych miesiącach należy liczyć się ze wzrostem eksportu mleka z UE. Produkcja mleka w UE-27 w 2023 r. osiągnie blisko 157 mln ton (wg EUROSTAT za 2021 r. – 151 mln t trafiło do mleczarni). Podobnie ożywienia produkcji można się spodziewać w Nowej Zelandii, która wyprodukuje 21 mln t. Wolumen eksportowy z tego kraju i notowania giełdy Fonterra decydują o światowych cenach mleka. Unia Europejska jest największym eksporterem produktów mlecznych, przypada na nią 32%, drugie miejsce – 28% przypada Nowej Zelandii. Trzecim eksporterem na podium, z udziałem 21% (dane za I półrocze 2023 r.) są Stany Zjednoczone, gdzie produkcja systematycznie i nieprzerwanie rośnie od kilku lat, osiągając w tym roku 104,1 mln t. Według analityków trend wzrostowy produkcji zostanie utrzymany.</p>
<p><img src="/media/uploads/rys_2_zmiany_w_produkcji.jpg" width="677" height="516" alt="rys. 2. Zmiany w produkcji mleka i cen na świecie wg IFCN" /></p>
<p>Jak twierdzi Levin Flake, konsul ds. rolnych ambasady USA w Warszawie, wzrost produkcji szacuje się na 1,5% rocznie. Pogłowie krów liczące 9,45 mln jest utrzymywane w coraz większych stadach, ale kurczy się liczba mlecznych farm. W ostatnich latach liczba gospodarstw mlecznych w USA spadła o połowę.</p>
<p>Unia Europejska, USA, Nowa Zelandia z Australią oraz Argentyna należą do największych światowych eksporterów mleka. Najwięksi eksporterzy zwiększyli sprzedaż o 1,2%.</p>
<p>Jednak w ostatnim roku skala importu na świecie zmniejszyła się o 2,4%. Jak podkreślał Jakub Olipra, importerzy tworzą bardziej rozproszone grono na tle skoncentrowanych w kilku krajach eksporterów. Choć najważniejszym dla światowego rynku kupującym pozostają Chiny – 22-proc. udział w globalnym imporcie.</p>
<p>– To od koniunktury w Chinach, poziomu zamożności klasy średniej, ale też od rozwoju własnej produkcji mleka, na którą stawiają Chiny, zależy skala importu tego kraju i ostatecznie poziom cen – podkreślał Łukasz Wyrzykowski z IFCN, który będzie także gościem naszego Forum 28 listopada w Poznaniu. Zdaniem analityków rozwój sytuacji w Chinach w najbliższych miesiącach będzie kluczem do tego, co będzie się działo w handlu międzynarodowym.</p>
<figure class="image"><img src="/media/uploads/ukasz_wyrzykowski_ifcn_1mJ4Em5.jpg" alt="Łukasz Wyrzykowski IFCN" />
<figcaption><em>Łukasz Wyrzykowski IFCN</em></figcaption>
</figure>
<p></p>
<p>– Kiedy Chiny ograniczają zakupy, eksporterzy muszą szukać miejsca dla swoich produktów na innych rynkach – argumentował Olipra. Od stycznia do maja br. import Chin spadł o blisko 12% w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Spadek importu dotyczy głównie odtłuszczonego mleka w proszku. Chińska gospodarka zaczęła hamować, PKB spadł do 3% w 2022 r., spadła siła nabywcza konsumentów i popyt. Na przyszły rok przewiduje się ożywienie gospodarki, wzrost PKB do 5,1% i eksporterzy liczą na zwiększenie konsumpcji.</p>
<p>Jakub Olipra przestrzega jednak przed hurraoptymizmem. Chiny zwiększają własną produkcję mleka – w ostatnich pięciu latach o 32%. Według prognoz Chiny w roku 2023 wyprodukują ponad 41 mln t mleka.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Co dalej z cenami mleka?</h2>
<p>Słabsza sytuacja na rynkach produktów mleczarskich odbija się na cenach mleka, choć zdaniem ekspertów mleczarnie płacą obecnie relatywnie dużo za mleko w porównaniu z cenami produktów mleczarskich. Jak podkreślają przetwórcy, sektor mleczarski zmaga się z wysokimi kosztami energii, kosztami praw do emisji CO<sub>2</sub> oraz rosnącymi kosztami płac.</p>
<p>Podobnie wysokie koszty ponoszą rolnicy. W całej Europie wysokie są ceny nawozów, paliwa czy energii. Zdaniem Łukasza Wyrzykowskiego koszty produkcji mleka w gospodarstwach są coraz bardziej zbliżone w krajach członkowskich UE. W efekcie maleją różnice w cenie mleka, a regionalnie zależą one od konkurencji o surowiec.</p>
<p>– W Polsce średnia cena mleka zbliżyła się do średniej ceny w UE, a w ostatnich miesiącach były okresy, kiedy w Polsce średnia cena mleka była wyższa od unijnej – mówił Wyrzykowski. Silna rywalizacja o surowiec hamuje spadek cen mleka, który mógłby być jeszcze głębszy. U nas widać to szczególnie w regionach, gdzie rolnicy, zwłaszcza w mniejszych gospodarstwach, nie mają alternatywy i są skazani na jednego odbiorcę mleka. Niewielkie gospodarstwa nie są atrakcyjnym partnerem dla najsilniejszych graczy, a ich karta przetargowa w negocjacjach cenowych jest słaba.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Niska cena mleka czy wysoka surowca?</h2>
<p>Rolnicy narzekają na niską cenę mleka, a przetwórcy na wysoką cenę surowca. Z przedstawionych na Forum danych wynika, że rentowność przetwórstwa mleka w pierwszej połowie tego roku była na tle pozostałych branż przemysłu rolno-spożywczego najgorsza od 2008 r. Ale za to rok 2022 był rekordowy – ponad 5% rentowności netto.</p>
<p>Zdaniem Olipry najbliższe miesiące mogą przynieść delikatny wzrost cen, jednak początek przyszłego roku może przynieść spadki i ponowne odbicie może nastąpić w III kwartale. W drugiej połowie roku ceny mogą wejść w cykl wzrostowy. Tegoroczna średnia cena skupu mleka może osiągnąć 1,95 zł/l (średnia I–IX wg GUS to 2,08 zł/l).</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Koszty produkcji wciąż wysokie</h2>
<p>Największą niewiadomą pozostają koszty produkcji, które na całym świecie pozostają wysokie. W obliczu trwających konfliktów zbrojnych w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie trudno jest przewidzieć ceny ropy, a także ceny energii. Gwałtowny skok cen energii jest dla wszystkich uczestników łańcucha produkcji i przetwórstwa mleka potężnym obciążeniem. Mimo chwilowego spadku cen energii oraz kosztów emisji CO<sub>2</sub> nie ma co liczyć na to, by koszty energii spadły do poziomu z roku 2021.</p>
<table border="1" style="border-collapse: collapse; width: 100%;">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 98.2885%;">
<div data-article-box=""></div><h2>Deklaracja współpracy Polska-Ukraina</h2>
<p>– Na dwudziestym międzynarodowym forum, gdzie spotyka się biznes z całego świata, w tym ukraiński, chcemy pokazać, że dla nas istotne jest to, że my chcemy ze sobą współpracować na poziomie biznesu – podkreślała Agnieszka Maliszewska, dyr. Polskiej Izby Mleka. Jak twierdzi, polityka rządzi się swoimi prawami, ale my chcemy być ponad to. Dlatego polskie i ukraińskie organizacje podpisały porozumienie w obu językach, deklarując silną potrzebę współpracy sektora mleczarskiego po obu stronach granicy.</p>
<p>– Rozmawiamy ze sobą i przekonujemy, że dla nas najważniejsze jest to, byśmy produkowali, sprzedawali produkty i karmili ludzi po obu stronach granicy – argumentowała Maliszewska.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 98.2885%;">
<figure class="image"><img src="/media/uploads/agnieszka_malisewska_vadym_czagarowski.jpg" width="800" height="450" alt="Agnieszka Maliszewska, dyr. Polskiej Izby Mleka i Vadym Czagarowski, prezes Zarządu Związku Przedsiębiorstw Mleczarskich Ukrainy." />
<figcaption><em>Agnieszka Maliszewska, dyr. Polskiej Izby Mleka i Vadym Czagarowski, prezes Zarządu Związku Przedsiębiorstw Mleczarskich Ukrainy.</em></figcaption>
</figure>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p>Dla polskich zakładów mleczarskich wyzwaniem jest też podwyżka płacy minimalnej oraz koszty finansowania inwestycji. Patrząc na wysokie stopy procentowe, koszt finansowania jest zdecydowanie wyższy niż w strefie euro.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Co dalej z produkcją w Europie?</h2>
<p>Mimo zawirowań na świecie popyt na produkty mleczne będzie wzrastał, zwłaszcza w krajach rozwijających oraz w regionach, które nie mają dobrych warunków naturalnych do produkcji mleka. Kto będzie dostarczał mleko? Dziś UE i Nowa Zelandia dostarczają ponad połowę eksportu produktów mlecznych na świecie.</p>
<p>Patrząc na ubiegły rok, obserwujemy niższą siłę nabywczą konsumentów w wielu regionach świata. Jednocześnie w regionach o silnym potencjale produkcji mleka, jak UE czy Nowa Zelandia obserwujemy zaostrzenie polityki ochrony środowiska. Nie pozostaje to bez wpływu na produkcję żywności.</p>
<p>– Jeśli Europa czy Nowa Zelandia zredukują produkcję, to tego mleka zabraknie – podkreślał Wyrzykowski. Czy to miejsce wypełni mleko z USA? – To już nie jest tak, że tylko Europa wzięła sobie do serca dbanie o środowisko. Amerykanie chcą mieć bardziej zrównoważoną produkcję, także mleka. Na ten cel przeznaczyli 3,1 mld dolarów. Na ponad 140 projektów w ramach tego programu, 14 jest przeznaczonych na zrównoważoną produkcję mleka – przekonywał przedstawiciel ambasady USA. W Europie brakuje rozsądnej dyskusji nt. kierunków rozwoju produkcji mleka, celów dla rolnictwa i strategii na kolejne lata.</p>
<table border="1" style="border-collapse: collapse; width: 100%;">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 98.2885%;">
<div data-article-box=""></div><h2>Konieczny rzetelny plan</h2>
<p>Perspektywy dla mleka są na świecie dobre, w Europie bardziej wymagające, ale też w rękach polityków, którzy w ramach europejskiej Wspólnej Polityki Rolnej muszą przyjąć konkretne cele i zadbać o bezpieczeństwo żywnościowe. U nas musimy zadbać o to, by stworzyć warunki do zrównoważonego rozwoju dla gospodarstw średnich. Jeśli przegapimy ten moment, to duże mogą nie nadążyć z produkcją, a wtedy całej branży zabraknie surowca i skończy się sen o potędze.</p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div data-article-box=""></div><h2>Jaka strategia na przyszłość?</h2>
<p>– Zrównoważona produkcja to taka, która uwzględnia środowisko, dobrostan i stronę ekonomiczną – podkreślał Wyrzykowski. W trakcie debaty podkreślano potrzebę włączenia społeczeństwa do dyskusji, a nie tylko słuchania ekologicznych ekstremistów. Czy rzeczywiście żywność jest traktowana strategicznie, czy jest priorytetem polityki rolnej? Ale też w interesie całej gospodarki jest trwałe zapewnienie samowystarczalności i bezpieczeństwo żywnościowe.</p>
<p>Rolnikom nie można tylko narzucać woli krzykliwych mniejszości, które jak to miało miejsce w Holandii, doprowadziły do znacznej redukcji produkcji zwierzęcej. Trzeba też słuchać hodowców i producentów mleka.</p>
<p>Jeśli zapyta się konsumentów, czy chcą wyższego poziomu dobrostanu dla zwierząt, większej ochrony środowiska, ograniczenia emisji – to większość odpowie, że tak. Ale czy konsumenci są gotowi więcej zapłacić za ponoszone dodatkowo koszty na dobrostan i ochronę środowiska? Tu odpowiedź już nie jest tak jednoznaczna.</p>
<p><em>kb</em><br /><em>fot. Bujoczek, Sierszeńska</em></p>

<p>Pomimo wielu zagrożeń Polska utrzymuje mocną pozycję na rynku mleka w Europie. Produkcja na poziomie 14 mld litrów mleka daje nam 4. miejsce we Wspólnocie Europejskiej. Z jednej strony nasz rynek wewnętrzny – blisko 40 mln konsumentów (uwzględniając napływ ludności z Ukrainy) – gwarantuje solidne zapotrzebowanie na produkty mleczarskie, z drugiej strony ważny jest dostęp i bliskość do rynku wspólnotowego. Poziom samowystarczalności w mleku przekracza 125%, co oznacza, że ponad 1/4 wyprodukowanego mleka w postaci przetworzonej musimy ulokować poza granicami kraju. Zdecydowanie największym odbiorcą są kraje Unii Europejskiej.</p>
<h2>Ceny nie rozpieszczają</h2>
<p>Niestety, obecnie światowy rynek mleka, z którym Europa i Polska są silnie związane, znajduje się ostatnio w spadkowej fazie trendu cen. Według ekspertów, dyskutujących o perspektywach rynku mleka podczas 20. Jubileuszowego Międzynarodowego Forum Spółdzielczości Mleczarskiej w Białymstoku, może to oznaczać, że ceny jeszcze nie sięgnęły dna.</p>
<figure class="image"><img src="https://www.topagrar.pl/media/uploads/jakub_olipra_credit_agricole.jpg" alt="Jakub Olipra Crédit Agricole" />
<figcaption><em>Jakub Olipra Crédit Agricole</em></figcaption>
</figure>
<p> </p>
<p>Jak podkreślał Jakub Olipra z Crédit Agricole, sytuacja na rynku mleka na świecie ogólnie jest niezła. Mimo wyhamowania wzrostu produkcji, podaż jest na dobrym poziomie, a w UE czy USA wręcz wzrośnie.</p>

<p>Redaktor Naczelny „top agrar Polska”, specjalista w zakresie rolnictwa, polityki rolnej i ekonomiki gospodarstw</p>