Czy warto ubezpieczać? Idzie grad!

Takie pytanie co roku zadaje sobie wielu plantatorów, bo przecież przez całe dziesięciolecia nie było u mnie gradobicia. Dlaczego więc miałoby pojawić się teraz? Wszystkiemu winne są zmiany klimatu. Kilka dekad wcześniej gradobicie było sytuacją wyjątkową, rzadko spotykaną.


fot. Ta niewinnie wyglądająca chmura spowodowała kilkadziesiąt kilometrów dalej gradobicie i oberwanie chmury

Obecnie stało się już praktycznie normą. Każda letnia burza oznacza ryzyko wielkiej nawałnicy i dużych zniszczeń. Wielu plantatorów z duszą na ramieniu obserwuje zbliżające się ciężkie, ołowiane chmury, które co chwilę rozświetlają błyskawice, a początkowo niezbyt głośne grzmoty zaczynają się zlewać w wielką kanonadę. Idzie grad!

fot. Grad na plantacji. Odmiana Faith

800 vs 60 tys. zł

Co wówczas można zrobić? Nic. Czy można w jakiś sposób ochronić plantację? Nie. Można tylko bezsilnie patrzeć, jak żywioł niszczy efekty całorocznej pracy. Czy można w jakiś sposób zrekompensować straty? Nie. O tym należało pomyśleć miesiąc czy dwa miesiące wcześniej. To był czas na ubezpieczenie plantacji. Teraz można tylko liczyć na to, że żywioł nie zniszczy wszystkiego, że uda się jeszcze coś sprzedać, aby wystarczyło choć na zakup materiałów na przyszły sezon. Kto pomyślał wcześniej o ubezpieczeniu, jest spokojniejszy. Wie, że ubezpieczyciel choć w części pokryje zaistniałe straty. Wielu na pewno zapyta – dlaczego części?

fot. Praktycznie wszystkie owoce zostały uszkodzone.

Plantację truskawek można ubezpieczyć (w jednym z towarzystw) od skutków gradobicia na sumę 60 120 zł/ha. Przy wydajności 25 ton/ha (średnia wydajność przy dobrze prowadzonej plantacji), ubezpieczyciel wycenia truskawkę na 2,40 zł/kg. Jaka jest cena hurtowa czy detaliczna truskawek? Każdy może sobie sam odpowiedzieć na to pytanie. Należy przy tym zaznaczyć, że koszt ubezpieczenia nie jest wysoki. To niecałe 800 zł od hektara, uwzględniając dopłatę z budżetu państwa. Kwota odszkodowania pozwala jednak na przygotowanie plantacji na przyszły sezon.

Pamiętne Boże Ciało - Tych kilkanaście minut wystarczyło, aby zniszczyć owoce całorocznej pracy. 

Jest 16 czerwca, Boże Ciało. Od rana piękna, słoneczna pogoda. Później na niebie pojawiają się małe chmurki, słońce już zaczyna się za nimi chować. Robi się gorąco i duszno. Daje się wyczuć jakiś wewnętrzny niepokój – chyba będzie burza. Liczę, że jak przejdzie, to temperatura trochę się obniży i popołudnie będzie bardziej znośne. Na horyzoncie pojawiają się coraz większe chmury. W oddali słychać pomrukiwanie. Będzie burza. Trochę deszczu się przyda. Odpocznie pompa głębinowa. Na plantacji pierwsze owoce odmiany Faith pięknie się prezentują. Od jutra wchodzimy na pole. Owoców na krzakach jest mnóstwo – będzie dobry plon. Jedna burza nas ominęła. Po godzinie 14 nadciąga następna. Wygląda niegroźnie, pewnie nas tylko zahaczy. Wiatr zmienia kierunek i gna chmury prosto na nas! Spadają pierwsze krople wielkości fasoli, wiatr niesie je prawie poziomo. Nadchodzi GRAD. Początkowo niewielki i małe ilości, a później… Po dziesięciu minutach na podwórku robi się biało.

Tych kilkanaście minut wystarczyło, aby zniszczyć owoce całorocznej pracy. Na plantacji biało. Pomimo wysypanej słomy owoce stoją w wodzie. Liście są tak poszatkowane, że wyglądem nie przypominają roślin truskawki. Mało który owoc nie ma śladów uszkodzeń (są dobrze widoczne dopiero następnego dnia).

Była ubezpieczona

Jednak nie zostałem bez grosza. Plantacja była ubezpieczona. Po zgłoszeniu szkody do ubezpieczyciela na plantację przyjechali rzeczoznawcy w celu oszacowania strat. Na podstawie protokołu z oględzin ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie. Warto w takiej sytuacji zrobić sobie własną dokumentację fotograficzną z przebiegu przeprowadzonych oględzin (częściowe protokoły, ilości owoców zebranych do oszacowania zniszczonych, uszkodzonych i zdrowych itd.), zdjęcia uszkodzeń na roślinach itp. W przypadku kwestionowania wyliczenia wysokości odszkodowania będą bardzo pomocne w dochodzeniu swoich racji.

fot. Owoce odmiany Allegro nie nadają się już do niczego.

To było pierwsze gradobicie od 17 lat. Ktoś powie, że gdybym w tym czasie zamiast płacić składki, pieniądze odkładał na konto, wyszłoby na to samo. Nie wyszłoby. Gotówka zostałaby wykorzystana na inne potrzeby i w krytycznej sytuacji nie byłoby jej. Nie jest również powiedziane, że następne będzie za 17 lat. Może się zdarzyć choćby w przyszłym roku, a wtedy nawet odłożonej na ten cel gotówki już nie będzie. Dlatego warto i należy się ubezpieczać!

Przedwczesny koniec sezonu

Materiał pochodzi od doświadczonego plantatora truskawek ze śląskiej gminy Opatów. Gospodarze łączą uprawę truskawek w tunelach z gruntową. W tym roku pod osłonami mieli 26 arów (13 tuneli) i 2 ha uprawy polowej. Sezon polowy zakończył się jeszcze przed rozpoczęciem.

Urlik