Członkami tamtejszych izb są nie tylko właściciele gospodarstw rolnych, ale także członkowie ich rodzin, pracownicy rolni, dzierżawcy, emeryci rolni oraz ich małżonkowie (pod warunkiem że przez 10 lat prowadzili gospodarstwo rolne), przedstawiciele różnych form spółdzielczości, reprezentanci tamtejszego kasy ubezpieczenia rolniczej, instytucje finansujące rolnictwo, reprezentacji leśnictwa i przemysłu rolno-spożywczego, rzemiosła i handlu rolniczego. 

Izby rolnicze we Francji to silna organizacja

Francuskie izby działają obecnie na trzech poziomach: departamentu, regionu i kraju. Podstawowy szczebel organizacyjny stanowią izby departamentalne. Ich przedstawiciele są wybierani co 6 lat. Wybrani członkowie izb departamentalnych tworzą zgromadzenie plenarne, w którym najwięcej mandatów mają rolnicy. Zgromadzenie odpowiada za działalność izby oraz zatwierdza jej budżet. Na czele zgromadzenia stoi prezes.

Izby na poziomie departamentu są odpowiedzialne głównie za prowadzenie doradztwa oraz świadczenie usług dla rolnictwa. Natomiast regionalne zajmują się badaniami ekonomicznymi i prognostycznymi oraz promocją produktów rolno-spożywczych i przekazywaniem wyników na potrzeby praktyki. Każdy z ośrodków ma zespół doradców zajmujących się produkcją roślinną, ds. przedsiębiorczości, ochrony środowiska, działami produkcji charakterystycznymi dla danego regionu oraz ds. rozwoju lokalnego. 

Stałe Zgromadzenie Izb Rolniczych, czyli krajowa reprezentacja izb (coś na wzór naszej KRIR) chroni interesy rolników na szczeblu państwowym. Skupia się na sytuacji ekonomicznej, polityce rolnej oraz zarządzaniu zasobami izb. Jej organem wykonawczym jest Stały Komitet Naczelny, czyli inaczej zarząd. Tworzą go reprezentanci regionalnych izb rolniczych. Zarząd m.in. opiniuje budżet ministerstwa rolnictwa, w jego pracach mogą brać udział ministrowie rolnictwa oraz finansów. Przy Stałym Zgromadzeniu działa również specjalna dyrekcja, która prowadzi sprawy unijne i międzynarodowe. Zajmuje się ona kontaktami z organami UE, unijnymi organizacjami rolniczymi oraz z pełnomocnikiem ds. rolnictwa w ambasadach Francji. 

Przy Stałym Zgromadzeniu funkcjonują służby, które są organami wspierającymi izby. Są one skupione w wydziale polityki rolnej oraz instytucjonalnym, ponadto działają także stałe komisje i doraźne grupy robocze. Stałe Zgromadzenie posiada także ośrodek szkoleniowy i doskonalenia zawodowego oraz Wyższą Szkołę Inżynierów Rolnictwa i Instytut Technik Inżynieryjnych Rolnictwa. 

Partnerami dla Stałego Zgromadzenia są instytucje państwowe oraz administracyjne na poszczególnych szczeblach. 

Fachowe doradztwo 

Najwięcej miejsca w działalności izb zajmują zadania z doradztwa. Specjalistyczne doradztwo oraz z zakresu przedsiębiorczości, to prawie 50% ogólnej ich działalności. Aby mogły być realizowane działa tutaj szereg merytorycznych zespołów, m.in. do spraw zagospodarowania ziemi, ds. kształcenia zawodowego, ds. prawnych, ds. ekonomicznych, księgowości, zarządzania, ds. turystyki, rzemiosła i promocji rolnictwa oraz meteorologii. Izby wspierają także rolników oferując im doradztwo rynkowe w oparciu o wykonywane przez swoich specjalistów badania koniunktury na rynkach rolnych. 

Zadaniem izb w ramach doradztwa zawodowego jest organizacja i nadzór od departamentu po region nad instytucjami i służbami użyteczności publicznej, które mają zapewnić rozwój sektora rolniczego. Warto zwrócić uwagę, iż tamtejsze izby tworzą i nadzorują działalność gospodarstw modelowych, w których prezentowane są innowacyjne rozwiązania. Większość tamtejszych izb prowadzi własne szkoły rolnicze oraz szkolenia, podczas których przygotowuje młodzież do przejęcia gospodarstw, organizuje im staże. Przedstawiciele izb są obecni we władzach szkół i komisjach egzaminacyjnych.  

Szerokie kompetencje francuskich izb

Francuski kodeks rolny uprawnia izby do wspierania rozwoju niektórych podmiotów gospodarczych. Mogą więc tworzyć i dotować rolnicze przedsiębiorstwa oraz spółdzielnie i ponadto wspólnie z izbami przemysłowo-handlowymi współfinansować wszelkie przedsięwzięcia w branży rolnej, handlu rolnego i przemysłu rolno-spożywczego. Niektóre izby posiadają własne laboratoria, w których przeprowadzają na zlecenie rolników różnego rodzaju badania specjalistyczne. 

Izby, będąc korporacjami publiczno-prawnymi, mają prawo do wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej. W szczególności decydują o wysokości podatków rolnych, opracowują plany zagospodarowania użytków rolnych, decydują o zalesieniu, budowie dróg i wyznaczaniu terenów pod budownictwo. 

Skąd izby rolnicze we Francji czerpią pieniądze na działalność?

Działalność francuskich izb rolniczych jest w połowie finansowana przez rolników, tj. z części podatku gruntowego. Wysokość składki jest ustalana corocznie przez departamentalne izby rolnicze. Pozostałe wpływy (ok. 25%) pochodzą z Krajowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa, z budżetów samorządu terytorialnego budżetu państwa i UE. Na świadczeniu sprzedaży i usług izby zyskują 21% swoich dochodów. 

Magdalena Szymańska
Na zdjęciu: We Francji funkcjonuje ok. 600 tys. gospodarstw rolnych, średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 60 ha (fot. Pixabay)