Z artykułu dowiesz się
- Co oprócz temperatury ma wpływ na skuteczność działania fungicydów?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Jakie są optymalne i graniczne temperatury stosowania fungicydów w pszenicy?
08.01.2020autor: Marek Kalinowski
Informacje o temperaturze optymalnego działania i skuteczności substancji czynnych są szczególnie istotne przy wyborze fungicydów do ochrony wczesną wiosną (chłodno) oraz w okresie lata (często bardzo ciepło i słonecznie). Optymalnym zakresem skutecznego działania większości fungicydów jest przedział od 12 do 20 st. C.
Jeżeli temperatura jest optymalna, znaczenia nabierają inne czynniki, jak wilgotność powietrza i nasłonecznienie w czasie zabiegu. Każda substancja czynna ma bowiem właściwy sobie optymalny zakres temperatur i warunków skutecznego działania, różni się szybkością wnikania do tkanek, czy odpornością na zmywanie przez deszcz. Niestety, dodatkową trudnością w ochronie jest to, że wiele substancji i produktów zniknęło z rynku lub zniknie niebawem. Dotyczy to w szczególności triazoli.
Źle gdy zimno, jeszcze gorzej, gdy upał
Zabieg wykonany na granicy maksymalnej zalecanej temperatury powietrza może powodować już fitotoksyczność u rośliny chronionej, którą może pogłębić silna operacja promieni słonecznych. Po aplikacji środków ochrony roślin w takich warunkach, w zbożach najczęściej obserwuje się chlorozy końcówek górnych liści, a często i kłosów zbóż. Górną dozwoloną granicą stosowania fungicydów w zbożach jest 25°C. Tylko w wyjątkowych sytuacjach zabieg na granicy tej temperatury będzie skuteczny. Musi wtedy panować duża wilgotność powietrza i musi być pochmurnie. Ale to tylko teoria. Przy tak skrajnych warunkach termicznych najlepszym rozwiązaniem jest wykonywanie ochrony wieczorem i nocą.
r e k l a m a
Zabiegi wykonywane natomiast w warunkach minimalnych dozwolonych temperatur powietrza też powodują zmniejszenie skuteczności. Wynika to z wolniejszych w tych warunkach procesów fizjologicznych (wyhamowują) oraz wolniejszego wnikania i rozprzestrzeniania się substancji czynnych fungicydów. Temperatura jest decydująca, ale nie zapominajmy, że na skuteczność fungicydów wpływa także: poprawne sporządzenie mieszaniny zbiornikowej zgodnie z instrukcją, dobrej jakości woda, sprawny opryskiwacz, dobrze dobrane dysze i ciśnienie robocze. Skuteczność zabiegu można poprawić przez dodawanie dozwolonych adiuwantów lub np. mocznika, który rozluźnia tkanki roślin i pomaga przenikać substancjom aktywnym.
Czym chronić wczesną wiosną?
Niestety, na większości etykiet środków ochrony roślin, a także na kartach ich bezpieczeństwa technicznego trudno znaleźć zapisy o zakresie temperatur, w których substancje czynne wykazują najwyższą skuteczność działania. To znacznie pomogłoby rolnikom i ułatwiłoby im dobór środków do stosowania w ekstremalnych zakresach termicznych zimnej wiosny lub gorącego lata. Przy trudnych decyzjach z tym związanych zachęcam do kontaktu z producentem środków (niektóre z firm udostępniają specjalne infolinie), który doradzi, jakie są najlepsze warunki termiczne stosowania konkretnego produktu.
Zdarzyć się może w ekstremalnych warunkach (wysoka temperatura) tak gwałtowne odparowanie, że do celu trafia zaledwie kilka procent wypryskanej substancji czynnej. Każda substancja ma optymalny zakres temperatur skutecznego działania i są pod tym względem spore różnice (tabela). Jak radzą autorzy „Metodyki integrowanej ochrony pszenicy ozimej i jarej” – jeżeli jedynym składnikiem fungicydu zbożowego jest triazol, przy temperaturze poniżej 10°C nie powinniśmy wykonywać zabiegu. Niestety, wczesną wiosną temperatury rzadko są wyższe od tego progu i wtedy musimy wybierać do zabiegów produkty, które zawierają substancje czynne o relatywnie niższych optymalnych temperaturach działania. Takie warunki często panują w czasie wykonywania pierwszych zabiegów wiosennych w zbożach przeciwko mączniakowi prawdziwemu. Trzeba w takich sytuacjach wykorzystać substancje czynne z grupy chemicznej morfolin, quinozolin, benzimidazoli, ketoamin, ewentualnie produkty składające się z kilku substancji, ale zawierające w swym składzie te wymienione.
Weryfikacja triazoli trwa
Wspomniane triazole są, a raczej były, w większości fungicydów do ochrony zbóż. Niestety, jak wspomniałem na wstępie – produktów takich ubywa. Ciągle trwa w Unii Europejskiej weryfikacja właściwości substancji czynnych. W przypadku fungicydów wiele skutecznych produktów zawierających triazole wycofano, a daty graniczne na zużycie zapasów kończą się wiosną br. Dotyczy to m.in. triazoli zamieszczonych w tabeli i takich substancji jak: propikonazol, flusilazol czy chlorotalonil.
Pamiętajmy, że substancja czynna wymaga do skutecznego działania odpowiedniej temperatury, ale musi być też poprawnie i dokładnie naniesiona na chronione organy roślin. Dlatego obok temperatury ważna w czasie zabiegu jest siła wiatru i wilgotność powietrza. Zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin oraz przepisami polskiego prawa, zabieg można przeprowadzić, gdy siła wiatru nie przekracza 4 m/s, a temperatura waha się w przedziale od 12 do 25oC.
Zalecane temperatury powietrza podczas stosowania fungicydów (Źródło: Metodyka integrowanej ochrony pszenicy ozimej i jarej) | ||||
Grupa chemiczna | Substancje czynne | Temperatura w st. C | ||
minimalna | optymalna | maksymalna | ||
Ditiokarbaminiany | mankozeb | >7 | 10–20 | <25 |
Oksazolidyny + triazole | famoksat, flusilazol | 7–10 | 10–25 | <25 |
Quinozoliny | proquinazid | >5 | 8–25 | 25 |
Strobiluryny | azoksystrobina | >10 | 11–25 | <25 |
Strobiluryny + triazole | fluoksastrobina, protiokonazol | >10 | 12–25 | <28 |
Triazole | propikonazol, cyprokonazol | 14 | 15–21 | 22–25 |
flusilazol | >7–10 | 10–25 | 25 | |
protiokonazol, tebukonazol | >10 | 12–25 | <28 | |
Marek Kalinowski
Zdjęcie: Pixabay
Marek Kalinowski
Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”
<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a