Podobnie było w Drogoszach, na pola gospodarstwa „Agro-Funduszu Mazury” Sp. z o.o., po prawie 10 latach przerwy w uprawie, w 2022 r. buraki cukrowe wróciły.

Wysiano cztery odmiany buraków 

Buraki siane były w systemie Conviso Smart, który opiera się na wysianiu specjalnie wyselekcjonowanych odmian buraka tolerancyjnych na herbicyd Conviso One. Specjalnie wyselekcjonowane odmiany buraków posiadają te same możliwości i cechy, jak klasyczne, ale po zastosowaniu nowego herbicydu są w stanie wykorzystać pełny potencjał wydajności, dzięki zapewnieniu najwyższego bezpieczeństwa odchwaszczanych upraw.

– Buraki wysialiśmy na 100 ha, przedplonem była pszenica ozima, gleby III i IV klasy. Siew odbył się 13–14 kwietnia, obsada 115 tys. nasion/ha. Przedsiewnie zastosowaliśmy nawóz potasowo-magnezowy Korn-Kali w dawce 200 kg/ha, Kizeryt 150 kg/ha oraz Polidap 150 kg/ha, a także RSM. Azotu w sumie poszło niedużo, bo ok. 110 kg czystego składnika na hektar, dzięki temu jak badano jakość plonu i zawartość azotanów, to nie mieliśmy potrąceń za przekroczenie normy azotu – wyjaśnia Jacek Gawroński, kierownik produkcji roślinnej Agro-Funduszu Mazury” Sp. z o.o.

Do siewu wybrano cztery odmiany buraków: Smart Gladiata KWS, Kipunji Smart oraz BTS Smart 9635 i 9145. Dominującą odmianą była Gladiata KWS zajmująca ok. 40 proc. areału, tolerancyjna na rizomanię i odporna na chwościka buraka. Ciekawą odmianą jest Kipunji Smart, zarejestrowana w UE w 2021 roku. Odporna na rizomanię i chwościka buraka, ale także z tolerancją na stresy związane z suszą. Poza tym charakterystyczny kształt główki sprzyja niskim stratom przy zbiorze. Natomiast BTS Smart 9635 jest najlepiej plonującą odmianą Smart w badaniach odmian Conviso Smart.

Rolnicy zastanawiający się nad powyższym systemem powinni pamiętać, żeby nigdy nie mieszać nasion klasycznych z nasionami Smart, ponieważ odmiany klasyczne są całkowicie wrażliwe na substancję czynną herbicydu Conviso One i po wykonaniu zabiegu zostaną znacznie uszkodzone lub zniszczone. Podczas wykonywania oprysku trzeba także bardzo uważać, żeby ciecz użytkowa nie została zniesiona na sąsiednie uprawy.

• Buraki siane 13–14 kwietnia 2022 r. w systemie Conviso Smart, opierającym się na wysianiu wyselekcjonowanych odmian buraka tolerancyjnych na herbicyd Conviso One

• Jacek Gawroński, kierownik produkcji roślinnej „Agro-Funduszu Mazury” Sp. z o.o. w Drogoszach (pow. kętrzyński)

Jak zwalczać komosę białą w burakach?

System Conviso Smart oparty jest na powschodowym herbicydzie Conviso One należącym do grupy inhibitorów ALS (HRAC B), działającym zarówno przez glebę, jak i przez liście. Preparat zarejestrowany jest do stosowania od fazy pierwszego liścia właściwego do 8 liści właściwych buraka cukrowego. Skutecznie zwalcza chwasty w dawkach dzielonych (2 x 0,5 l/ha) lub w dawce pojedynczej 1 l/ha.

– W naszym gospodarstwie zastosowaliśmy dawki dzielone 2 x 0,5 l/ha i najważniejszym czynnikiem, który w tej technologii decyduje o wjeździe w pole jest rozwój komosy białej. Powinna być zwalczana w fazie 2 liści właściwych, bo w późniejszych skuteczność herbicydu spada. Działając według powyższych wytycznych, pierwszą dawkę zastosowaliśmy 9.05. a drugą 25.05., czyli po 2 tygodniach. Po dwóch dawkach pole było praktycznie czyste, ale miejscami podejrzanie wyglądał wyczyniec polny, bo niby nie rozwijał się, ale miejscami był trochę zielony. Niestety, na naszych polach mamy problem z odpornym wyczyńcem, więc 8.06. zdecydowaliśmy, że wybiórczo na niektórych częściach pól, tam gdzie podczas lustracji zauważyliśmy wyczyńca, wykonamy poprawkę na jednoliścienne, żeby później nie było problemów – opowiada rozmówca.

Jacek Gawroński podkreśla, że mieli szczęście, bo sezon wegetacyjny 2021/2022 na ich terenie sprzyjał uprawom. Pogoda dopisywała, a rozkład opadów był idealny podczas całego okresu wegetacji.

– Na pogodę w tym roku nie możemy narzekać, u nas opady występowały w czerwcu i w lipcu, były w miarę równomiernie rozłożone i ilości, które padały były wystarczające. Wystarczyły i na potrzeby buraka, i w ogóle na potrzeby okopowych, bo w ziemniakach też nawet irygacji ani razu nie musieliśmy robić. Dostarczona z opadami woda zapewniała odpowiednie warunki do wegetacji, dzięki temu i ziemniaki, i buraki zdołały wytworzyć zadowalający plon. Natomiast w sierpniu, czyli w momencie kiedy chwościk najmocniej daje się we znaki, mieliśmy suszę. Oczywiście susza trochę przytrzymała plon, ale sprawiła, że nie rozwinęły się żadne choroby grzybowe na burakach – wyjaśnia plantator.

Suchy sierpień i wrzesień były też na plus, ponieważ udało się zebrać buraki w dobrych warunkach, pola nie były rozjeżdżone, a tak byłoby po ulewnych opadach deszczu. Tym bardziej, że przy zbiorze buraków pracuje ciężki sprzęt.

– Na prośbę cukrowni w Glinojecku wchodzącej w skład spółki produkcyjnej Pfeifer & Langen Polska S.A. rozpoczęliśmy kopanie buraka dość wcześnie, bo już 10 września. Najpierw wykonaliśmy próby i okazało się, że buraki już w zasadzie nie rosły tylko nabierały cukru. Ale po badaniach polaryzacji cukier wyszedł dobrze, bo średnio było 16,68%. Na polach było sucho, więc warunki idealne, dlatego postanowiliśmy kopać buraki. I dziś mogę potwierdzić, że była to dobra decyzja, ponieważ średnio oddaliśmy do cukrowni 60,5 t/ha przy polaryzacji prawie 16,7%, bez żadnych potrąceń, a nawet z dopłatą za wcześniejszą dostawę – podsumowuje kierownik produkcji roślinnej.

• W odwiedzanym gospodarstwie zastosowano dawki dzielone Conviso One 2 x 0,5 l/ha. Czynnikiem decydującym w tym systemie o wjeździe w pole jest rozwój komosy białej. Powinna być zwalczana w fazie 2 liści właściwych

• Kopanie buraków rozpoczęto 10 września i udało się wszystko zebrać przy sprzyjającej bezdeszczowej pogodzie​

Jak zwalczać chwościka w burakach cukrowych?

Gospodarstwa, w których buraki siane są co roku na innym polu nie mają aż tak dużego problemu z chwościkiem. W Drogoszach buraków nie było prawie 10 lat, ale pan Jacek wie, że to nie zwalnia ich ze wzmożonej czujności. Dlatego regularnie przeprowadzają lustrację plantacji w poszukiwaniu chwościka.

– Na razie chwościk nie jest na tym terenie problemem, bo buraka uprawia się tu niewiele, ale profilaktycznie wjechaliśmy z fungicydem, stosowaliśmy także siarkę elementarną i miedź elementarną, czyli działanie częściowo systemiczne, ale głównie kontaktowe, żeby żadne zarodniki i nic innego nie weszło w rośliny. I do zbioru praktycznie problemów z chwościkiem nie było, miejscami jakieś pojedyncze plamki, ale wiem, że za rok trzeba będzie bardziej uważać, bo wystarczy kilka dni, żeby chwościk rozszedł się po całej plantacji – podsumowuje rozmówca.

Pan Jacek deklaruje, że w kolejnym sezonie zasieją 200 ha buraka cukrowego, bo tyle mają już zakontraktowane w cukrowni. Burak ponownie uprawiany będzie w systemie Conviso Smart, ponieważ jest to skuteczny i najmniej problematyczny system, jeżeli chodzi o same wjazdy w pole. Są to 2 wjazdy z herbicydem lub ewentualna poprawka na jednoliścienne, ponieważ działają na polach z chwastami odpornymi – miotłą zbożową i wyczyńcem polnym. Przy tradycyjnej technologii wiele zabiegów wykonuje się co 7 dni, żeby zachowana była ich skuteczność, a tak częste zabiegi praktycznie wyłączyłyby jeden opryskiwacz tylko i wyłącznie na potrzeby buraków. Jest to niemożliwe w tak dużym gospodarstwie, w którym buraki nie są dominującą uprawą w strukturze zasiewów.

– Dla nas bardzo ważna jest większa elastyczność wykonywania zabiegu herbicydowego, którą mamy przy tym systemie. Wiadomo, że w dużym gospodarstwie wiosna jest bardzo intensywna, a często bywa tak, że plany pokrzyżuje nam pogoda. Herbicyd Conviso One może być stosowany bardziej niezależnie od warunków pogodowych niż herbicydy klasyczne. Poza tym np. przy suszy, gdy nie rośnie nic, nawet chwasty, wówczas termin drugiego zabiegu możemy opóźnić do czasu pojawienia się drugiej fali wschodów chwastów. Oczywiście liczymy się z tym, że czasami ten okres może się tak rozciągnąć, że trzeba będzie wykonać dodatkowy zabieg klasycznym herbicydem, tu wszystko zależy od warunków atmosferycznych. Ale ten nowy, przyszłościowy system walki z zachwaszczeniem w burakach cukrowych u nas w gospodarstwie zdał egzamin – podsumowuje Jacek Gawroński.

• Średni plon wynosił 60,5 t/ha, przy zawartości cukru na poziomie 16,68%

fot. Monika Kopaczel-Radziulewicz

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 47/2022 na str. 18. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.