– Przyszedł on bezpośrednio od klientów, którzy życzyli sobie, aby przenieść specyfikę i komfort dużych ciągników do kompaktowych, mniejszych maszyn – mówił podczas wprowadzenia Christian Huber, wiceprezes ds. globalnego zarządzania ciągnikami Steyr, a także odpowiedzialny za ich rozwój. Wyjaśnił skąd pomysł na nowe traktory. – Dlatego – jak wyjaśnia – sięgnęliśmy po przekładnię bezstopniową S-tronic montując ją już w traktorze o mocy 100 KM. Automat daje niewątpliwie wysoki komfort jazdy, bo pozwala płynnie przyspieszać z postoju do maksymalnej prędkości 43 km/h, a potem utrzymywać tę szybkość przy zredukowanych obrotach silnika. Jest to skrzynia z podwójnym sprzęgłem, która powstaje w fabryce CNH w Antwerpii (Belgia). Doświadczenie z takim przenoszeniem mocy mamy spore, bo pierwszy traktor z przekładnią CVT zaprezentowaliśmy w 1999 roku na wystawie Agritechnica, ale teraz udało nam się wprowadzić taki zespół napędowy w tak małych traktorach. 

Dla kogo są przeznaczone ciągniki Steyr Expert CVT?

Jak podkreśla Christian Huber, przedstawiciel producenta maszyn rolniczych z Austrii, nowe ciągniki są przeznaczone przede wszystkim dla średnich gospodarstw rodzinnych prowadzących produkcję roślinną i/lub zwierzęcą, które potrzebują maszyn uniwersalnych – do pracy na polu i w obrębie gospodarstwa. 

Rozstaw osi wynoszący 2,49 m sprawia, że nowe ciągniki będą pozycjonowane między modelami Multi a Profi. Te pierwsze mają przekładnię typu PowerShift 32/32, a zastosowany w nich silnik o pojemności 3,4 litra jest w stanie wykrzesać moc od 99 do 117 KM. Ale mniejsza pojemność motoru sprawia, że Multi nie są typowymi traktorami przeznaczonymi do ciężkich prac w polu, a raczej do lżejszych zadań czy prac załadunkowych. 

Profi to z kolei ciągniki cięższe i większe, których moc zaczyna się od 116 KM i sięga 145 KM. Dostępna jest w nich skrzynia bezstopniowa oraz 4- lub 8-stopniowe przekładnie przełączane pod obciążeniem. Te traktory mają dużo większą i jednocześnie wyższą kabinę od modeli Expert CVT, dlatego w tym przypadku ich docelowym miejscem pracy powinno być pole, a nie podwórze i niskie zabudowania. 

Tylny podnośnik, WOM oraz jedną parę wyjść hydraulicznych można obsługiwać z zewnątrz przyciskami umieszczonymi na błotnikach

Ile może kosztować nowy Steyr Expert CVT?

A na ile wycenione zostały traktory Expert CVT? Podczas konferencji prasowej szefostwo austriackiego producenta unikało odpowiedzi na to pytanie, ale nam się udało dowiedzieć jakie będą ceny nowych ciągników

Cena będzie uzależniona m.in. od mocy ciągnika i ma wynieść odpowiednio:

• za 100-konny – w granicach 97  tys. euro, czyli około 424 tys. zł* 
• model o mocy 110 KM będzie droższy o 2750 euro (ok. 12 tys. zł*), 
• traktor 120-konny ma być wyceniany na około 103 850 euro (ok 453 800 zł*), 
• cena wyjściowa najmocniejszego topowego modelu generującego 130 KM ma wynieść 107 360 euro (ok. 469 160 zł*). 

(*cena przeliczona wg kursu 1 euro = 4,37 zł).

Dlatego, aby zakup takich ciągników miał rację bytu, powinny one kręcić rocznie co najmniej 500–750 motogodzin. Co jest zawarte w cenie podstawowej? 

Jak będzie wyposażony ciągnik Steyr Expert? 

Austriacy podają, że standardowe wyposażenie stanowi osiowo-tłoczkowa pompa hydrauliczna CCLS. Jest pompa o zmiennym wydatku z kompensacją ciśnienia i natężenia przepływu, która jest w stanie podać do 110 l/ min. Przy tej pompie przepływ oleju ma miejsce tylko w razie potrzeby, a przy korzystaniu z większej liczby funkcji hydraulicznych wykluczone jest negatywne oddziaływanie jednej funkcji na drugą. Traktory wyposażone są też w światła do jazdy dziennej LED, a także mają w standardzie 14 lamp roboczych LED rozlokowanych na kabinie. Ale już amortyzacja przedniej osi, przedni TUZ i WOM, zawieszenie kabiny oraz terminal obsługowy, stanowią wyposażenie ponadstandardowe.

– Kabina jest duża, przestronna i wyciszona do 72 decybeli. Szyby zajmują w niej 5,45 m2powierzchni. Dostępna jest w trzech wersjach: z niskim dachem, które ma mniej oświetlenia, z wysokim dachem, na którym jest więcej lamp oraz – jak zapewnia producent – od wiosny 2020 roku jako opcja dostępna będzie też z szybą panoramiczną umieszczoną w dachu o powierzchni 0,42 m2, która zwiększa zakres pola widzenia do góry. To doskonałe rozwiązanie dla ciągników wyposażonych w ładowacze czołowe. Na uwagę zasługuje też wycieraczka przedniej szyby, której kąt pracy wynosi aż 235 stopni. Do kabiny można wsiadać z obu stron.

Kabina ma cztery słupki, a przy jednym z nich poprowadzona jest zaskakująco wąska rura wydechowa. Mimo tego, wedle zapewnień producenta, traktory spełniają wymagania najnowszej normy emisji spalin Stage V. To zasługa systemu końcowej obróbki spalin, który został ukryty w kompaktowym module zamocowanym pod maską. W jego skład wchodzi układ SCR, katalizator utleniający DOC i wtryskiwacz płynu AdBlue. 

Kabina jest czterosłupkowa, a w jej wnętrzu może znajdować się znany z innych modeli podłokietnik Multicontroller lub nowy Multicontroller II (na zdjęciu). Komfort zapewnia amortyzowany fotel DualMotion lub pokryty skórą Maximo Evolution, a także skórzana kierownica i dywaniki

Siłę napędową ciągników Steyr Expert CVT stanowią czterocylindrowe 4,5-litrowe silniki FPT NEF z układem common rail, turbosprężarką, chłodnicą międzystopniową. Moc znamionowa tych szesnastozaworowych jednostek przy obrotach rzędu 2200 obr./min wynosi 100 KM (model 4100 Expert CVT), 110 KM (4110 Expert CVT), 120 KM (4120 Expert CVT) lub 130 KM (4130 Expert CVT). Z kolei w zakresie 1700–1900 obr./min osiągana jest moc maksymalna wyższa o 10 KM od mocy znamionowej. Tak jest we wszystkich modelach. A przy obrotach ustawionych na 1300 obr./min uzyskiwany jest maksymalny moment obrotowy wynoszący w zależności od modelu 520, 551, 610 i 630 Nm. Zbiornik paliwa mieści 180 litrów, a zbiornik na AdBlue ma pojemność 19 litrów.  

W ciągnikach Steyr Expert CVT do przeniesienia napędu wykorzystano przekładnie bezstopniowe S-tronic produkowane w fabryce CNH w Belgii. Dostępne są w nich dwa mechaniczne zakresy jazdy do przodu. Biegi zawarte w tych dwóch zakresach zmieniane są automatycznie, dzięki technologii podwójnego sprzęgła. Tym samym, jazda w zakresie od 0 do 43 km/h odbywa się bezstopniowo. Wart zauważenia jest fakt, że po osiągnięciu maksymalnej prędkości redukowana jest prędkość obrotowa silnika do poziomu 1700 obr./min. Ma to na celu ograniczenie zużycia paliwa podczas transportu. Przekładnia posiada także funkcję aktywnego zatrzymania, która ułatwia ruszanie ciągnikiem na pochyłych drogach i polach. Kierunek jazdy można zmieniać na trzy różne sposoby. Klasyczną dźwignią umieszczoną z lewej strony pod kołem kierownicy oraz przyciskami rozlokowanymi na dwóch oddzielnych joystickach 

Traktory ważą ok. 5,6 tony i teoretycznie taki sam – jak podaje producent – mają udźwig tylnego podnośnika. W praktyce jednak wartość udźwigu mierzona 610 mm od końcówek ramion TUZ wynosi 4200 kg. Przedni podnośnik, który jest w całości zintegrowany z ramą nośną przedniej osi dźwiga 2300 kg. Trzy mniejsze modele w standardzie posiadają tylny wałek WOM, który ma dwie prędkości 540/1000 obr./min, a tylko w najmocniejszym traktorze podstawowe wyposażenie stanowią trzy prędkości wałka 540/540E/1000 obr./min lub 540E/1000/1000E obr./min. Ale opcjonalnie pozostałe traktory też mogą mieć takie wyposażenie. 

Siłę napędową nowych traktorów Steyr Expert CVT stanowią czterocylindrowe 4,5-litrowe silniki FPT NEF 

– Standardowo montowane są dwie pary mechanicznych zaworów hydrauliki zewnętrznej. Dodatkowo – jak podaje Steyr – można zamówić jeszcze dwie kolejne pary sterowane mechanicznie lub elektrycznie. Ponadto istnieje możliwość zamówienia trzech międzyosiowych zaworów sterujących dla przednich funkcji hydraulicznych lub ładowacza czołowego. Można nimi sterować za pośrednictwem elektronicznego joysticka umieszczonego na podłokietniku.

Mimo że nowe traktory spełniają restrykcyjną normę emisji spalin Stage V, to udało się w nich zastosować wąską rurę wydechową, która jest poprowadzona blisko słupka kabiny. Stało się to możliwe, bo cała technologia oczyszczania spalin obejmująca układ SCR i katalizator DOC zlokalizowana została pod maską, w górnej części silnika

Na wyposażeniu Steyra Expert będzie także podłokietnik z dźwignią Multicontroller

Skoro mowa o podłokietniku, to Steyr będzie oferował w nowej gamie traktorów dobrze znany m.in. z traktorów Profi CVT podłokietnik z dźwignią Multicontroller. Dostępny jest też wygodniejszy podłokietnik z dźwignią Multicontroller II, która ma identyczny kształt jak w modelach Multi. Różnica jest jednak taka, że w nowych traktorach joystick nie jest na stałe zamocowany na konsoli, ale można go przesuwać, aby kontrolować prędkość jazdy. Nowością w tym joysticku jest też możliwość swobodnego przypisania funkcji do trzech górnych przycisków, które mogą odpowiadać za obsługę tempomatu, aktywacji zapamiętanej prędkości obrotowej silnika oraz systemu Easy-Tronic II sterowania jazdą na uwrociach.

Ładowaczem czołowym można sterować za pośrednictwem umieszczonego na podłokietniku małego joysticka

 – Ciągniki mogą być wyposażone w kolorowy monitor S-Tech 700 o przekątnej 26 cm, z którego można indywidualnie przypisać różne funkcje sterujące do joysticka. Na wyposażeniu znajdują się wyświetlacze umieszczone na słupku kabiny, na których prezentowane są dane i parametry dotyczące pracy traktora. Jak przystało na nowoczesny sprzęt, dostępny jest w nich również układ prowadzenia S-Guide, który wykorzystując nawigację satelitarną i technologię RTK+ zapewnia równoległe prowadzenie zestawu po polu z dokładnością do 1,5 cm, a w połączeniu z układem S-Turn umożliwia automatyczne wykonywanie skrętu na uwrociu i optymalną obróbkę pola po określeniu granic uwrocia. Dzięki temu, nawet przy pracy w trudnych warunkach glebowych i słabej widoczności nie występuje ryzyko powstania na polu nakładek czy ominięć – podkreśla austriacki producent. – Innym pomocnym rozwiązaniem jest technologia Isobus III, która umożliwia komunikację ciągnika z narzędziem. Dzięki temu, teraz to nawet narzędzie może sterować układem zawieszenia, WOM-em, zaworami sterującymi i prędkością jazdy traktora, a to przekłada się to na optymalną wydajność pracy narzędzia i ciągnika, jak również redukcję obciążenia operatora poprzez wspieranie go w wykonywaniu poszczególnych czynności. 

Niezwykle praktyczne rozwiązanie – chłodziarka na napoje umieszczona przed kierownicą

Na podłokietniku Multicontroller drugiej generacji umieszczony jest jeszcze jeden wspomniany już wcześniej joystick służący do obsługi międzyosiowych zaworów hydraulicznych, do których można podłączyć ładowacz czołowy. Znajduje się na nim kilka przycisków, gdzie część jest programowalnych na wzór tych z drugiego joysticka. Jeden przycisk pozwala na zmianę kierunku jazdy. To niezwykle istotne, wszak dzięki niemu traktorami Expert CVT można pracować tak, że lewą ręką trzyma się kierownicę, nogą steruje się pedałem przyspieszenia, a prawą ręką obsługuje się ładowacz czołowy zmieniając – bez odrywania ręki – kierunek jazdy. To najlepsze pozycja do pracy z ładowaczem. 

Fabryka w St. Valentin produkuje 50 ciągników dziennie

Podczas prezentacji nowych traktorów Expert CVT austriacki producent zaprezentował dziennikarzom fabrykę traktorów w St. Valentin.
W zakładzie powstają ciągniki Case IH i Steyr o mocy od ok. 100 do 300 KM. Rocznie produkowanych jest 10000 maszyn. Każdego dnia linię montażową opuszcza pięćdziesiąt ciągników, na wyprodukowanie których zużywa się 300 ton stali. Montaż jednej maszyny trwa osiem godzin. Firma podaje, że każdy traktor składa się z 7300 części. 

W St. Valentin od czasu rozpoczęcia produkcji tj. od 1947 roku wyprodukowanych zostało 600 000 ciągników, a co ciekawe, kiedy zaczęto montować w traktorach instalacje elektryczne, to te pierwsze miały 15 metrów długości. W dzisiejszych traktorach instalacje elektryczne mają długość nawet 2,5 kilometra! Statystyki są takie, że aż 80 procent traktorów wyprodukowanych w St. Valentin ma barwy Case IH. Pozostałe 20 procent stanowią traktory Steyr. Ale to może się zmienić, bo Steyr zapowiada ekspansję w Europie. Dzisiaj ta marka jest obecna w 18 krajach, ale do 2024 roku ma być dostępna na większości europejskich rynków.

Firma Steyr wchodzi w skład koncernu CNH Industrial, do którego należy też Case IH i New Holland. Dlatego traktory Expert CVT mają już swoich odpowiedników w innych barwach. W Case IH są to modele Vestrum CVX Drive, a w barwach New Hollanda traktory T5 AutoCommand. Jednak poza innym kolorem, maską czy oznaczeniami, sprzęt Steyra wyróżnia to, że jako jedyny może być wyposażony w podłokietnik z dźwignią Multicontroller II. 

Przemysław Staniszewski 
Fot. Przemysław Staniszewski