16 lipca odwiedzający miejscowość Michalcze zostali powitani przez redaktor naczelną WiOM Katarzynę Wójcik oraz Zbigniewa Stajowskiego, wiceprezesa WIR oraz właściciela plantacji ogórka. Mimo niesprzyjającej pogody frekwencja dopisała, za co serdecznie chcielibyśmy podziękować. <img src="/media/uploads/kecko_4.png" width="715" height="641" alt="" /> 
Pierwsze w planie były wystąpienia firm partnerskich. Uczestnicy mogli zapoznać się z asortymentem takich firm jak:
<ul>
<li>Bejo;</li>
<li>Agro-Sorb;</li>
<li>Center Plast;</li>
<li>Seminis;</li>
<li>Adob;</li>
<li>Framer Tunele foliowe</li>
<li>PNOS.</li>
</ul>
(szczegółowe relacje każdej z firm w późniejszym czasie).
W spotkaniu brali również udział Krzysztof Kłosin, prezes Grupy Producentów Warzyw „Chrobry” oraz Piotr Walkowski prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Ciekawą prezentację zaprezentował dr Janusz Mazurek z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, która dotyczyła nowych rozwiązań biologicznych w ochronie ogórka. <div data-article-box=""></div>Po wystąpieniu dr Janusza Mazurka, cała grupa uczestników udała się na pobliską plantację ogórka państwa Stajowskich. W między czasie na gości czekała muzyczna niespodzianka -  Maryia Hnativ, która dostała się do tegorocznej edycji Mam Talent.
 <iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/aLvrPRBlNZE" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="allowfullscreen"></iframe> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/wir5.jpg" width="636" height="477" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/wir4.jpg" width="636" height="477" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/wir3.jpg" width="637" height="478" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/wir2.jpg" width="633" height="475" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/stoisko_wiom.png" width="634" height="596" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/kgw_sobotka.jpg" width="636" height="477" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/farmer_tunele_foliowe.jpg" width="636" height="848" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/pnos.jpg" width="635" height="476" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/centerplast.png" width="635" height="658" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/bejo2.png" width="636" height="606" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/bayer_seminis.jpg" width="635" height="476" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/agrosorb_TvSkVmp.jpg" width="636" height="847" alt="" /> <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/adob.jpg" width="634" height="845" alt="" /> <div data-article-box=""></div>Bernat Patrycja

dziennikarz PWR Online, redaktor portali internetowych Grupy PWR

authoress

Patrycja Bernat

Warzywa i owoce miekkie

a bejo

adob

agro-sorb

bejo

Center Plast

farmer tunele foliowe

kłecki dzień ogorka

odmiany ogórka

ogorek

pnos

seminis

uparwa ogork

Relacja - Kłecki Dzień Ogórka - co się działo?

Choroba szalonych korzeni, w języku angielskim nazywana crazy roots, od kilku lat z coraz większym nasileniem pojawia się na plantacjach w całej Polsce, przysparzając producentom wielu trudności. Największe problemy sprawia w uprawie pomidora i ogórka, rosnących w wełnie mineralnej. Przy dużym nasileniu choroby dochodzi do ograniczenia plonowania, a co za tym idzie, istotnych strat ekonomicznych.
<h2>Skąd się wzięła choroba szalonych korzeni?</h2>
Chorobę szalonych korzeni opisano po raz pierwszy na początku XX wieku na jabłoniach rosnących w glebie, jednak szybko przeniosła się na uprawy szklarniowe i z roku na rok powoduje coraz większe problemy. W ostatnich latach występowanie choroby odnotowywano głównie w uprawie pomidorów i ogórków, ale zaobserwowano ją również w uprawie melonów i bakłażanów, m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Grecji, Japonii, Rosji i Belgii. <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/choroba_szalonych_korzeni_w_ogorku.png" width="461" height="355" alt="" />
<div data-article-box=""></div><h2><o:p></o:p>Jakie są przyczyny i objawy choroby?</h2>
<o:p></o:p>Nazwa choroby wiąże się z wywoływanym przez nią nadmiernym rozrostem korzeni. Jest on powodowany przez cząsteczkę – plazmid Ri, przenoszoną przez bakterie należące do rodzaju Agrobacterium. Plazmid Ri przekazywany jest przez bakterie do komórek korzeni, gdzie ingeruje w ich DNA i zmienia sposób, w jaki roślina tworzy system korzeniowy. Zamiast normalnego systemu korzeniowego, roślina zaczyna wytwarzać w niekontrolowany sposób obfite ilości drobnych korzeni włośnikowych. Do gatunków bakterii powodujących chorobę szalonych korzeni zalicza się Rhizobium rhizogenes i Allorhizobium vitis. Poza nadmiernym rozrostem systemu korzeniowego, inne bakterie z rodzaju Agrobacterium odpowiedzialne są również za tworzenie na korzeniach guzowatych narośli. Rośliny zainfekowane przez bakterie wytwarzają bardzo dużo korzeni włośnikowych, które przerastają całkowicie podłoże, w którym rosną. Charakterystyczne dla początkowego etapu choroby jest wychodzenie drobnych korzeni na powierzchnię kostek, w których wysiewane są rośliny. Korzenie mogą powodować rozrywanie się folii wokół kostek, mat, a nawet zapychanie się kroplowników. Pobieranie pożywki i tym samym odpowiednie odżywienie roślin porażonych przez Rhizobium rhizogenes jest znacząco utrudnione. W zaawansowanym stadium choroby, gdy korzenie przerastają całe kostki, pożywka płynąca z kroplowników nie jest w stanie wniknąć w podłoże i spływa po korzeniach.<o:p></o:p>
Dodatkowo objawami występowania choroby szalonych korzeni mogą być:
<ul>
<li>przyspieszone kwitnienie, pomarszczenie liści, zmiany w dominacji wierzchołkowej i skracanie międzywęźli.</li>
<li>Ponadto obserwuje się intensywniejszy wzrost wegetatywny roślin oraz zahamowanie rozwoju owoców.</li>
<li>Owoce porażonych roślin są drobniejsze i zdeformowane. Może to prowadzić do znaczącego spadku plonowania.</li>
<li>Dodatkowo niekontrolowany rozrost systemu korzeniowego zwiększa ryzyko infekcji wtórnych i porażenia ich przez patogeny grzybowe – Pythium spp. i Phytophthora spp.<o:p></o:p></li>
</ul>
<div data-article-box=""></div><h2>Jakie są źródła infekcji?</h2>
Nie potwierdzono jednoznacznie źródła infekcji choroby, a istniejące wytłumaczenia to jedynie spekulacje. W związku z tym zapobieganie dostaniu się bakterii Rhizobium rhizogenes do produkcji wymaga podjęcia różnych działań. Chorobie można zapobiegać przede wszystkim dbając o wysoką higienę na plantacji. Wszelkie narzędzia używane do pielęgnacji roślin powinny być regularnie odkażane. Dodatkowo narzędzia nie powinny być przechowywane na betonie na łącznikach, czy pod roślinami, ponieważ tam mogą zostać zainfekowane bakteriami znajdującymi się w glebie. Warto również zwrócić uwagę na materiały, które trafiają do szklarni z zewnątrz, takie jak wózki, skrzynki itd. Zarówno pracownicy, jak i wszystkie osoby wchodzące do szklarni, czy też do pomieszczeń gospodarczych powinny przed wejściem dokładnie myć dłonie. Osoby przemieszczające się pomiędzy wieloma szklarniami powinny dodatkowo zabezpieczać się, zakładając kombinezony, rękawiczki i ochraniacze na buty. Nie ulega wątpliwości, że źródłem choroby mogą być również rośliny wprowadzane do szklarni. Dlatego bardzo ważne jest kupowanie nasion i rozsady z pewnych źródeł, zapewniających zdrowotność. Działania prewencyjne są bardzo ważne, ponieważ patogen ma niezwykle wysoki potencjał rozprzestrzeniania się i przeżywalności w zainfekowanym podłożu czy wodzie. Literatura podaje, że R. rhizogenes może przetrwać w glebie nawet 15 lat, więc przy wystąpieniu choroby w szklarni ryzyko ponownego porażenia roślin jest wysokie.
<div data-article-box=""></div><h2><o:p></o:p>Jak zwalczać chorobę?</h2>
Niestety, nie jest możliwe szybkie i proste zwalczenie choroby. Nadal nie ma na rynku preparatów, które skutecznie wyleczyłyby rośliny zaatakowane przez R. rhizogenes i ograniczyły występowanie choroby w przyszłości. Dlatego działania prewencyjne i sadzenie zdrowego materiału rozmnożeniowego mają ogromne znaczenie. W przypadku zauważenia w szklarni roślin z objawami choroby. należy szybko podjąć działania, by ograniczyć dalsze rozprzestrzenianie się patogenu. Okres inkubacji choroby szalonych korzeni jest dość długi, trwa około 4–8 tygodni, więc jest duże ryzyko przeniesienia choroby na wiele roślin w czasie, kiedy nie obserwujemy jeszcze objawów na roślinach.
<ul>
<li>Warto w jakiś sposób zagrodzić wstęp do rzędów, gdzie występowały zarażone rośliny, by pracownicy nie roznosili choroby w kolejne miejsca.</li>
<li> Zarażone rośliny najlepiej jest usuwać z plantacji.</li>
<li> Szklarnie, w których wystąpiła choroba należy dokładnie zdezynfekować po zakończonym cyklu uprawowym, włącznie z systemem nawadniającym. Nieodpowiednio zdezynfekowane narzędzia, linie kroplujące czy rynny mogą stanowić źródło infekcji nowego nasadzenia. Bardzo ważna jest również odpowiednia jakość i czystość wody używanej do produkcji. Do dezynfekcji wody, systemów nawadniających, ale również mat i podłoża można stosować roztwór kwasu podchlorawego, który zabija bakterie, grzyby i wirusy. Najczęściej stosowanym preparatem do czyszczenia systemu nawadniającego jest podchloryn sodu, jednak przy stosowaniu go do pożywki wprowadzana jest nadmierna ilość chloru i sodu. Wykorzystanie kwasu podchlorawego pozwala uniknąć tego efektu, a dodatkowo jest on skuteczny już przy niższych stężeniach. Dodatkowo kwas podchlorawy może skutecznie wspomagać walkę z chorobą szalonych korzeni, a dodatkowo będzie ograniczał występowanie chorób powodowanych przez patogeny z rodzajów: Pythium, Fusarium, Pseudomonas, Phytophthora. Poza podchlorynem sodu i kwasem podchlorawym, do dezynfekcji pod kątem usuwania bakterii wykorzystywane są również m.in. preparaty zawierające nadtlenek wodoru i jony srebra działające bakteriobójczo. Usuwanie z wody bakterii, ale również wirusów, w tym niezwykle groźnego dla upraw pomidorów wirusa ToBRFV, jest możliwe przy wykorzystaniu ultradźwięków.</li>
<li>Umieszczane w wodzie nadajniki emitujące ultradźwięki unieszkodliwiają znajdujące się w niej grzyby, bakterie i wirusy. Jednak metoda ta nie jest stosowana na szerszą skalę, ponieważ stworzenie nadajnika o odpowiedniej mocy jest problematyczne.</li>
<li>Jedną z metod mających ograniczać występowanie choroby jest utrzymanie różnorodności mikrobiologicznej w podłożu, z uwagi na to, że niektóre bakterie naturalnie występujące w strefie korzeniowej działają antagonistycznie w stosunku do chorobotwórczych bakterii R. rhizogenes. Badania nad wpływem pożytecznych mikroorganizmów i metodyką ich stosowania nadal są prowadzone.<o:p></o:p></li>
</ul>
Sabina Łukaszewicz-Chrzan fot. Łukaszewicz-Chrzan fot. tytułowe: poglądowe - envato.elements<o:p></o:p>

choroba szalonych korzeni ogórka

choroba szalonych korzeni pomidora

co działa na chorobe szalonych korzeni

crazy roots

dezynfekcja kwasu podchlorowanego

jak zwlaczać chorobę szaklonych korzeni

nadmierny rozrost korzeni

odkażanie lini kropującej

odkażanie mat

plazmid Ri

podchloryn sodu

Rhizobium rhizogenes

tworzenie na korzeniach guzowatych narośli

Choroba szalonych korzeni – jak chronić uprawy ogórka?

Jest lato, a więc okres intensywnego wzrostu roślin w uprawach polowych. Większość ogrodników w stosowanych przez siebie zabiegach nawożenia pamięta o makroskładnikach i ich istotnej roli dla plonowania roślin. Nie zawsze jednak mikroskładniki postrzegane są jako równie ważne do uzyskania optymalnego plonowania roślin. Dotychczas opisano 8 mikroskładników, a więc składników pokarmowych, pobieranych w wyraźnie mniejszych ilościach niż makroskładniki, ale równie istotnych do wzrostu i rozwoju roślin. Mikroskładniki stymulują liczne procesy biochemiczne zachodzące w roślinach i są komponentami ponad 1500 białek. <img src="/media/uploads/niedobor_manganu_na_pomidorze..jpg" width="692" height="519" alt="" /> fot. Niedobór manganu na pomidorze.
<h2>Skąd się biorą niedobory?</h2>
Czasem mimo optymalnej zawartości w glebie mikroskładniki nie mogą zostać pobrane z powodu wadliwego odczynu gleby. Pobieranie mikroskładników (Fe, Mn, Zn, Cu, Ni) zostaje zahamowane na glebach o odczynie obojętnym lub alkalicznym (o pH &gt; 6,5). W miarę obniżania pH gleby poprawie ulega ich dostępność, a równocześnie wyraźnie obniża się dostępność Mo. <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/zredukowane_blaszki_lisciowe_kapusty_z_powodu_niedoboru_molibdenu.jpg" width="723" height="542" alt="" /> fot.  Zredukowane blaszki liściowe kapusty z powodu niedoboru molibdenu.
<o:p></o:p>
Warto podkreślić istotną rolę regulowania odczynu gleby (jej wapnowania), gdyż na glebach nadmiernie kwaśnych na skutek istotnego zwiększenia dostępności dla roślin metali ciężkich oraz niektórych mikroskładników (np. manganu) może nawet dojść do poważnego ryzyka zatrucia nim roślin! <o:p></o:p>
Ważną kwestią są właściwe relacje między składnikami, gdyż nadmiar jednego może hamować pobieranie drugiego (tzw. antagonizm), np. żelazo może hamować pobieranie manganu. Nieprawidłowo zbilansowane nawożenie azotowe i wapniowe może wpływać np. na trudności z pobieraniem przez rośliny boru. <o:p></o:p>
Również nieodpowiednia struktura gleby, jej nadmierne zagęszczenie i niska porowatość, zmniejszająca poziom tlenu, sprzyjać może również występowaniu niedoborów. Czynnikiem, który nabiera coraz większego znaczenia – na skutek zauważalnych zmian klimatu – są warunki pogodowe. W latach suchych zwiększa się prawdopodobieństwo występowania niedoborów Fe, B, Mo – z kolei w deszczowe i chłodne – Mn, Zn, Cu.
<div data-article-box=""></div><h2>Niełatwa diagnoza</h2>
Wizualne objawy deficytu mikroelementów nie są łatwe do zdiagnozowania, ponieważ mogą być zbliżone do objawów deficytu makroskładników lub niektórych chorób. Generalnie:
<ul>
<li> przebarwienia liści i chlorozy oraz ich lokalizacja mogą sugerować deficytowe odżywienie Fe, Mn, Zn, Cu i Mo, </li>
<li>a nekrozy – Mn, Cu, B i Ni. Redukcja wzrostu roślin może pojawić się w przypadku deficytu Mn, Zn i Mo;</li>
<li>upośledzenie tworzenia się organów generatywnych: Cu i B.</li>
</ul>
Marchew jest gatunkiem wrażliwym na niedobór cynku, miedzi i boru, cebula – miedzi, kapusta – boru i manganu, a pomidor – boru.
Objawy morfologiczne deficytowego odżywienia poszczególnymi składnikami mogą być charakterystyczne dla różnych gatunków. <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/niedobor_zelaza_na_lisciach_fasoli_szparagowej..jpg" width="723" height="542" alt="" /> fot. Niedobór żelaza na liściach fasoli szparagowej.
<div data-article-box=""></div><h2>Kiedy konieczne uzupełniać i czym?</h2>
Opryskiwanie roślin roztworami nawozów jest najszybszą i najbardziej efektywną metodą dostarczenia brakujących składników. W praktyce stosunkowo często pojawia się konieczność jego interwencyjnego stosowania w uprawie, szczególnie w warunkach stresowych dla roślin, na przykład przy braku dostępnych form składnika w glebie, podczas chłodów, suszy czy też chłodnego i wilgotnego lata. <div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/brak_gowki_gownej_i_tworzenie_w_zastepstwie_kilku_maych_gowek_moze_byc_skutkiem_niedoboru_boru.jpg" width="730" height="486" alt="" /> fot. Brak główki głównej i tworzenie w zastępstwie kilku małych główek może być skutkiem niedoboru boru lub uszkodzenia stożka wzrostu przez tantnisia krzyżowiaczka.<o:p></o:p>
Skuteczność dokarmiania zależy od szeregu czynników związanych z rośliną (np. wiek rośliny, turgor liści, stan odżywienia), warunków atmosferycznych (temperatura, wilgotność) czy właściwości cieczy roboczej (stężenie, pH, technika aplikowania). Jeżeli na roślinach pojawiają się obrazy deficytu składników, a brak jest pewności odnośnie do konkretnego, warto polecić zastosowanie nawozów wieloskładnikowych. Jeśli deficyt można zakwalifikować jako brak konkretnego składnika, można użyć nawozu pojedynczego. Należy wspomnieć o częstości wykonywania opryskiwań – jeśli polecane jest ich wykonanie 2-krotnie, najczęściej drugi zabieg wykonuje się po 10–14 dniach od pierwszego. Ostatni zabieg nie powinien być wykonany później niż na ok. 10–14 dni przed zbiorem plonu. <o:p></o:p>
prof. UPP dr hab. Tomasz Kleiber

jak rozpoznac niedobroy mikroskładników

jak rozpoznac niedobry

Marchew jest gatunkiem wrażliwym na niedobór cynku miedzi i boru

mikroskładniki

niedobory mikroskładników w marchwi

niedobory mikroskładników w omidorxe

niedobroy mikroskłądników

nieodbory mikroskladników

Mikroskładniki – kiedy i jakie? Jak rozpoznać niedobry?

Cezary Olejniczak robi ogórki w technologii na folii z fertygacją od 5 lat. To u pana Cezarego miała miejsce polowa część spotkania ogórkowego, zorganizowanego przez firmę Rijk Zwaan. <img src="/media/uploads/marcin_pawlak_rijk_zwaan.jpg" width="604" height="402" alt="" /> fot. Marcin Pawlak Rijk Zwaan.  Część niespełna trzyhektarowej plantacji została założona z rozsady (firma Krasoń), reszta z siewu ręcznego. <img src="/media/uploads/cezary_olejniczak.jpg" width="440" height="660" alt="" /> fot. Cezary Olejniczak
 W tym sezonie gospodarz ma trzy odmiany ogórka:
<ul>
<li>Liszt;</li>
<li>Bridge;</li>
<li>Rubato.</li>
</ul>
<img src="/media/uploads/liszt.jpg" width="441" height="294" alt="" /> fot. odmiana Liszt. <img src="/media/uploads/rubato.jpg" width="446" height="297" alt="" /> fot. odmiana Rubato. Początek zbiorów miał miejsce 18 czerwca. Do dnia spotkania (19 lipca) zebrano 50 ton ogórka. W gospodarstwie pracuje samolot 20-osobowy, po 10 pracowników na każdym skrzydle. <img src="/media/uploads/img_1487.jpg" width="1000" height="666" alt="" /> <o:p></o:p>fot. zbór ogórka. 
– Bardzo ważne jest rozłożenie plonowania ogórka, warto więc wysiewać nasiona w trzech terminach – do 8 maja, do 15 maja i około 1 czerwca – wyliczał Cezary Olejniczak.<o:p></o:p>
Oprócz odmian w cytowanym gospodarstwie firma Rijk Zwaan rekomenduje jeszcze inne odmiany ogórka. Do upraw ekologicznych – odmianę Karaoke, do wertykalnych – Kybria. W Polsce duży areał zajmuje odmiana z przewagą kwiatów żeńskich – Sonate.<o:p></o:p>
Dużo więcej o tym spotkaniu – o sytuacji na rynku ogórka, o możliwości obniżenia kosztów uprawy, nowych maszynach na ogórkowe plantacje, nowych możliwościach nawożenia, rekomendowanych przez firmę Intermag oraz rozwiązaniach sprawdzonych u pana Cezarego we wrześniowym wydaniu WiOM. <img src="/media/uploads/bridge_1.jpg" width="676" height="450" alt="" /> Fot. odmiana Bridge Katarzyna Wójcik

Relacja - Kłecki Dzień Ogórka - co się działo?

W sobotę 16 lipca 2022 roku miało miejsce kolejne już spotkanie z cyklu Kłecki Dzień Ogórka. Co działo się podczas wydarzenia? Jakie atrakcje czekały na uczestników?