Sejmowa komisja rolnictwa wysłuchała informacji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie sytuacji na rynku zbóż, rekompensat dla polskich rolników oraz systemowych rozwiązań w tym obszarze.

Będzie rekordowy eksport zbóż z Polski?

Z przedstawionych posłom danych wynika, że w 2022 r. do Polski trafiło 3,27 mln ton zbóż (dla porównania 1,15 mln ton w 2021 r.). Z tego 2,45 mln ton (75% ogólnego przywozu) przyjechało do Polski z Ukrainy. Wśród tych zbóż zaimportowano 952 tys. ton pszenicy, z czego 523 tys. ton z Ukrainy (55%) oraz 2 mln ton kukurydzy, z czego 1,85 mln ton z Ukrainy (91%). W strukturze importu zbóż z Ukrainy dominowała kukurydza (76%) oraz pszenica (21%).

Jednocześnie w 2022 r. z Polski wyeksportowano 9,1 mln ton zbóż (o ponad 600 tys. ton więcej niż w 2021 r.), w tym: 3,6 mln ton pszenicy (prawie 4 razy więcej niż zaimportowano) oraz 3,8 mln ton kukurydzy (prawie 2 razy więcej niż zaimportowano).

Wywóz kukurydzy z Polski w 2022 r. był o ponad 1,5 mln ton większy niż w 2021 r. Prognozuje się, że eksport zbóż z Polski w sezonie 2022/2023 (lipiec-czerwiec) będzie rekordowy. Polska jest dużym eksporterem netto zbóż.

A jak sytuacja z eksportem wygląda w ostatnich miesiącach tego roku. Zdaniem rządu dobrze.

-  Minister Robert Telus złożył polskim rolnikom ważną obietnicę, z której ministerstwo rolnictwa oraz cały Polski rząd się wywiązuje. Dzięki naszym działaniom wyjechało przez ostatnie 3 miesiące z Polski 3 miliony ton zboża. Sukcesywnie przed żniwami magazyny są opróżniane – mówił w Sejmie wiceminister rolnictwa Janusz Kowalski.

Rynkowe ceny zbóż w maju

Z danych MRiRW wynika, że w okresie 8-14 maja 2023 r. pszenica konsumpcyjna kosztowała w Polsce średnio 1 001 zł/t, tj. o 2,4% mniej niż w tygodniu poprzednim, o ponad 15% mniej niż przed miesiącem, o 20% mniej niż przed wybuchem wojny i o około 42% mniej niż przed rokiem. Jednocześnie cena ta była wyższa o ponad 3% niż dwa lata wcześniej. Przy czym średnia rozpiętość cen płaconych dostawcom w tym okresie wynosiła od 802 do 1095 zł/tonę.

W tym samym okresie, średnia cena kukurydzy wynosiła 1 061 zł/tonę, tj. o 2,2% mniej niż tydzień wcześniej, o 8,2% mniej niż przed miesiącem, o 3,2% mniej niż przed wybuchem wojny na Ukrainie. Ponadto, kukurydza była tańsza o około 28% niż w analogicznym okresie 2022 r., jednak o 6,3% droższa niż w maju 2021 r. Przy czym średnia rozpiętość cen w tym okresie wynosiła od 802 do 1095 zł/tonę

Wiceminister Janusz Kowalski podkreślił jednak, że groźba zerwania tzw. porozumienia zbożowego przez Rosję już wpływa na wzrost cen na światowych giełdach.

Działania rządu podjęte na rynku zbóż

W celu ustabilizowania sytuacji w sektorze podjęto m.in. następujące działania:

·        wprowadzono mechanizm dopłat do sprzedanego zboża, rzepaku lub rzepiku,

·        wprowadzono mechanizm dopłat do nawozów,

·        wprowadzono dopłaty do transportu do portów,

·        wprowadzono preferencyjne kredyty płynnościowe dla rolników z oprocentowaniem w wysokości 2%.

Jaka maksymalna wysokość pomocy do 1 ha pszenicy?

Resort rolnictwa podsumował także maksymalną wysokość dopłat ze wszystkich funkcjonujących programów pomocy, na które może obecnie liczyć rolnik.

- Maksymalnie do hektara pszenicy rolnik może dostać 4 700 zł. Wchodzi w to: dopłata 3000 zł na hektar to jest ta podwyższona stawka dopłaty do pszenicy sprzedanej w tym ostatnim okresie, 500 zł na hektar to są nawozy, 200 zł na hektar to są dopłaty do paliwa. Liczymy także płatności bezpośrednie, które wynoszą do 1000 zł/ha. Jeszcze dodatkowo jest wsparcie do transportu do portów. Dla rolników i dla firm, które zajmują się wywozem. Jest to od 100 do 200 zł do tony – wyliczała Katarzyna Średnicka z ministerstwa rolnictwa. 

Wiceminister J. Kowalski podkreślił, że trwają nabory wniosków na pomoc dla producentów zbóż. Choć nie wszystkie fundusze można już uruchomić.

– Smutna wiadomość jest taka, że cały czas czekamy na wypłatę dla Polski 40 mln euro obiecanych przez Komisję Europejską. Wzbudza to nasze zaniepokojenie. Dzisiaj również komisarz Janusz Wojciechowski w tej sprawie się wypowiedział i ufamy, że ta decyzja zostanie wykonana – kontynuował J. Kowalski.

wk