Rozporządzenie  Rady Ministrów z 17 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ma na celu umożliwienie udzielania dotacji rolnikom, którym zagraża utrata płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku spowodowanymi epidemią COVID-19 i którzy złożyli wniosek o przyznanie płatności w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w 2022 r. Dotacja będzie przeznaczona na dofinansowanie zakupu nawozów mineralnych, innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez, w okresie od 1 września 2021 r. do 15 maja 2022 r.

Czy grozi nam załamanie produkcji żywności?

- Rok 2021 był kolejnym trudnym rokiem dla producentów rolnych z uwagi na problemy ze zbytem produktów rolnych związanych z epidemią COVID-19 oraz drastycznym wzrostem cen środków do produkcji rolnej. Od początku 2021 r. na rynkach państw Unii Europejskiej jest obserwowany stały wzrost notowań gazu ziemnego. Ten wzrost  łączony z czynnikami globalnymi m.in. takimi jak ograniczenie zużycia i wydobycia gazu w skutek pandemii COVID-19. Szczególnie silne „wybicie” notowań gazu nastąpiło w październiku 2021 r. Skutkowało ono drastycznym zwiększeniem kosztów produkcji amoniaku (wytwarzanego na bazie gazu), a co za tym idzie kosztów produkcji i cen nawozów przede wszystkim na bazie amoniaku. Istotnym ciężar wzrostu cen ponoszą producenci rolni, ograniczający wolumen zakupów nawozów. Sytuacja ta grozi załamaniem rynku produkcji rolnej i wzrostem cen żywności – napisano w uzasadnieniu rozporządzenia.

Wnioski w ARiMR do 16 maja br

W projekcie rozporządzenia proponuje się, aby pomoc była przyznawana w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego, na jeden wniosek tego producenta rolnego złożony do 16 maja 2022 r., na formularzu opracowanym i udostępnionym przez tę Agencję na jej stronie internetowej.

Do wniosku producent rolny będzie obowiązany dołączyć faktury lub ich duplikaty lub imienne dokumenty księgowe o równoznacznej wartości dowodowej dokumentujące zakup nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez, w okresie od 1 września 2021 r. do 15 maja 2022 r. oraz w okresie od 1 września 2020 r. do 15 maja 2021 r., o ile wysokość pomocy będzie wyliczana na podstawie różnicy cen z faktur producenta rolnego.

Jak będzie wyliczona pomoc?

Zgodnie z projektowanymi przepisami wysokość pomocy będzie ustalana jako iloczyn: 

• deklarowanej przez producenta rolnego we wniosku o płatności w ramach systemu wsparcia bezpośredniego powierzchni upraw rolnych, jednak nie więcej niż 50 ha i stawki pomocy;
• liczby ton nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez, zakupionych okresie od 1 września 2021 r. do 15 maja 2022 r., i różnicy średniej ceny za tonę nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez, zakupionych w okresie od 1 września 2021 r. do 15 maja 2022 r., i średniej ceny danego typu nawozu mineralnego:

- ogłoszonej przez ministra właściwego do spraw rolnictwa w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu albo

- wynikającej z faktur lub imiennych dokumentów księgowych o równoznacznej wartości dowodowej dokumentujących zakup w okresie od 1 września 2020 r. do 15 maja 2021 r. nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez.

Zróżnicowane stawki pomocy

Proponuje się, aby stawka pomocy była zróżnicowana i wynosiła:

• 500 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, z wyłączenie łąk i pastwisk oraz traw na gruntach ornych;
• 250 zł na 1 ha powierzchni łąk, pastwisk i traw na gruntach ornych, z wyłączeniem powierzchni wspieranych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 w zakresie działania rolno-środowiskowo-klimatycznego.

Jednocześnie w projekcie rozporządzenia proponuje się, aby z pomocy zostały wyłączone powierzchnie łąk i pastwisk oraz traw na gruntach ornych, do których jest przyznawana płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna.

Ile wyniesie budżet programu?

W projekcie rozporządzenia przewiduje się, że w przypadku gdy ze złożonych wniosków o pomoc będzie wynikać, że zapotrzebowanie na tę pomoc przekracza łącznie kwotę 3,9 mld zł, wysokość pomocy będzie obliczana z uwzględnieniem współczynnika korygującego. Współczynnik ten będzie obliczany jako iloraz kwoty 3,9 mld zł i kwoty równej zapotrzebowaniu na tę pomoc wynikającemu ze złożonych wniosków oraz będzie ustalany z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

Konieczna zgoda Brukseli

Pomoc będzie udzielana rolnikom, którym zagraża utrata płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku spowodowanymi epidemią COVID-19. Dlatego też będzie notyfikowana Komisji Europejskiej. A zatem pomoc ta będzie mogła być udzielana od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności ze wspólnym rynkiem pomocy publicznej określonej w powyższym przepisie.

- Możliwość uzyskania projektowanej pomocy powinna wpłynąć na poprawę płynności finansowej podmiotów prowadzących działalność rolniczą, a tym samym docelowo na wzrost konkurencyjności polskich gospodarstw rolnych na rynku Unii Europejskiej – czytamy w uzasadnieniu projektu. 

W wyliczeniu skutków budżetowych przyjęto, że ok. 7,9 mln ha upraw i 2,8 mln ha łąk i pastwisk oraz traw na gruntach ornych znajduje się w gospodarstwach o powierzchni do 50 ha. Natomiast 12 405 producentów rolnych wnioskujących o płatności bezpośrednie posiada gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 50 ha.