Tempo składania wniosków o dopłaty bezpośrednie jest wolniejsze niż w ubiegłym roku. Wnioski o dopłaty składa mało rolników, którzy posiadają gospodarstwa do 5 ha, a warto dodać, że jest to spora liczba gospodarstw. Jaka jest przyczyna? Obawy o realizację ekoschematów, ponadto to grunty często oddawane w dzierżawę. Jak wynika z obserwacji MRiRW jedynie 17-20 % wszystkich rolników gospodarujących na takiej powierzchni złożyło wnioski o dopłaty bezpośrednie.

- Dlatego razem z Radą Ministrów zdecydowaliśmy, aby wprowadzić ryczałtowe wypłaty dla chętnych rolników, tych którzy mają do 5 ha. Dlatego, że jeśli ktoś kto ma gospodarstwo do 5 ha i chce skorzystać z ekoschematów to złoży taki wniosek, a ci rolnicy, którzy nie skorzystają z ekochematów składają wniosek i oświadczenie. Są dwa podstawowe warunki – jest to gospodarstwo, które złożyło wniosek w 2022 r. i w 2023 r. Te gospodarstwa otrzymają ryczałt 225 euro do ha – mówił Robert Telus.

💬Minister @RobertTelus: Proponujemy płatność ryczałtową dla gospodarstw do 5 ha w kwocie 225 euro/ha, która zastąpi wszystkie rodzaje płatności bezpośrednich. Rolnik składa oświadczenie do @ARiMR_GOV_PL w okresie 1-31 sierpnia 2023 r.

— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) June 22, 2023

Według Ciecióry to rozwiązanie jest wyjściem naprzeciw oczekiwaniom wszystkich środowisk rolniczych. Dla niektórych, to kolejne zagranie PiS w celu zdobycia głosów w jesiennych wyborach. Wystarczy poczekac 

– Ta zmiana będzie obowiązywać w 2023 r., co to późniejszego okresu, będziemy to jeszcze rozstrzygać. Warto podkreślić, że te 225 euro do ha będzie zastępować wszystkie inne płatności. Będzie to jeden ryczałt, który będzie obowiązywał ze wszystkich możliwych pól, to będzie jedna płatność, która odciąży pozostałe miejsca w budżecie. O tą płatność będą mogli ubiegać się rolnicy, którzy złożą wniosek do 30 czerwca – mówił Krzysztof Ciecióra.

💬Minister @RobertTelus: Proponujemy płatność ryczałtową dla gospodarstw do 5 ha w kwocie 225 euro/ha, która zastąpi wszystkie rodzaje płatności bezpośrednich. Rolnik składa oświadczenie do @ARiMR_GOV_PL w okresie 1-31 sierpnia 2023 r.

— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) June 22, 2023

Przejście na ryczałt wymaga złożenia oświadczenia w terminie od 1 do 31 sierpnia do powiatowego biura Agencji restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

– Nie ma zagrożenia, że środki dla większych gospodarstw będą mniejsze, gdyż z budżetu dokładamy do płatności uzupełniających 190 mln euro – dodał wiceminister Krzysztof Ciecióra. Zmiany oczywiście wymagają notyfikacji ze strony KE. 

Minister Telus powiedział również, że wczoraj pierwsze wypłaty dopłat do zbóż trafiły na konta rolników.

💬Minister @RobertTelus: Wczoraj na konta rolników wpłynęły pierwsze środki. To dla mnie ogromna radość i ulga. W czasie rozmów z protestującymi rolnikami obiecałem im, że nastąpi to do 30 czerwca .#dotrzymujemysłowa

— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) June 22, 2023

20 czerwca 2023 r. Polska wystąpiła do KE w wnioskiem o dokonanie zmian w Planie Strategicznym, a zmiany mają  być wdrożone jeszcze w kampanii 2023 r., ale tylko po uzyskaniu pozytywnej decyzji KE.

Zmiany w ekoschematach

Informacja szczegółowa dotycząca proponowanych zmian w PS WPR.

1. Płatność dla małych gospodarstw 

• będzie dobrowolna i przejściowa - realizowana tylko w 2023 r. (ze względu na trudności związane

z pierwszym rokiem przyznawania dopłat bezpośrednich na nowych zasadach

- gospodarstwa najmniejsze, a więc w przeważającej większości

gospodarstwa rodzinne, zyskają dodatkowy czas na przygotowanie się i

dostosowanie swoich gospodarstw do nowych wymagań związanych ze

wsparciem realizowanym na nowych zasadach wynikających z Planu - w

szczególności z ekoschematami);

• przyznawana do gospodarstw posiadających do 5 ha użytków rolnych;

• przyznawana na podstawie żądania (oświadczenia) złożonego od dnia 1 do dnia 31 sierpnia 2023 r.;

• skierowana do rolników, którzy już złożyli wnioski o przyznanie takich płatności na 2023 r. (na podstawie dotychczasowych przepisów) i tylko jeżeli uzyskiwali wsparcie w poprzednim roku (lub są następcami prawnymi takich rolników).

- Stawka ta przewyższa łączny poziom dwóch najpowszechniej stosowanych płatności bezpośrednich, tj. podstawowego wsparcia dochodów oraz płatności redystrybucyjnej, dzięki czemu rozwiązanie to zachęci znaczną część małych gospodarstw do skorzystania z tej płatności. W związku z tym, że zgodnie z przepisami unijnymi płatność dla małych gospodarstw skorzystanie z ww. zmian będzie możliwe po złożeniu przez rolnika stosownych dokumentów (żądania, wniosku, zmian do wniosku) od dnia 1 do 31 sierpnia 2023 r. zastępuje inne rodzaje płatności bezpośrednich rolnik, który ubiega się o płatność, nie będzie mógł otrzymać wsparcia z tytułu innych rodzajów płatności bezpośrednich, w tym ekoschematów (nie dotyczy płatności obszarowych II filaru, np. płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności ONW). Rolnik korzystający z płatności dla małych gospodarstw będzie mógł się ubiegać również o przejściowe wsparcie krajowe (finansowane z budżetu krajowego), tj. Uzupełniającą Płatność Podstawową lub płatność niezwiązaną do tytoniu - podaje MRiRW. 

Jednocześnie w celu zrekompensowania zmniejszenia stawki podstawowego wsparcia dochodów wynikającego z wprowadzenia płatności dla małych gospodarstw, pula środków na realizację Uzupełniającej Płatności Podstawowej zostanie zwiększona do maksymalnego poziomu dopuszczonego przepisami (w 2023 r. pula środków zwiększy się o ok. 70 mln EUR (ok. 311,8 mln PLN), ogółem w latach 2023-2027 zwiększenie to wyniesie ok. 190,4 mln EUR (ok. 847,2 mln PLN).

Zmiany w ekoschemacie Rolnictwo węglowe

Uproszczenia ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi dotyczą:

1) Odstąpienia od warunku odnoszącego się do konieczności uzyskania minimalnej liczby punktów.

Zmiana ułatwi rolnikom przystąpienie do ekoschematu.

2) Umożliwienia łączenia na jednej powierzchni następujących praktyk:

− Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe z praktykami:

− Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji oraz

− Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo .

− Wymieszanie słomy z glebą z praktykami:

− Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji oraz

− Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo.

3) Zmniejszenie ze 100% do 50% powierzchni gospodarstwa (grunty orne i trwałe użytki zielone), na której ma być realizowany Plan nawożenia, w ramach praktyki Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia.

Zmiany: Ekoschemat Rolnictwo ekologiczne

1. obniżeniu dolnej granicy przedziału dla obsady zwierząt (z poziomu z 0,5 DJP/ha na 0,3 DJP/ha wszystkich UR w gospodarstwie), co powinno przyczynić się do zwiększenia zainteresowania podejmowaniem przez rolników zobowiązań w ramach interwencji, przede wszystkim wśród tych posiadających zwierzęta w ilości nie pozwalającej spełnić dotychczasowego warunku „wejściowego” na potrzeby przyznania ww. premii.

2. obniżenie z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalnego poziomu obsady przy ubieganiu się przez rolników o płatności do Upraw paszowych i do TUZ.

Po wprowadzeniu zmian płatności do tych upraw będą dostępne dla szerszego grona rolników.

Analogiczne zmiany są przewidziane do wprowadzenia w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020.

Zmiany w zakresie warunkowości

W ramach warunkowości – w zakresie normy GAEC 6 dotyczącej utrzymania okrywy ochronnej gleby w okresie od 1 listopada do 15 lutego kolejnego roku:

1. Wprowadzenie dodatkowego terminu pozostawienia okrywy glebowej – tj. od dnia 1 czerwca lub od dnia zbioru plonu głównego do dnia 15 października danego roku.

2. Wprowadzenie odstępstw od stosowania normy dla upraw późno zbieranych z pola.

Zmiany: Ekoschemat Dobrostan zwierząt

Dodatkowo planuje się wprowadzenie zmian w ekoschemacie Dobrostan zwierząt. Aby uprościć sposób dokumentowania realizacji praktyk wypasu lub zapewnienia wybiegu krowom mamkom i opasom, wymóg bieżącego prowadzenia przez rolnika odpowiednich rejestrów zastąpiony będzie złożeniem oświadczenia. Ma to na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych i dzięki temu – ułatwienie rolnikom udziału w ekoschemacie Dobrostan zwierząt.