Z artykułu dowiesz się
- Jakie znaczenie dla rolników ma obecnie spółdzielczość
- Co jest podstawą spółdzielczości
- Jaka byłą przyczyna upadku Spółdzielni ROTR w Rypinie
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Strona główna>Polskie mleko>Lojalność jest kluczowa dla działania spółdzielni mleczarskiej. Przy jej braku może stracić i spółdzielnia, i rolnik
Lojalność jest kluczowa dla działania spółdzielni mleczarskiej. Przy jej braku może stracić i spółdzielnia, i rolnik
15.03.2020
Niewielka mleczarnia w Głuchowie (pow. skierniewicki) wytwarza tradycyjnymi metodami bardzo smaczne twarogi, masło, śmietany, maślankę, kefiry, a także mleko spożywcze. To właśnie ona 21 lutego gościła ministra rolnictwa Jana Krzysztofa Ardanowskiego.
Ze spółdzielnią na dobre i na złe czasy
– Zależało mi, aby to spotkanie odbyło się właśnie w takiej spółdzielni mleczarskiej, jaką jest OSM Głuchów. Jeszcze do niedawna w Unii Europejskiej, a może bardziej w Polsce, uważano, że tylko duzi mają szansę na rację bytu. Dziś UE zmienia oblicze. Już nie mówi się, że duże firmy i duże gospodarstwa są najlepszą formą działania. Teraz to mniejsze gospodarstwa mają mieć większe dopłaty. Koncentracja produkcji wcale nie jest najważniejsza. Odchodzi się od maksymalizacji plonów, wyciskania ze zwierząt więcej niż biologia na to wskazuje, na rzecz jakości i zrównoważonego rolnictwa. Oczywiście każdy zakład, każde gospodarstwo, musi być nowoczesne, prowadzone z głową, wykorzystuje jednocześnie dostępne możliwości wsparcia, tak jak rolnictwo precyzyjne, jak postęp biologiczny czy innowacyjność. Jednak nikt już w Europie nie powie, że trzeba wszystko powiększać zmniejszając liczbę gospodarstw lub eliminując gospodarstwa mniejsze – zaznaczył na wstępie konferencji prasowej minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski. Oprócz konferencji w Głuchowie w dniu 21 lutego odbyło się także spotkanie ministra z radą nadzorczą, której przewodzi Paweł Szymczak i zarządem OSM Głuchów, którym kieruje prezes Teresa Jędraszek. Na tym zamkniętym spotkaniu obecny był także prezes KZSM Waldemar Broś oraz lustrator Tadeusz Maliborski. Ważnym punktem programu było zwiedzanie zakładu.
r e k l a m a
– OSM Głuchów rozwija się na miarę swoich możliwości, tu każda powierzchnia jest wykorzystana, to świadczy o gospodarności oraz dobrej współpracy zarządu z radą nadzorczą. Gratuluję i dziękuję za ten rozsądny rozwój i wysoką jakość produktów, które nie raz miałem okazję nagradzać – stwierdził minister Ardanowski.
O głuchowskiej spółdzielni powiedziała też kilka słów jej prezes Teresa Jędraszek.
– Mamy 150 dostawców, 12 członków rady i 60 pracowników. Zaczynaliśmy w bardzo ciężkich warunkach, ale wspólnym działaniem oraz wyrzeczeniami wybudowaliśmy nowy zakład w roku 2004. Aby przeprowadzić wszystkie niezbędne inwestycje, nie mogliśmy płacić wysokiej ceny za mleko, ale rolnicy to rozumieli, że trzeba ten zakład pobudować, inaczej nie dało się funkcjonować. Stawiamy też na inwestycje pomagające minimalizować koszty takie jak fotowoltaika, nowe piece gazowe czy nowe oszczędniejsze chłodzenie. Mamy też własną oczyszczalnię ścieków i swoje ujęcie wody. Na posiedzeniach rady na bieżąco każdego miesiąca pokazujemy wyniki finansowe. Omawiamy każdy dział kosztów. Widzę jak radni wszystko notują, a po posiedzeniu idą do księgowej i jeszcze się dopytują. Nikt niczego przed radnymi nie ukrywa, aby ta współpraca była jak najlepsza. Szukamy nowych form zbytu poza handlem tradycyjnym, ale nie podpisujemy umów z sieciami handlowymi, bo to by nas zniszczyło. Wychodzimy z założenia, że produkt jest bardzo dobrej jakości i jak chcesz to zamawiaj i zamawiają. W ten sposób współpracujemy z okolicznymi marketami Intermarche – powiedziała prezes Teresa Jędraszek.
Wspólne radzenie sobie w biedzie
Minister stwierdził, że spółdzielnie to wspólne dobro wszystkich członków.
– Spółdzielnie mleczarskie jako pierwsze powstawały w Europie, ponieważ mleko było opłacalną produkcją. Ale też szybko się psuje i trzeba je niezwłocznie przerobić na artykuły mleczarskie. Spółdzielnie mleczarskie były naturalną odpowiedzią rolników na to, aby poradzić sobie na rynku. Spółdzielnie na polskich ziemiach takie jak wasza powstawały już pod zaborami, potem były różne czasy, wzloty i upadki. Jednak polska spółdzielczość mleczarska przetrwała, ponieważ rolnicy chcieli ze sobą współpracować. Dzięki tej współpracy mają rację bytu zarówno mniejsze gospodarstwa, jak i mniejsze zakłady przetwórcze tak jak ten w Głuchowie. Oczywiście na rynku panują krwiożercze kapitalistyczne zasady również w stosunkach pomiędzy spółdzielniami. Mocniejszy chce pożreć tego mniejszego, bo dla niego nie spółdzielczość się liczy, a tylko surowiec. Staszic mówił, że spółdzielnia to wspólne radzenie sobie w biedzie. Spółdzielnia to własność członków – nie prezesa, nie zarządu, nie pracowników. To nie firma państwowa, a prywatna własność członków – podkreślił minister Ardanowski.
Nie pchaj się do rady
Minister dobitnie powiedział, że w radzie nadzorczej, która jest najważniejszą niż władzą spółdzielni zaraz po walnym zgromadzeniu, nie mogą zasiadać ludzie przypadkowi, niemający odpowiedniej wiedzy i nieumiejący czytać dokumentów finansowych i księgowych, bo jak mają wtedy skontrolować pracę zarządu.
– Rada nadzorcza na czele z przewodniczącym rady musi mieć wiedzę nie mniejszą jak zarząd, który spółdzielnią kieruje. To nie mogą być ludzie, którzy tylko dla prywatnych korzyści idą do rady nadzorczej. Niestety, w wielu spółdzielniach tak jest i wtedy mamy do czynienia z atrapą spółdzielczości. Jak łatwo jest przekupić członków rady nadzorczej lepszą ceną mleka, lepszymi parametrami, wyjazdami zagranicznymi, dietą, zatrudnianiem członków rodziny. Wtedy zapominają komu mają służyć. A powinni reprezentować tylko interes ogółu członków a nie własny, prywatny. Przyczyną upadku wielu spółdzielni, w tym choćby SM ROTR Rypin, z mojego terenu było to, że rolnicy wybrani do rady nadzorczej pilnowali swoich prywatnych interesów, a nie interesów spółdzielni. Wierzyli we wszystko co prezes mówił i nie kontrolowali jego pracy, ponieważ często nie mieli elementarnej wiedzy, aby to uczynić. Jak się nie znasz, to się nie pchaj do rady – wymownie sugerował minister Ardanowski, kontynuując, że bycie radnym jest bardzo odpowiedzialną funkcją, gdyż odpowiadamy wtedy za interesy i majątek wszystkich członków.
- Minister Jan Krzysztof Ardanowski wraz z zarządem i radą nadzorczą OSM Głuchów, prezesem Waldemarem Brosiem i rewidentem Tadeuszem Maliborskim z KZSM, starostą skierniewickim Mirosławem Beliną, wójtem gminy Głuchów Janem Słodkim, powiatowym lekarzem weterynarii Piotrem Cymerskim oraz redaktorem naczelnym TPR Krzysztofem Wróblewskim
Lojalność podstawą spółdzielczości
Minister mocno skrytykował przechodzenie dostawców z jednej spółdzielni do drugiej w imię uzyskania kilkunastu groszy więcej za litr mleka.
– W ROTR Rypin prezes Trojakowski oferował dostawcom innych spółdzielni 20–30 groszy więcej za litr mleka. Ci się cieszyli, także mój bliski kolega zostawił swoją spółdzielnię, przeszedł do ROTR Rypin i na koniec stracił 330 tys. zł, kiedy ROTR upadł. Dlatego w spółdzielni trzeba być na dobre i na złe, bo to jest nasza spółdzielnia. Nie można kupczyć swoim członkostwem latając od spółdzielni do spółdzielni. Obrzydliwe jest przejmowanie członków innych spółdzielni, a na naszych oczach się to toczy. Nie ma lojalności rolników. To już nie jest spółdzielczość. Tacy dostawcy niech lepiej pójdą do prywatnego przetwórcy. Wszak część prywatnych firm mleczarskich radzi sobie dobrze – powiedział minister Ardanowski, dodając, że wojna, która trwa pomiędzy spółdzielniami o dostawców mleka szczególnie tych największych powoduje, że spółdzielnie szkodzą nie tylko sobie nawzajem, ale całemu wizerunkowi spółdzielczości.
Prezes jest waszym pracownikiem
– Ważne jest również to, aby spółdzielniami kierowali mądrzy prezesi, uważam, że macie mądrą panią prezes. To mają być managerowie wynajęci przez spółdzielnie do prowadzenia biznesu i muszą się na tym znać. Muszą znać rynek i radzić sobie na coraz trudniejszym rynku, bo kto jeszcze kilkanaście lat temu pomyślał, że tak rozrosną się sieci handlowe, dziś dyktujące warunki – powiedział minister, jednocześnie podkreślając, że członkowie zarządu na czele z prezesami powinni być dobrze opłacani, oczywiście proporcjonalnie do swoich umiejętności prowadzenia firmy.
– Jak firma dobrze prosperuje, to prezes musi być dobrze opłacany, a jeśli nie, to go ostrzegamy, a nawet jeśli jest taka potrzeba, zwalniamy. To muszą być płace adekwatne do stawek menedżerskich na rynku, a nie rażąco wysokie. Dochodzą do mnie informacje, że w kontraktach z prezesami dodatkowo zapisane są skandalicznie wysokie odszkodowania za odejście prezesa, opiewające na kilka milionów zł. Nie może być tak, że spółdzielnia się nie rozwija a prezesowi wypłaca się dwumilionową odprawę To akceptują rady nadzorcze, a przynajmniej ich przewodniczący, którzy podpisują umowę z prezesem. Jednak często zwykli radni nie interesują się i nie wiedzą ile zarabia zarząd. Z kolei niektórym prezesom spółdzielni mleczarskich coś się pomyliło i traktują spółdzielnię jak swoją własność… Niedawno z jednej ze spółdzielni mleczarskich wyrzucono przewodniczącego rady nadzorczej bo interesował się spółdzielnią. To skandal! Zaczął się dopytywać prezesa ile prezes zarabia, jakie są zasady ewentualnego odejścia, ale również zaczął się dopytywać o strukturę kosztów spółdzielni, ile zarabiają pracownicy, jakie są koszty transportu przez wynajętą firmę, a może inna by taniej woziła. To są rzeczy, o których cała rada nadzorcza powinna wiedzieć. W przeciwnym razie jest to atrapa spółdzielczości – powiedział ostrym i zdecydowanym tonem minister Ardanowski, dodając, że zdarzają się przypadki szykanowania członków spółdzielni nieustannymi kontrolami i przyznawaniem gorszych parametrów mleka, tych którzy dopytują się o sytuację w swojej firmie. Jednocześnie zaznaczył, że wiele spółdzielni działa bardzo dobrze i w nich takie sytuacje się nie zdarzają.
Minister wierzy w Brosia
– Szczególną rolę w naprawieniu sytuacji, wyedukowaniu i, jeśli trzeba, napiętnowaniu, ma Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich. Wierzę w rozsądek prezesa Brosia, a znamy się wiele lat. Liczę, że wspólnymi siłami spróbujemy ratować autentyczną spółdzielczość mleczarską. Niektórym nie będzie się to podobało. Krajowa Rada Spółdzielcza upomina mnie jak śmiem mówić o patologii w spółdzielczości mleczarskiej. Trzeba się też zastanowić co do struktury i reprezentatywności samej Krajowej Rady Spółdzielczej – oznajmił minister. Potem zwrócił uwagę, że nie może też w spółdzielniach dochodzić do konfliktów na linii dostawcy i pracownicy, ponieważ wszyscy jadą na jednym wózku. Spółdzielnia nie może istnieć ani bez dostawców, ani bez pracowników. – Szanujmy naszych pracowników, płaćmy im dobrze, rozumiejmy też ich potrzeby socjalne. Pomagajmy w ramach spółdzielni także dostawcom mleka, którzy są w trudnej sytuacji, bo w gospodarstwach jest różnie. W trudnych sytuacjach spółdzielnia może pomóc przetrwać, zaliczkować wypłatę, udzielić pożyczki – kontynuował minister. Te rozwiązania pomocowe są stosowane na co dzień w OSM Głuchów, jak i w wielu innych spółdzielniach.
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a