<div>Jeszcze nie tak dawno uprawy nękały susze i upały, a obecnie mamy już <strong>kolejną falę przygruntowych przymrozków, pozostały natomiast liczne suche pola . </strong>Przymrozki z końca 1 dekady października były jednak dość<strong> umiarkowane pod względem spadku temperatur, natomiast wyróżniły się zasięgiem</strong>. <strong>Objęły prawie cały kraj, poza woj. lubuskim</strong>, a spadki poniżej 0°C odnotowano w kilkudziesięciu lokalizacjach (patrz mapa; źródło IMGW). Przykładowe <strong>wskazania termometrów minimalnych przy gruncie, tj. na wysokości 5 cm</strong> prezentuje natomiast tabela.</div>
<div><img src="/media/uploads/2022-10-11_09_38_46-agrometeo_-_przymrozki.png" width="90%" alt="" /></div>
<div><img src="/media/uploads/2022-10-11_10_19_42-zestaw_temp_mina.png" width="90%" alt="" /></div>
<div>Przy takim zasięgu i nasileniu zjawiska może okazać się, że niektóre <strong>zabiegi herbicydowe i z użyciem regulatora wzrostu, zwłaszcza w uprawach rzepaku ozimego</strong>, mogą okazać się<strong> nieskuteczne lub wywołać efekt fitotoksyczny</strong>. Liście mogą przybrać <strong>pstrokate przebarwienie, być lekko poskręcane, a w skrajnych przypadkach wystąpią częściowe nekrozy</strong>.</div>
<div>W tym czasie <strong>nie można podać roślinom „antidotum”, </strong>należy zatem czekać na poprawę warunków pogodowych i sukcesywną, samoczynną <strong>regenerację roślin</strong>. Po 4–5 dniach można natomiast zastosować <strong>dokarmianie dolistne</strong> lub <strong>biostymulatory</strong> ograniczające skutki stresu przymrozkowego.</div>
<div>[bie]</div>
<div></div>
<div></div>
<div></div>

<p>Chociaż jeszcze nie tak dawno uprawy nękały susze i upały, obecnie mamy już kolejną falę przygruntowych przymrozków, pozostały też suche pola. Przymrozki z końca 1 dekady października były dość umiarkowane pod względem spadku temperatur, natomiast wyróżniły się zasięgiem. Objęły prawie cały kraj, poza woj. lubuskim, a spadki poniżej 0°C odnotowano w kilkudziesięciu lokalizacjach (patrz mapa; źródło IMGW oraz tabela).</p>

<p>redaktor „top agrar Polska”, specjalista w zakresie uprawy i nawożenia roślin.</p>

author

Janusz Biernacki

codzienny

top agrar Polska

efekt fitotoksyczny

IMGW

nawożenie dolisten

przygruntowe przymrozki.

regeneracja roślin

temperatura minimalna przy gruncie

Czy to już zima? Co z jesiennymi zabiegami chemicznymi w zbożach i rzepaku?

<p>Na rosnące światowe <strong>zapasy oleistych</strong> wpływają zarówno rozdmuchane do rekordów wszech czasów <strong>prognozy zbiorów soi</strong>, a także zdecydowanie większe w tym sezonie <strong>zbiory <a href="https://www.topagrar.pl/articles/rzepak/powschodowe-odchwaszczanie-rzepaku-optymalne-substancje-dawki-i-terminy/" target="_blank" rel="noopener">rzepaku</a></strong>.</p>
<h2>Światowa produkcja soi ma wynieść 389,8 mln t</h2>
<p>Globalne zbiory oleistych wyniosą w tym sezonie <strong>644,83 mln t</strong>, będąc wynikiem o <strong>7%</strong> większym od ubiegłorocznego. Analitycy <strong>S &amp; P Global</strong> uważają, że prognoza produkcji soi w USA na sezon 2022/23 zbliża się do rekordowych zbiorów <strong>124 mln t</strong>. Według <a href="https://www.topagrar.pl/articles/ceny-rzepaku/rynek-rzepaku-prognozy-usda-obnizaja-ceny/" target="_blank" rel="noopener">USDA</a> amerykańskie zbiory będą jednak niższe, wynosząc 119,2 mln t, tj. o 1,5 mln ton mniej niż w sezonie 2021/22.</p>
<table border="1" style="border-collapse: collapse; width: 100%;">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 98.1418%;">Światowa produkcja soi ma wynieść <strong>389,8 mln t</strong>, co stanowi ponad <strong>60%</strong> zbiorów wszystkich <a href="https://www.topagrar.pl/articles/ceny-rzepaku/ceny-rzepaku-oleiste-odbudowuja-zapasy/" target="_blank" rel="noopener"><strong>oleistych</strong></a>. Oczy ekspertów zwrócone są wciąż na <strong>Brazylię</strong>, której zbiory wzrosną ze <strong>126</strong> do <strong>149 mln t</strong> i <strong>Argentynę</strong>, która w tym sezonie zbierze <strong>51 mln t</strong>, o <strong>7 mln t</strong> więcej niż poprzednio.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p>W konsekwencji tych prognoz zanosi się na <strong>nadpodaż soi</strong> do końca 2023 r., jej konsumpcja rośnie o <strong>12,7 mln t</strong>, do <strong>377,7 mln t</strong>. Zapasy soi wyniosą <strong>98,9 mln t</strong>, czyli o <strong>9,2 mln ton</strong> więcej niż w roku ubiegłym.</p>
<p>Poza soją na uwagę zasługują rosnące o <strong>10 mln t</strong> światowe zbiory <a href="https://www.topagrar.pl/articles/rzepak/ktora-odmiana-rzepaku-sprawdzi-sie-w-twoim-gospodarstwie/" target="_blank" rel="noopener"><strong>rzepaku</strong></a> oraz spadająca o <strong>5 mln t</strong> produkcja <strong>słonecznika</strong>. <strong>Rzepak</strong> z tegorocznymi zbiorami <strong>83,1 mln t</strong> jest na drugim miejscu, a <strong>słonecznik</strong>, którego zbiory wyniosą prawie <strong>52 mln t</strong> zajmie ostatni stopień na podium wśród oleistych.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/soja.png" width="100%" alt="soja" /><br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/kraje_z_najwiekszymi_zapasami_oleistych_w_sezonie.png" width="100%" alt="Kraje z największymi zapasami oleistych w sezonie" /></p>
<div data-article-box=""></div><h2>UE ze swoim wzrostem zbiorów dołoży się do rosnącej światowej produkcji rzepaku</h2>
<p>Światowe zbiory <a href="https://www.topagrar.pl/articles/rzepak/rzepak-po-pszenicy-jaki-optymalny-termin-zbioru-i-jak-unikac-strat-w-plonie/" target="_blank" rel="noopener"><strong>rzepaku</strong></a> rosną głównie dzięki <strong>Kanadzie</strong>, gdzie po krytycznym poprzednim sezonie produkcja <strong>canoli</strong>, zdaniem ekspertów <strong>USDA</strong>, ma wzrosnąć o <strong>6,2 mln t</strong> i wyniesie <strong>20 mln t</strong>. Nieco mniejszymi optymistami są analitycy ze <strong>Statistics of Canada</strong>, którzy ze względu na suche warunki pogodowe w zachodniej <strong>Kanadzie</strong>, ostatnio skorygowali szacunki zbiorów do <strong>19,1 mln ton</strong>. Wciąż jednak będą one o <strong>39%</strong> wyższe niż w poprzednim sezonie.</p>
<p>Także <strong>UE</strong> dołoży się ze swoim wzrostem zbiorów do rosnącej <strong>światowej produkcji rzepaku</strong>. Amerykańscy eksperci unijne zbiory rzepaku oszacowali na <strong>18,2 mln t</strong>. Nowe wiadomości przekazało <strong>Ministerstwo Rolnictwa Francji</strong>, szacując produkcję rzepaku na sezon 2022/23 na <strong>4,5 mln t</strong>, o <strong>1,2 mln ton</strong> więcej niż w poprzednim sezonie.</p>
<p>Globalne wykorzystanie <a href="https://www.topagrar.pl/articles/rzepak/4-sposoby-na-siew-rzepaku-siew-punktowy-i-gesty-strip-till-i-siewnik-rzedowy/" target="_blank" rel="noopener">rzepaku</a> wyniesie <strong>79,9 mln t</strong> i pierwszy raz od trzech sezonów będzie o <strong>3,3 mln t</strong><br />mniejsze od szacowanej produkcji. Unia Europejska zużywając <strong>23,4 mln t</strong>, musi zaimportować <strong>5,7 mln t</strong>, o <strong>130 tys. t</strong> więcej niż w poprzednim sezonie, co przy większych zbiorach w Kanadzie nie stanowi wyzwania. Światowe zapasy rzepaku na koniec bieżącego sezonu wyniosą <strong>7,2 mln t</strong>, co będzie wynikiem aż o <strong>3,4 mln t</strong> wyższym niż w roku gospodarczym <strong>2021/22</strong>.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/rzepak_1-min.png" width="100%" alt="rzepak" /></p>
<div data-article-box=""></div><h2>Konsumpcja słonecznika zmieni się nieznacznie – do 18,5 mln t</h2>
<p>Produkcja <strong>słonecznika</strong> na świecie wyniesie niecałe <strong>52 mln t</strong> i będzie w tym sezonie o ponad <strong>5 mln t</strong> niższa niż w <strong>2021/22</strong>. Na takie spadki wpływają głównie o <strong>7 mln t</strong> mniejsze od ubiegłorocznych ukraińskie zbiory, które tym razem wyniosą <strong>10,5 mln t</strong>.</p>
<p>Konsumpcja <a href="https://www.topagrar.pl/articles/aktualnosci-branzowe-uprawa/czy-uprawa-slonecznika-sie-oplaca-z-jakimi-problemami-borykaja-sie-hodowcy/" target="_blank" rel="noopener"><strong>słonecznika</strong></a>, rosnąc o <strong>0,5 mln t</strong>, zmieni się nieznacznie – do <strong>18,5 mln t</strong>. Dzięki zgromadzonym na starcie obecnego sezonu ukraińskim zapasom <strong>4,6 mln t</strong> ubiegłorocznego <strong>słonecznika</strong>, spadek zbiorów w niewielkim stopniu wpłynie na <strong>bilans końcowy</strong>. Globalne <strong>zapasy <a href="https://www.topagrar.pl/articles/ceny-rzepaku/olej-slonecznikowy-wplywa-na-ceny-rzepaku/" target="_blank" rel="noopener">słonecznika</a></strong> na koniec sezonu, spadając o <strong>0,8 mln t </strong>w porównaniu z poprzednim sezonem, wyniosą <strong>6,7 mln t</strong>.</p>
<p>Dzięki rekordowym zbiorom <a href="https://www.topagrar.pl/articles/ceny-rzepaku/rekordowa-soja-srubuje-ceny-rzepaku/" target="_blank" rel="noopener"><strong>soi</strong></a> i <strong>rzepaku</strong> światowe zapasy <strong>oleistych</strong>, wynosząc <strong>119 mln t</strong> na koniec sezonu 2022/23, będą o <strong>10,5 mln t</strong> większe niż w poprzednim sezonie, co pokazuje bardzo wyraźny kierunek kształtowania się <strong>cen</strong> także w dłuższej perspektywie czasowej.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/slonecznik.png" width="100%" alt="Słonecznik" /></p>
<div data-article-box=""></div><h2>Do 11 września UE zaimportowała 1,16 mln t rzepaku</h2>
<p>Aktywny <strong>eksport</strong> przez porty Morza Czarnego, pomimo spadku notowań na <strong>giełdach światowych</strong>, utrzymuje na wysokim poziomie <strong><a href="https://www.topagrar.pl/articles/ceny-rzepaku/na-ceny-rzepaku-wplywaja-dane-z-postepu-zbiorow-innych-oleistych/" target="_blank" rel="noopener">ceny</a> rzepaku w Ukrainie</strong>, dzieje się tak ze względu na spory popyt ze strony europejskich przetwórców.</p>
<p>W połowie września ceny rzepaku w <strong>Odessie</strong> i <strong>Czarnomorsku</strong> wzrosły do <strong>475 USD/t</strong> z dostawą do portu. Natomiast ceny <strong>rzepaku</strong> z dostawą na przejścia graniczne z Polską, Rumunią, czy Bułgarią spadły do <strong>530–550 USD/t</strong> (ok. <strong>2 500 zł/t</strong>).</p>
<p>Sezonowy wzrost podaży <strong>rzepaku</strong> na rynku europejskim oraz <strong>wzrost produkcji</strong> prognozowany w UE, zwiększają <strong>presję cenową</strong>, szczególnie biorąc pod uwagę aktywny import na początku sezonu. W sezonie <strong>2022/23</strong> do 11 września UE zaimportowała <strong>1,16 mln t</strong> rzepaku, czyli o <strong>40%</strong> więcej niż w zeszłym roku. Handel <strong><a href="https://www.topagrar.pl/articles/newsletter-rynkowy/dlaczego-ukrainska-ziemia-jest-tak-wazna-dla-calego-swiata/" target="_blank" rel="noopener">ukraińskim</a> rzepakiem</strong> wyraźnie przyspiesza, w połowie września <strong>ONZ</strong> podało, że statek <strong>Vessel Breeze</strong>, załadowany <strong>47,2 tys. t</strong> popłynie do Niemiec, a Annabell zabierze<strong> 8,5 tys. t</strong> do Rumunii.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>W Polsce firmy handlowe mocno obniżyły ceny rzepaku</h2>
<p><strong>Rzepak tegoroczny</strong> w tym samym czasie jest już <strong>tańszy</strong> od ubiegłorocznego. Kontrakty rzepakowe na <strong>Matifie</strong> w połowie września spadły poniżej <strong>600 euro</strong> i notowania listopadowe wynoszą już tylko <strong>571,50 €/t</strong> (19.09.2022 r.). Przed rokiem rzepak kosztował <strong>600,75 €/t</strong>.</p>
<table border="1" style="border-collapse: collapse; width: 100%;">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 98.1418%;">Ze względu na rosnące zapasy, na duże podwyżki cen rzepaku liczyć chyba nie należy, a krótkotrwałe momenty wzrostów każdorazowo trzeba wykorzystywać na sprzedaż.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p>Pomimo <strong>spadku notowań</strong> wyższe <strong>kursy dolara</strong> wpływają na lepsze perspektywy dla kanadyjskich <strong>eksporterów</strong>. Listopadowe kontrakty <strong>canoli</strong> na giełdzie <strong>Winnipeg</strong> spadły w ciągu miesiąca o <strong>3,7%</strong>, do <strong>786 CAD/t</strong> (<strong>594 USD</strong>), podczas gdy rok temu osiągały <strong>875 CAD/t</strong>, ok. <strong>690 USD</strong> (15 września 2021 r. i 2022 r.).</p>
<p>W <strong>Polsce</strong> w połowie września br. firmy handlowe <strong>mocno ceny obniżyły</strong> i <strong>rzepak</strong> skupują już tylko po <strong>2 500–2 700 zł/t</strong>. Natomiast <strong>zakłady tłuszczowe</strong> za rzepak na polskich warunkach płacą <strong>2 650–2 700 zł/t</strong>, a z dopłatami za zaolejenie ceny bazowe są o ok. <strong>50 zł/t</strong> niższe.<br /><br /><div data-article-box=""></div>W dalszej części sezonu <strong>ceny rzepaku</strong> będą zależały od rynku <strong>soi</strong>, który pozostawać będzie pod presją korekt <strong>plonów</strong>. Na razie pod wpływem <strong>rekordowych prognoz</strong>, ceny <a href="https://www.topagrar.pl/articles/aktualnosci-branzowe-uprawa/ponad-70-procent-bialka-w-postaci-sruty-sojowej-pochodzi-z-importu-co-z-krajowa-soja/" target="_blank" rel="noopener">soi</a> na giełdzie w <strong>Chicago</strong> spadły do poziomów z<br />końca stycznia br. tj. <strong>533 USD/t</strong>.</p>
<p>Krajowy rynek może się obudzić pod wpływem kolejnych odrzuceń dostaw <strong>ukraińskiego rzepaku</strong> zarówno w portach niemieckich, jak i w polskich <strong>elewatorach</strong>, ze względu na stwierdzone <strong>GMO</strong>. Takowe przypadki zaczynają być już coraz częstsze i rodzą obawy <strong>przetwórców</strong>, niosąc za sobą spore <strong>koszty odseparowania</strong> takiej partii towaru.<br /><br /><em>Fot.: Pixabay</em></p>

<p>Na rosnące światowe <strong>zapasy oleistych</strong> wpływają zarówno rozdmuchane do rekordów wszech czasów <strong>prognozy zbiorów soi</strong>, a także zdecydowanie większe w tym sezonie <strong>zbiory <a href="https://www.topagrar.pl/articles/rzepak/powschodowe-odchwaszczanie-rzepaku-optymalne-substancje-dawki-i-terminy/" target="_blank" rel="noopener">rzepaku</a></strong>.</p>
<h2>Światowa produkcja soi ma wynieść 389,8 mln t</h2>
<p>Globalne zbiory oleistych wyniosą w tym sezonie <strong>644,83 mln t</strong>, będąc wynikiem o <strong>7%</strong> większym od ubiegłorocznego. Analitycy <strong>S &amp; P Global</strong> uważają, że prognoza produkcji soi w USA na sezon 2022/23 zbliża się do rekordowych zbiorów <strong>124 mln t</strong>. Według <a href="https://www.topagrar.pl/articles/ceny-rzepaku/rynek-rzepaku-prognozy-usda-obnizaja-ceny/" target="_blank" rel="noopener">USDA</a> amerykańskie zbiory będą jednak niższe, wynosząc 119,2 mln t, tj. o 1,5 mln ton mniej niż w sezonie 2021/22.</p>
<table style="border-collapse: collapse; width: 100%;" border="1">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 98.1418%;">Światowa produkcja soi ma wynieść <strong>389,8 mln t</strong>, co stanowi ponad <strong>60%</strong> zbiorów wszystkich <a href="https://www.topagrar.pl/articles/ceny-rzepaku/ceny-rzepaku-oleiste-odbudowuja-zapasy/" target="_blank" rel="noopener"><strong>oleistych</strong></a>. Oczy ekspertów zwrócone są wciąż na <strong>Brazylię</strong>, której zbiory wzrosną ze <strong>126</strong> do <strong>149 mln t</strong> i <strong>Argentynę</strong>, która w tym sezonie zbierze <strong>51 mln t</strong>, o <strong>7 mln t</strong> więcej niż poprzednio.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p>W konsekwencji tych prognoz zanosi się na <strong>nadpodaż soi</strong> do końca 2023 r., jej konsumpcja rośnie o <strong>12,7 mln t</strong>, do <strong>377,7 mln t</strong>. Zapasy soi wyniosą <strong>98,9 mln t</strong>, czyli o <strong>9,2 mln ton</strong> więcej niż w roku ubiegłym.</p>
<p>Poza soją na uwagę zasługują rosnące o <strong>10 mln t</strong> światowe zbiory <a href="https://www.topagrar.pl/articles/rzepak/ktora-odmiana-rzepaku-sprawdzi-sie-w-twoim-gospodarstwie/" target="_blank" rel="noopener"><strong>rzepaku</strong></a> oraz spadająca o <strong>5 mln t</strong> produkcja <strong>słonecznika</strong>. <strong>Rzepak</strong> z tegorocznymi zbiorami <strong>83,1 mln t</strong> jest na drugim miejscu, a <strong>słonecznik</strong>, którego zbiory wyniosą prawie <strong>52 mln t</strong> zajmie ostatni stopień na podium wśród oleistych.<br /><br /><img src="/media/uploads/soja.png" alt="soja" width="100%" /></p>

ekspert ds. rynku zbóż top agrar Polska, doktor agronomii UP i absolwent MBA UE we Wrocławiu, wiele lat zarządzał skupem u dużego dystrybutora, był prezesem firmy przetwórstwa rzepaku, miał także własną firmę brokerską.

dr Juliusz Urban

top agrar 10/2022

Rynki

ceny

rośliny oleiste

rynek rzepaku

rzepak

słonecznik

soja

zbiory na świecie

Czy producenci rzepaku zarobią na nim w tym sezonie?

<div>Pod koniec lata i na początku jesieni pogoda spłatała rolnikom dużego figla. Najpierw <strong>nadmierne opady</strong>, potem <strong>wysokie temperatury</strong> utrudniały prace polowe, a później optymalne wschody. Wiele zbóż, w tym pszenice i mieszańcowe odmiany <strong>żyta ozimego</strong> wysiano z dużym opóźnieniem, wynoszącym od 2 do 3 tygodni. Z nieco mniejszym przesunięciem czasowym dotyczyło ono także<strong> siewów rzepaku ozimego</strong>, na co pozwala coraz cieplejsza jesień i późne nadejście zimy zatrzymujące wegetację. Chociaż w kilku ostatnich sezonach tego zjawiska nie odnotowano, obserwowano natomiast tzw. pełzającą wegetację, gdy oziminy miały po tym okresie więcej o 1–2 liści niż przed zimą.</div>
<h2>Pogoda w sierpniu i wrześniu 2023</h2>
<div>Według IMGW w <strong>sierpniu </strong>br.<strong> średnia obszarowa temperatura powietrza</strong> wynosiła 19,6°C i była o 1,1°C wyższa od średniej wieloletniej (1991–2020), a miesiąc sklasyfikowano jako bardzo ciepły. <strong>Najcieplejszym rejonem</strong> nizinnym było Podkarpacie ze średnią 20,5°C, a relatywnie<strong> najchłodniejsze</strong> Pomorze z uśrednioną temperaturą powyżej 17°C. Z kolei średnia suma opadów wyniosła 100,6 mm i była wyższa o 34,4 mm od wieloletniej normy, stanowiąc 152% jej wartości.</div>
<div></div>
<div>We <strong>wrześniu</strong> średnia temperatura <strong>powietrza</strong> wyniosła 17,7°C i była aż o 3,9°C wyższa od średniej wieloletniej, a miesiąc uznano za ekstremalnie ciepły.</div>
<div>Najcieplejszymi rejonami były:</div>
<ul>
<li>Wielkopolska,</li>
<li>Kujawy,</li>
<li>ziemia lubuska,</li>
<li>duża część woj. dolnośląskiego oraz Podkarpacie z uśrednioną temperaturą ok. 18°C.</li>
</ul>
Miesięczna średnia suma opadów wyniosła natomiast 22,4 mm i była aż o 35 mm mniejsza od normy. Z wynikiem 39% wieloletniej normy opadowej sklasyfikowano go jako skrajnie suchy.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/rozkad_opadow_sieprien_wrzesien_2023.png" width="837" height="430" alt="" /><br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/temperatura_powietrza.png" width="836" height="421" alt="" /><br />
<div data-article-box=""></div><h2>Rzepak na starcie wegetacji</h2>
<div>W tych warunkach dobrze radził sobie rzepak na starcie wegetacji. Ciepła gleba oraz duża ilość deszczu w sierpniu sprzyjały przygotowaniu pól pod zasiewy, a wschody obserwowano już po 5 dniach. Nie wszędzie było jednak tak dobrze, gdyż na mozaikowatych i gliniastych stanowiskach nie udało się optymalnie doprawić gleby i przykryć nią wysianych nasion, zatem <strong>wschody były niewyrównane.</strong> Lokalnie różnice tej fazy dochodziły do 10–14 dni. Widać to też obecnie na polach, gdzie wybujałe rzepaki mają ponad 30 cm i po 8–10 liści, natomiast te z opóźnionych wschodów są w fazie 4–6 liści i dorastają do 15 cm.</div>
<figure class="image"><img src="/media/uploads/po_mokrym_sierpniu_i_suchym_ale_ciepym_wrzesniu_wiekszosc_plantacji_rzepaku_w_polsce_prezentuje_sie_korzystnie.wyrosniete_liscie_moga_w_trakcie_zimy_okazac_sie_dobra_naturalna_osona_przed_mrozem_i_zimnym_wiatrem..jpg" width="1000" height="666" alt="" />
<figcaption>Po mokrym sierpniu i suchym, ale ciepłym wrześniu większość plantacji rzepaku w Polsce prezentuje się korzystnie. Wyrośnięte liście mogą w trakcie zimy okazać się dobrą, naturalną osłoną przed mrozem i zimnym wiatrem. Fot. Biernacki.</figcaption>
</figure>
<div>Większość plantacji w kraju prezentowała się natomiast korzystnie, była po 2. zabiegu skracania, zwłaszcza odmiany mieszańcowe. Te z jednym – wykonanym pod koniec września lub na początku października – są trochę zanadto wyrośnięte, ale zjawisko dotyczy tylko <strong>wydłużonych ogonków liściowych</strong>, a łan ma ponad 20 cm wysokości. Ostatecznie może okazać się to przydatne, gdyż częściowo zmacerowane przez przymrozki zewnętrzne liście będą stanowiły osłonę dla stożka wzrostu, który jest obecnie siedzący oraz szyjki korzeniowej. Ta <strong>naturalna okrywa może ochronić plantację przed skutkami zimy</strong>, zwłaszcza jeśli nie będzie jej w postaci śniegu, a z taką sytuacją mamy do czynienia coraz częściej.</div>
<div data-article-box=""></div><h2>Atak szkodników - pchełka rzepakowa</h2>
<div>Dużym problemem ciepłej jesieni był intensywny nalot szkodników, zwłaszcza <strong>pchełki rzepakowej</strong>, która niszczyła liścienie, powodując <strong>straty w obsadzie roślin </strong>zwłaszcza na południu kraju. Dodatkowo obserwowano naloty:</div>
<ul>
<li>tantnisia,</li>
<li>gnatarza,</li>
<li>mszyc oraz śmietki, które osłabiając plantacje, dopełniały skalę zniszczeń.</li>
</ul>
<p>W tym rejonie nawet do połowy września trwały siewy rzepaku, który w połowie października osiągnął fazę 6–8 liści i wymagał m.in. dolistnego dokarmiania.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Nowe zasiewy i wschody zbóż ozimych</h2>
<p>Dość korzystna pogoda w sierpniu i wrześniu sprzyjała także nowym zasiewom i wschodom zbóż ozimych. Jęczmień, pszenżyto czy żyto osiągały w połowie października optymalne fazy rozwoju, tj. były na początku krzewienia (jęczmień), czy wykształciły 2–3 liście. Z kolei pszenice szpilkowały lub były w fazie 1–2 liści właściwych. Rośliny były zdrowe, bez uszkodzeń i dobrze wybarwione, chociaż na pojedynczych egzemplarzach wystąpiły śladowe infekcje <strong>mączniaka, septorioz</strong> oraz po kilka mszyc, budząc obawy o choroby wirusowe. Na uprawach tych trwała w tym czasie ochrona herbicydowa oraz wykonywano profilaktyczne zabiegi fungicydowe.<br /><br /><div data-article-box=""></div></p>
<figure class="image"><img src="/media/uploads/przy_dosc_sprzyjajacej_jesiennej_pogodzie_zboza_ozime_sa_w_kraju_w_dobrej_kondycji_fizjologicznej_i_jest_duza_szansa_ze_osiagna_przed_zima_fazy_pozwalajace_przezimowac_z_minimalnymi.jpg" width="1000" height="666" alt="" />
<figcaption>Przy dość sprzyjającej jesiennej pogodzie zboża ozime są w kraju w dobrej kondycji fizjologicznej i jest duża szansa, że osiągną przed zimą fazy, pozwalające przezimować z minimalnymi stratami w obsadzie. Fot. Biernacki. </figcaption>
</figure>
<div>Jeden z rolników z woj. zachodniopomorskiego skomentował natomiast stan jęczmienia ozimego – może warto było go skracać, bo siany ok. 10 września rozwinął się aż za bardzo. Na południowym wschodzie Polski rolnicy zgłaszali dodatkowo problemy z deficytem wody dla zbóż ozimych sianych po połowie września, gdyż lokalnie wschody były nierównomierne. Potwierdzają natomiast ogólną<strong> dobrą zdrowotność upraw</strong> i brak strat spowodowanych przez <strong>szkodniki</strong>, w tym mszyce.</div>
<div></div>
<div><em>Fot. Biernacki; grafika IMGW </em></div>

<div>Pod koniec lata i na początku jesieni pogoda spłatała rolnikom dużego figla. Najpierw <strong>nadmierne opady</strong>, potem <strong>wysokie temperatury</strong> utrudniały prace polowe, a później optymalne wschody. Wiele zbóż, w tym pszenice i mieszańcowe odmiany <strong>żyta ozimego</strong> wysiano z dużym opóźnieniem, wynoszącym od 2 do 3 tygodni. Z nieco mniejszym przesunięciem czasowym dotyczyło ono także<strong> siewów rzepaku ozimego</strong>, na co pozwala coraz cieplejsza jesień i późne nadejście zimy zatrzymujące wegetację. Chociaż w kilku ostatnich sezonach tego zjawiska nie odnotowano, obserwowano natomiast tzw. pełzającą wegetację, gdy oziminy miały po tym okresie więcej o 1–2 liści niż przed zimą.</div>
<h2>Pogoda w sierpniu i wrześniu 2023</h2>
<div>Według IMGW w <strong>sierpniu </strong>br.<strong> średnia obszarowa temperatura powietrza</strong> wynosiła 19,6°C i była o 1,1°C wyższa od średniej wieloletniej (1991–2020), a miesiąc sklasyfikowano jako bardzo ciepły. <strong>Najcieplejszym rejonem</strong> nizinnym było Podkarpacie ze średnią 20,5°C, a relatywnie<strong> najchłodniejsze</strong> Pomorze z uśrednioną temperaturą powyżej 17°C. Z kolei średnia suma opadów wyniosła 100,6 mm i była wyższa o 34,4 mm od wieloletniej normy, stanowiąc 152% jej wartości.</div>
<div> </div>
<div>We <strong>wrześniu</strong> średnia temperatura <strong>powietrza</strong> wyniosła 17,7°C i była aż o 3,9°C wyższa od średniej wieloletniej, a miesiąc uznano za ekstremalnie ciepły.</div>
<div>Najcieplejszymi rejonami były:</div>
<ul>
<li>Wielkopolska,</li>
<li>Kujawy,</li>
<li>ziemia lubuska,</li>
<li>duża część woj. dolnośląskiego oraz Podkarpacie z uśrednioną temperaturą ok. 18°C.</li>
</ul>
<p>Miesięczna średnia suma opadów wyniosła natomiast 22,4 mm i była aż o 35 mm mniejsza od normy. Z wynikiem 39% wieloletniej normy opadowej sklasyfikowano go jako skrajnie suchy.<br /><br /><img src="/media/uploads/rozkad_opadow_sieprien_wrzesien_2023.png" alt="" width="837" height="430" /><br /><br /><img src="/media/uploads/temperatura_powietrza.png" alt="" width="836" height="421" /></p>

top agrar 11/2023

uprawa

oziminy

pogoda

pogoda dla rolników

pogoda sierpień 2023

pogoda wrzesień 2023

prace polowe

stan ozimin

suma opadów 2023

suma temperatur 2023

Pogoda dla rolników - średnia suma opadów, a stan ozimin na polu

<div><strong>Miniony weekend</strong> w kraju należy uznać za bardzo <strong>obfity w opady</strong>. To dobrze, gdyż w dalszym ciągu borykamy się z<strong> susza hydrologiczną</strong> – małymi <strong>przepływami wody w rzekach</strong> – i <strong>średnimi oraz niskimi stanami wody </strong>w większości ich koryt. Są lokalizacje, gdzie <strong>w ciągu 3 ostatnich dni spadło jej niewiele, bo zaledwie ok. 5 do ok. 15 mm, ale są też i rekordziści z opadem rzędu 40–60 mm </strong>(patrz tabela + mapka).</div>
<div><img src="/media/uploads/opady_x.23.png" width="70%" alt="" /></div>
<div>Od piątku (29.10) do niedzieli (22.10) <strong>najwięcej deszczu spadło w rejonie Łodzi (</strong>ponad 60 mm) oraz w okolicach<strong> Białegostoku</strong> (ok. 45 mm), <strong>Warszawy</strong> (ok. 43,5 mm) i Opola (ponad 30 mm). Ich ubogimi krewnymi były natomiast lokalizacje: <strong>Lublin (ok. 7 mm), Rzeszów (ok. 5 mm) i Wrocław (nieco ponad 6 mm)</strong>.</div>
<div><strong>Ostatniego dnia weekendu, tj. 22. 10 od godz. 6.00 do poniedziałku 23.10 do godz. 6.00 ponad 50 mm deszczu spadło w pasie od Żmigrodu do Namysłowa (woj. dolnośląskie i opolskie) oraz na dużym obszarze woj. mazowieckiego, warmińsko-mazurskiego i lokalnie podlaskiego, czyli w pasie od Wyszkowa do olecka oraz w okolicy Białegostoku</strong>).</div>
<div><img src="/media/uploads/2023-10-23_15_13_37-stop_suszy.png" width="75%" alt="" /></div>
<div><strong>Nadmiar wody na polach</strong></div>
<div>W wymienionych rejonach z rekordowymi opadami na wielu polach, zwłaszcza z glebami cięższymi, potworzyły się <strong>zastoiska wodne </strong>lub jest jej w takim nadmiarze, że korzenie nowych zasiewów ozimych w najbliższych 4–6 dni będą odczuwały <strong>deficyt powietrza glebowego,</strong> co <strong>spowolni wegetację</strong>, głównie <strong>wschodzących upraw pszenicy.</strong></div>
<div><strong>Mokra gleba wstrzymała też zbiory ziemniaków, buraka cukrowego czy kukurydzy</strong>. U<strong>trudnia ponadto wywóz zebranych już korzeni buraków do cukrowni przez ciężki sprzęt transportowy</strong>. To duży kłopot dla rolników, zwłaszcza jeśli pryzma znajduje się na podmokłym terenie, a wiadomo, że buraka uprawia się na mocniejszych stanowiskach, co w tych warunkach zwiększa ryzyko ugrzęźnięcia zestawu. Wówczas pomocny jest zwykle nie jeden, a najczęściej dwa mocne ciągniki rolnicze, aby wyciągnąć załadowanego TIR-a na utwardzoną drogę.</div>
<div></div>
<div><strong>Woda to jednak cenny dar</strong></div>
<div>Opady, nawet w chwilowym nadmiarze, to jednak korzystny element w rolnictwie. <strong>Uzupełniają ogromne niedobory wody w rzekach i wody gruntowej,</strong> umiarkowanie <strong>wilgotna gleba</strong> powoduje podczas zbioru mniej <strong>uszkodzeń mechanicznych bulw i korzeni buraka</strong>. Stwarza też korzystne warunki do łatwiejszego <strong>pobierania składników pokarmowych</strong> przez nowo założone uprawy ozime, które muszą się dobrze rozwinąć przed spoczynkiem zimowym.</div>
<div>[bie]</div>
<div></div>

Czy to już zima? Co z jesiennymi zabiegami chemicznymi w zbożach i rzepaku?

Wczorajszy poranek w kraju okazał się dość mroźny. Przygruntowe przymrozki wystąpiły niemal w całej Polsce, ominęły tylko woj. lubuskie.