ARiMR żąda wyjaśnień od rolnika w sprawie dopłat za ziemię, którą dzierżawił

– Cztery lata temu zawarłem ustną umowę dzierżawy. Przez cały czas uprawiałem grunty, płaciłem czynsz dzierżawny i składałem wnioski o płatności bezpośrednie. Właściciel napisał do ARiMR, że płatności mi się nie należą, i odebrał mi w sierpniu ziemię. Czy umowa ustna dzierżawy jest ważna? Komu przysługują w takiej sytuacji płatności bezpośrednie? Zostałem wezwany przez ARiMR do złożenia wyjaśnień – wskazuje rolnik i Czytelnik Tygodnika Poradnika Rolniczego.

Ustna umowy dzierżawy jest ważna. A przez jaki czas obowiązuje?

Artykuł 660 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 694 k.c. określa, że umowa dzierżawy nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nieoznaczony. Zatem umowa dzierżawy gruntów rolnych w formie ustnej jest ważna, ale należy uznać ją za zawartą na czas nieoznaczony.

Artykuł 704 k.c. wskazuje, że w przypadku braku odmiennej umowy dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, inną zaś dzierżawę na sześć miesięcy naprzód przed upływem roku dzierżawnego. Oznacza to, że zakończenie dzierżawy musi poprzedzić wypowiedzenie, które nie nastąpiło. Zatem jest Pan nadal dzierżawcą. W czasie składania wyjaśnień powinien Pan przedstawić całą sytuację, w tym podkreś­lić, że właściciel nie zgłaszał zastrzeżeń od zawarcia umowy do 2022 roku. Umowa dzierżawy była wykonywana.

Kiedy dopłaty bezpośrednie przysługują dzierżawcy?

Według art. 18 ustawy z 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, w przypadku gdy działka rolna lub zwierzę, do których rolnik ubiega się o przyznanie płatności, stanowią przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności bezpośrednie i uzupełniająca płatność podstawowa przysługują posiadaczowi zależnemu (np. dzierżawcy).

W przypadku gdy działka rolna jest przedmiotem współposiadania w dniu 31 maja danego roku lub zwierzę jest przedmiotem współposiadania przez okres, w jakim posiadanie zwierząt jest warunkiem przyznania danej płatności – płatności bezpośrednie i uzupełniająca płatność podstawowa przysługują temu współposiadaczowi, na którego pozostali współposiadacze wyrazili zgodę. Zgoda ta nie jest wymagana, jeżeli miałaby pochodzić od współposiadacza będącego małżonkiem wnioskodawcy. Zgodę dołącza się do wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich i uzupełniającej płatności podstawowej. Płatność bezpośrednia i uzupełniająca płatność podstawowa do działki rolnej będącej własnością Skarbu Państwa, państwowej osoby prawnej, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządowej osoby prawnej przysługują rolnikowi, który na dzień 31 maja danego roku ma do tej działki tytuł prawny.

WSA: dopłaty bezpośrednie należą się osobie, która faktycznie daną ziemię użytkuje

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 8 marca 2018 r. (sygn. akt: III SA/Lu 597/17) orzekł, że przyznanie dopłat bezpośrednich wiąże się z faktycznym władztwem i użytkowaniem rolniczym danego gospodarstwa rolnego przez stronę wnioskującą, niezależnie od posiadania przez nią określonego tytułu prawnego do danego gruntu w rozumieniu przepisów prawa rzeczowego. Zatem aby zostać beneficjentem pomocy w ramach przedmiotowej płatności, nie wystarczy być posiadaczem (dzierżawcą, właścicielem) działek rolnych w rozumieniu Kodeksu cywilnego, ale należy je również faktycznie rolniczo użytkować. Płatność jest udzielana producentowi rolnemu do działek rolnych, na których prowadzi on działalność rolniczą. Niewątpliwie więc istotą płatności jest pomoc temu producentowi rolnemu, który faktycznie użytkuje grunty rolne. (…) Zdaniem SA ideą płatności jest dofinansowanie do produkcji rolnej i pomocy rolnikom rzeczywiście użytkującym posiadane grunty rolne. Istotne jest więc rzeczywiste posiadanie (władanie) gruntami rolnymi w dniu 31 maja roku, w którym jest składany wniosek”.

Skoro jest Pan dzierżawcą i uprawia dzierżawione grunty, to Panu należą się płatności bezpośrednie.

Prof. UAM dr hab. Aneta Suchoń
fot. pixabay