Trwa nabór wniosków na pomoc klęskową. Rolnicy i ich rodziny, które poniosły straty w uprawach w 2022 roku mogą otrzymać do 10 tys. zł. Pomoc ta skierowana jest głównie do poszkodowanych przez suszę. Minister rolnictwa podjął decyzję o uruchomieniu tego wsparcia, ponieważ w wielu przypadkach aplikacja suszowa nie uwzględniła start w uprawach. Okazuje się jednak, że to nie jedyna forma wsparcia. W następnym roku minister też zamierza wypłacać rekompensaty za tegoroczną suszę.

Aplikacja suszowa nie pokazuje faktycznych strat w uprawach

W tym roku były poważne problemy z aplikacją suszową. Nie dość, że była ona uruchomiona z dużym poślizgiem, bo dopiero pod koniec lipca, to jeszcze przez wiele tygodni nie działała poprawnie. Poza tym w wielu przypadkach zaniżyła straty na polach, wskazując że susza nie wystąpiła, choć w rzeczywistości deficyt wody był znaczący. 

- Rzeczywiście są uwagi do aplikacji. Rolnicy z woj. zachodniopomorskiego, którzy w ubiegłym roku szczególnie krytykowali jej działanie, brali udział w jej modyfikacji. Ale system ten nadal nie jest  doskonały, bo często nie pokazuje faktycznej suszy - przyznał 18 października minister rolnictwa Henryk Kowalczyk na spotkaniu z wielkopolskimi rolnikami w Śremie.

Aplikacja suszowa będzie zmieniona. Wykorzysta dane z satelity

Poinformował jednocześnie, że planowana jest modyfikacja aplikacji. System ma działać w oparciu o dane satelitarne, a nie ze stacji meteorologicznych, jak dotychczas.

- Aplikacja opierająca się na opadach jest niedoskonała ze względu na siatkę stacji meteorologicznych. Wiadomo, że są czasami opady punktowe. Przy danej stacji może popadać porządny deszcz, a kilometr dalej już nie. Niestety, aplikacja tego nie rozumie. Dlatego trwają prace nad tym, by aplikacja opierała się na danych satelitarnych, czyli na mierzonej wprost wilgotności gleby. Te prace są już zaawansowane – podkreślił minister.

Kowalczyk: jeśli aplikacja wykaże 1-proc. straty w uprawie, weźmiemy pod uwagę protokół szkodowy

Jednak w całym kraju jest wielu poszkodowanych rolników, których straty suszowe nie zostały uwzględnione. Dlatego ministerstwo rolnictwa zdecydowało, że protokół z szacowania strat będzie brany pod uwagę, nawet jeśli aplikacja wykaże starty na poziomie 1 proc. 

- Jeśli chodzi o ten czas przejściowy między obecną aplikacją, a taką, która korzysta z danych satelitarnych, to podjąłem decyzję, że jeśli aplikacja wykaże 1-proc. straty w uprawie, to weźmiemy pod uwagę protokół szkodowy. On będzie podstawą – powiedział minister Kowalczyk. 

Pomoc klęskowa: dlaczego dla rodziny, a nie do hektara?

Wicepremier Kowalczyk przyznał, że w związku z problemami z aplikacją suszową zaproponował, by „zadośćuczynić rolnikom za poniesione straty” i uruchomił pomoc klęskową.

- Ponieważ aplikacja suszowa nie pokazuje suszy i nie daje możliwości obiektywnej oceny, uruchomiliśmy pomoc klęskową. ARiMR do 15 listopada przyjmuje wnioski od rolników i ich rodzin poszkodowanych przez niekorzystne zjawiska pogodowe. Pomoc dla rodziny będzie udzielana w wysokości 10 tys. zł jeśli szkody wynoszą powyżej 30 proc. średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym lub 5 tys. zł, jeśli szkody są poniżej 30 proc. – przypomniał minister.

Wyjaśnił, że ta niespotykana dotąd formuła pomocy – dla rodziny – wynika z tego, że skończył się limit pomocy de minimis, więc wsparcie jest wypłacane jako pomoc socjalna. 

- Normalnie musielibyśmy skorzystać z limitu pomocy de minimis, a jego już nie mamy. Zostało ok. 20 mln zł, czyli tyle, co nic. Więc obchodzimy te zasadę odszkodowań w wysokości 1000 zł/ha i dajemy do 10 tys. zł na rodzinę jako pomoc socjalna. Chcemy w ten sposób pomoc tym rolnikom, którzy się nie ubezpieczyli, a jednak ponieśli straty – wyjaśnił minister.

Kowalczyk obiecuje kolejną pomoc dla rolników dotkniętych suszą

Minister Kowalczyk poinformował jednocześnie, że w następnym roku planuje uruchomienie kolejnej pomocy dla rolników dotkniętych suszą w 2022 roku.

- Ci rolnicy, którzy nie spełnią kryteriów pomocy społecznej i nie załapią się na rekompensatę w tym roku, a będą mieli szkody udowodnione protokołami strat za 2022 rok, otrzymają pomoc suszową w następnym roku.  Wtedy będziemy wypłacać rekompensaty do hektara w ramach nowego limitu pomocy de minimis. Więc w tym roku wypłacimy część w ramach pomocy społecznej, a resztę będziemy uzupełniać w roku następnym – powiedział minister.

Pomoc klęskowa 2022: jak ubiegać się o wsparcie?

O pomoc klęskową można ubiegać się na wniosek złożony we właściwym biurze powiatowym ARiMR na formularzu udostępnionym przez ARiMR na jej stronie internetowej. 

Do wniosku trzeba dołączyć m.in. : 

• kopię protokołu oszacowania szkód, lub 
• uwierzytelniony przez producenta rolnego wydruk protokołu oszacowania szkód albo wydruk kalkulacji oszacowania szkód, 
• zgodę współwłaścicieli – w przypadku gdy gospodarstwo rolne, jest przedmiotem współwłasności.

Wnioski można składać do 15 listopada 2022 r. do biura powiatowego Agencji.

Kamila Szałaj