15 marca rozpocznie się nabór wniosków o dopłaty bezpośrednie i płatności PROW. W porównaniu do lat ubiegłych będzie kilka ważnych zmian w przyznawaniu dopłat, a także w sposobie i terminie składania wniosków.

Zmiana miejsca i sposobu logowania do aplikacji eWniosekPlus

W tym roku, podobnie jak w poprzednim, dokumenty będzie można złożyć tylko za pośrednictwem aplikacji eWniosek. 

Ale UWAGA! Zmieni się miejsce i sposób logowania do aplikacji eWniosekPlus - rolnik będzie mógł złożyć wniosek po zalogowaniu się do Platformy Usług Elektronicznych (PUE), dostępnej na stronie internetowej ARiMR. 

Aby złożyć wniosek przez Internet, nie jest wymagany bezpieczny podpis elektroniczny. Aplikacja automatycznie wysyła wniosek do właściwego biura powiatowego.

Rolnik musi mieć prawo do użytkowania gruntów, na które chce otrzymać dopłaty

Inną ważną zmianą jest wprowadzenie wymogu posiadania przez rolnika ubiegającego się o płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, płatności ONW, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną (PROW 2014-2020), płatność ekologiczną (PROW 2014-2020) prawa do użytkowania wszystkich gruntów, do których ubiega się on o przyznanie płatności.

ARiMR odprowadzi składkę na ubezpieczenie upraw z dopłat bezpośrednich

Kolejną nowością będzie to, że ARiMR w imieniu rolnika dokona przelewu części dopłat na rachunek bankowy zakładu ubezpieczeń, w którym rolnik wykupił ubezpieczenie upraw z dotacją Skarbu Państwa. W ten sposób rolnik, za pośrednictwem ARiMR, opłaci polisę.

Aby wykonać taki przelew, rolnik, w terminie do 30 września, musi złożyć za pośrednictwem strony internetowej ARiMR, żądanie przekazania na rachunek bankowy zakładu ubezpieczeń kwoty należnych składek z tytułu ubezpieczenia. Składka zostanie przekazana na rachunek zakładu ubezpieczeń jedynie w przypadku, gdy jej wielkość znajdzie pokrycie kwocie przyznanych przez ARMR płatności, po odliczeniu ewentualnych potrąceń. 

Będzie nowa forma dopłat. Ile pieniędzy dostanie rolnik?

W tym roku przywrócona zostanie dodatkowa forma dotacji, czyli uzupełniająca płatność podstawowa (UPP). To jedna z najważniejszych zmian w dopłatach bezpośrednich. Ma ona zwiększyć wysokość dopłat bezpośrednich powyżej unijnej średniej. 

Płatność ta będzie przyznawana na takich samych warunkach, jak w 2013 r. W ramach UPP nie będzie obowiązywał limit powierzchni – do otrzymania UPP uprawnieni będą wszyscy rolnicy ubiegający się o jednolitą płatność obszarową. Na płatności w kampanii 2022 r. rząd przeznaczył 400 mln zł. To oznacza, że rolnik dostanie więc ok. 40 zł/1 ha.

Uzupełniająca płatność podstawowa: do jakich upraw będą przysługiwały dopłaty?

W 2022 roku uzupełniająca płatność podstawowo będzie przysługiwać do następujących upraw:

• zboża;
• rośliny oleiste – rzepak, rzepik, słonecznik i soja;
• rośliny wysokobiałkowe – bób, bobik, łubin słodki i groch siewny;
• rośliny strączkowe – wyka  siewna,  soczewica  jadalna  i  ciecierzyca  pospolita;
• rośliny strączkowe pastewne;
• len włóknisty i oleisty;
• konopie włókniste;
• rośliny przeznaczone na materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany (gatunki zostaną określone w przepisach);
• rośliny motylkowate drobnonasienne;
• rośliny okopowe  pastewne, z wyłączeniem ziemniaków pastewnych;
• trawy na trwałych użytkach zielonych przeznaczone na susz paszowy;
• mieszanki roślin motylkowatych drobnonasiennych z trawami na gruntach rolnych innych niż trwałe użytki zielone.

Pierwszych pięć wymienionych rodzajów roślin oraz dziewiąty będą objęte płatnością również w przypadku ich uprawy w formie mieszanek. 

Ponadto UPP będzie przysługiwała do gruntów ornych, na których nie jest prowadzona uprawa roślin.

Czy UPP będzie wypłacana także po 2022 roku?

Przyznawanie UPP jest planowane również po 2022 roku. Rząd ocenia, że od 2023 dzięki utrzymaniu UPP oraz zwiększeniu środków na płatność redystrybucyjną, która będzie przyznawana na powierzchnię 1–30 ha w gospodarstwach o powierzchni maksymalnie 50 ha, średni poziom wsparcia na hektar w tych gospodarstwach, stanowiących ok. 97 proc. wszystkich gospodarstw, będzie wyższy od przeciętnej unijnej.

Płatności PROW: zmiany w działaniu rolno-środowiskowo-klimatycznym

Od tego roku pojawią się także zmiany w płatnościach PROW 2014–2020 w działaniu rolno-środowiskowo-klimatycznym.

W ramach tego działania w 2022 r. będzie można po raz ostatni złożyć wnioski dotyczące podjęcia nowych zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych. W kolejnych latach w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego będą składane jedynie wnioski kontynuacyjne.

Poza tym dopuszczone zostanie mulczowanie międzyplonów w pakiecie „Rolnictwo zrównoważone” oraz w pakiecie „Ochrona gleb i wód”. Rozszerzona zostanie ochrona ptaków na obszarach Natura 2000 w ramach pakietu 4. Z kolei w ramach pakietu „Zachowanie zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie” zostaną dodane nowe rasy owiec: polska owca górska i białogłowa owca mięsna oraz nowe rasy kóz: koza kazimierzowska i koza sandomierska.

Bardzo ważną zmianą jest dodanie do działania rolno-środowiskowo-klimatycznego dwóch nowych pakietów – „Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk” oraz „Retencjonowanie wody”. 

Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk - ile pieniędzy dostanie rolnik?

Pierwszy z tych pakietów - „Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk” - ukierunkowany jest na ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk. Zobowiązanie jest podejmowane od 2022 roku na okres 1 roku i może być realizowane na TUZ położonych poza obszarami Natura 2000. Płatność przyznawana jest tylko do TUZ pod warunkiem utrzymywania w gospodarstwie zwierząt trawożernych (bydło domowe, bawoły domowe, kozy, owce lub konie) przez rolnika lub małżonka w okresie 15.03 – 30.09. Stawka tej pomocy wynosi 838 zł/ha. 

Retencjonowanie wody – zasady przyznania płatności

Z kolei „Retencjonowanie wody” ma stanowić rekompensatę strat spowodowanych utrzymywaniem wody na TUZ. Zobowiązanie to będzie podejmowane od 2022 roku na okres 1 roku, a płatność w wysokości 260 zł/ha przyznawana będzie do TUZ lub obszarów przyrodniczych.

Ważną kwestia jest to, że pakiet może być realizowany jedynie na powierzchni, na której jednocześnie jest realizowane zobowiązanie w ramach wariantów pakietu 4 (poza wariantem 4.3. Murawy), pakietu 5 (poza wariantem 5.3. Murawy) lub pakietu 8.

Poza tym płatność ta będzie przysługiwać do działek rolnych, na których w danym roku, przez co najmniej 12 dni w okresie między 1 maja a 30 września była utrzymywana woda powodująca zalanie lub podtopienie. Rolnik ubiegający się o te płatność nie ma obowiązku posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej oraz dokumentacji przyrodniczej, a także prowadzenia rejestru działalności. 

Te dwa nowe pakiety są pewnym wstępem do ekoschematów zaplanowanych w Krajowym Planie Strategicznym, który będzie realizowany od przyszłego roku. 

Będą zmiany w dopłatach do dobrostanu zwierząt

Kilka istotnych zmian przewidziano także w płatnościach dobrostanowych.

Doprecyzowane zostały niektóre wymogi dobrostanowe. Np. warunki utrzymania w zakresie wielkości dostępnej powierzchni bytowej dla zwierząt innych niż te objęte wymogami wariantu są spełnione również, jeżeli zwierzęta te są utrzymywane w pomieszczeniach, w których utrzymuje się zwierzęta, innych niż budynki.

Będą też zmiany w zakresie wysokości zmniejszeń płatności dobrostanowej za niewypełnienie zobowiązań w zakresie zwiększonej powierzchni bytowej. Wprowadzono trzydniowy okres tolerancji w ramach pierwszego przedziału - „nie więcej niż o 5% i nie dłużej niż przez 2,5% wymaganego okresu przestrzegania wymogów, ale dłużej niż 3 dni”.

Terminy składania wniosku o przyznanie płatności na rok 2022 

Wniosek o przyznanie płatności na rok 2022 wraz z wymaganymi załącznikami składa się w terminie od dnia 15 marca 2022 r. do dnia 16 maja 2022 r. (15 maja 2022 roku przypada w niedzielę). 

Wniosek może być także złożony w terminie 25 dni kalendarzowych po terminie składania wniosków tj. do dnia 10 czerwca 2022 r. Złożenie wniosku po 16 maja 2022 r. do 10 czerwca 2022 r. skutkuje pomniejszeniem należnych płatności o 1% za każdy dzień roboczy opóźnienia. 

Wnioski złożone po dniu 10 czerwca 2022 r. nie zostaną rozpatrzone. 

Zmiany do wniosku bez zastosowania zmniejszeń płatności, rolnik ma prawo z własnej inicjatywy złożyć do dnia 31 maja 2022 r. 

W przypadku problemów ze złożeniem wniosku przez Internet, rolnicy mogą korzystać z punktów pomocy technicznej w biurach powiatowych Agencji a także odpłatnie z porad doradców z ODR. 

Wypłata środków z tytułu płatności bezpośrednich rozpocznie się w połowie października bieżącego roku w formie zaliczek.

O jakie dopłaty mogą ubiegać się rolnicy w 2022 roku?

W zakresie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, rolnicy mogą ubiegać się o przyznanie:

• jednolitej płatności obszarowej (JPO), płatności za zazielenienie oraz płatności dodatkowej
• uzupełniającej płatności podstawowej
• płatności dla młodych rolników
• płatności do powierzchni uprawy buraków cukrowych (P burak cukrowy),
• płatności do powierzchni uprawy konopi włóknistych (P konopie),
• płatności do powierzchni upraw roślin strączkowych na ziarno (P STR),
• płatności do powierzchni upraw roślin pastewnych (P PAS),
• płatności do powierzchni uprawy ziemniaków skrobiowych (P skrobia),
• płatności do powierzchni uprawy truskawek (P truskawka),
• płatności do powierzchni uprawy pomidorów (P pomidory),
• płatności do powierzchni uprawy lnu (P len),
• płatności do powierzchni uprawy chmielu (P chmiel),
• płatności do krów,
• płatności do bydła,
• płatności do owiec,
• płatności do kóz,
• płatności niezwiązanej do tytoniu
• płatności ONW

W ubiegłym roku wnioski o dopłaty bezpośrednie złożyło ok. 1,3 mln rolników. Budżet przeznaczony na ich realizację wynosił 15,63 mld zł. Natomiast cały budżet na płatności obszarowe za 2021 rok to nieco ponad 3 mld zł.

Kamila Szałaj, fot. pixabay.com