Jakie zwierzęta wzięła pod uwagę EFSA?

EFSA dostarcza KE swoje porady w formie opinii naukowych. Te dotyczące transportu zwierząt są częścią trwającego przeglądu przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt w Unii Europejskiej – jednego z kluczowych filarów strategii “Od pola do stołu”. 

Opinie naukowe EFSA uwzględniły tym razem następujące grupy zwierząt:

• małe przeżuwacze (owce i kozy),
• koniowate (konie i osły),
• bydło (krowy i cielęta),
• świnie,
• zwierzęta przewożone w kontenerach: ptaki domowe (kurczaki, kury nioski, indyki itp.) oraz króliki.

Jakie wymagania EFSA stawia rolnikom w sprawie transportu zwierząt?

Pochylając się nad transportem zwierząt, EFSA zwróciła szczególną uwagę na ilościowe progi temperatur, które powinny być utrzymane w pojeździe, oraz minimalne limity przestrzeni dla zwierząt. Rekomendacje w tym zakresie uznano za kluczowe dla dobrostanu zwierząt w transporcie. Dla zwierząt przewożonych luzem EFSA proponuje następujące średnie wartości: 

• bydło: temperatura – 25 stopni Celsjusza, przestrzeń - 1,79 m2/zwierzę;
• owce: temperatura – 32 stopnie Celsjusza (dla ostrzyżonych), przestrzeń - 0,43 m2/zwierzę;
• świnie: temperatura – 25 stopni Celsjusza, przestrzeń - 0,62 m2/zwierzę;
• konie: temperatura – 25 stopni Celsjusza, przestrzeń - 40 cm ponad wzrost i 40 cm ponad szerokość zwierzęcia.

Zarekomendowane przez EFSA wartości nie są stałe. Należy je dostosowywać w zależności od wagi zwierząt. 

EFSA ma także rekomendacje w zakresie głodu, pragnienia i zmęczenia zwierząt w trakcie transportu. Na przykład zwierzęta przewożone w kontenerach powinny podróżować w nich nie dłużej niż 12 godzin, jednak jako czas podróży należy liczyć cały okres pobytu zwierząt w kontenerach. Urząd uzasadnia wszystkie swoje zalecenia zdrowiem i dobrostanem żywca, który ma wpływ na jakość żywności.

- Dobre praktyki w zakresie dobrostanu zwierząt nie tylko zmniejszają niepotrzebne cierpienie, ale także pomagają uczynić zwierzęta zdrowszymi. Jest to kluczowy element dla bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego, biorąc pod uwagę ścisłe powiązania między dobrostanem zwierząt, zdrowiem zwierząt i chorobami przenoszonymi przez żywność - mówi Guilhem de Seze, szef Działu Oceny Ryzyka Produkcji w EFSA.

EFSA "otwiera klatki", rolnicy protestują

Nowe zalecenia EFSA w sprawie transportu zwierząt to nie wszystko. Urząd w swoich naukowych ekspertyzach uwzględnił także kwestię klatek w hodowli świń. Jak poinformowała na Twitterze fundacja Otwarte Klatki, EFSA w swojej ekspertyzie wezwała do usunięcia klatek z hodowli świń-matek, rekomendując trzymanie ciężarnych loch w grupach, a po urodzeniu prosiąt - w przestronnych kojcach. 

Wielu rolników zarzuca EFSA, że w dążeniu do wyidealizowanego dobrostanu zwierząt całkowicie pomija praktykę hodowli, w której klatki są dobrym rozwiązaniem.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Obecne przepisy unijne, dotyczące ochrony zwierząt podczas transportu, weszły w życie w 2005 r. EFSA zamierza przedłożyć wyniki swoich badań Komisji Europejskiej w drugiej połowie 2023 roku. Zostaje więc jeszcze sporo czasu, nim ewentualne nowe wymagania KE wobec rolników wejdą w życie. 

Komisarz unijny do spraw rolnictwa, Janusz Wojciechowski, zapowiada, że KE chce dążyć do tego, by umożliwić rolnikom zminimalizowanie konieczności transportowania zwierząt. W tym celu rozwijana i promowana będzie produkcja lokalna. 

– Chcemy bardzo mocno poprzeć produkcję lokalną, a więc programy, które będą popierane przez Komisję. Będziemy wspierać również rolników, którzy produkują, dostarczają swoje produkty, także swoje zwierzęta do bliskich przetwórni, na lokalne rynki, skracając drogę od pola do stołu, która jest bardzo długa w przypadku transportu zwierząt. Niekiedy z jednego krańca Europy na drugi, albo poza Europę. A więc rolnikom, przetwórcom żywności, dystrybutorom musi się opłacać skrócenie tego dystansu i zmniejszenie potrzeb transportowych - mówił Wojciechowski.

Zuzanna Ćwiklińska