- Dlaczego wzrasta śmiertelność prosiąt
- Jak zwiększyć przeżywalność prosiąt z niską masą urodzeniową
- Co wpływa na wzrost masy urodzeniowej prosiąt
- Jaka jest minimalna ilość siary, którą musi pobrać osesek
- Jak żywić lochy, które nie produkują wystarczającej ilości siary
- Jak żywić lochy przed porodem
- Jakie czynniki wpływają na wydłużenie porodu u loch
Jak odchować dużą liczbę prosiąt?
Opieka nad lochami ma wpływ na uzyskiwane wyniki i liczbę żywo urodzonych prosiąt, a każde martwo urodzone oznacza stratę. Na fermach odnotowuje się liczbę martwych urodzeń na poziomie 8–10%. Postęp genetyczny spowodował znaczne zwiększenie liczby prosiąt rodzących się w miocie, nie przekłada się to jednak na taki sam wzrost liczby prosiąt odchowanych, gdyż wzrosła śmiertelność prosiąt przed odsadzeniem. O tym, jak sprostać wyzwaniu dużej liczby prosiąt w miotach, mówiono podczas konferencji zorganizowanej przez firmę Trouw Nutrition w Józefowie pod Warszawą.
Ekstremalnie chude lochy
– Selekcja świń ukierunkowana na tempo wzrostu, wykorzystanie paszy i jakość tuszy doprowadziła do tego, że mamy do czynienia z ekstremalnie chudymi i mięsnymi lochami. Równocześnie nastąpił postęp genetyczny związany z coraz większą liczbą rodzących się prosiąt. Skutkiem tego jest coraz większe ich zróżnicowanie w obrębie miotu – podkreślał dr n. wet. Karol Wierzchosławski z prywatnej lecznicy weterynaryjnej.
Badania wykazały, że przeżywalność prosiąt drastycznie spada w przypadku niskiej masy urodzeniowej. Jednocześnie wysoka żywotność prosiąt po porodzie jest kluczowa dla znalezienia drogi do wymienia i walki o miejsce przy sutkach. Ssanie siary pozwala utrzymać właściwą temperaturę ciała, gdyż jest ona źródłem energii dla osesków. W przeciwnym razie wyziębiają się i maleją ich szanse na przeżycie.
– Okres przebywania z maciorą to kluczowy czas w życiu prosiąt, a inwestycja na samym początku odchowu się opłaca. Pasza o wyższym poziomie energii i składników odżywczych daje o 1–2 kg wyższą masę ciała na odchowalni w porównaniu z tradycyjnym żywieniem, a w momencie uboju tuczniki są o 4 kg cięższe – mówił Ruben Decaluwe z Trouw Nutrition z Holandii.
- Firma Trouw Nutrition zorganizowała w Józefowie koło Warszawy konferencję poświęconą aktualnym wyzwaniom w nowoczesnej produkcji prosiąt
Poprzez skupienie się na okresie ciąży u loch oraz porodzie wpływamy na wzrost masy urodzeniowej prosiąt, poprawę ich żywotności i lepsze wyrównanie masy ciała w obrębie miotu. Podczas ciąży oraz laktacji możemy wpływać na rozwój pęcherzyków gruczołu mlekowego oraz produkcję siary. U loszek tkanka gruczołu mlekowego zaczyna się rozwijać około 90. dnia życia, jednak właściwy rozwój następuje w ostatnim miesiącu ciąży. Najintensywniejszy rozwój ma miejsce podczas laktacji, kiedy prosięta ssając, pobudzają funkcjonowanie gruczołu mlekowego i produkcję siary oraz mleka. Jednak wystarczą 72 godziny bez ssania danego sutka, aby przestał on spełniać swoją funkcję. Brak ssania oznacza też mniejszą produkcję mleka w kolejnej laktacji.
– Przez pierwsze 2–3 dni laktacji muszą być wykorzystywane wszystkie sutki – wówczas w kolejnych laktacjach będą dobrze funkcjonowały. Ma to znaczenie przy przenoszeniu prosiąt, które nie może być wykonywane zbyt późno. Gdy dosadzimy je do niewykorzystywanych sutków, będą miały problem z pobraniem mleka – wyjaśniał Ruben Decaluwe.
Wraz z liczbą prosiąt siary nie przybywa
Siara ma kluczowe znaczenie w uzyskaniu odporności przez prosięta, gdyż zawiera duże ilości przeciwciał niezbędnych do dobrego startu prosiąt oraz znacznie więcej składników odżywczych niż mleko. Jest także źródłem łatwo przyswajalnej energii. Dlatego sztuki o niskiej masie urodzeniowej powinny mieć możliwość ssania wymienia przez cały czas. Siara ma również wpływ na rozwój narządów rozrodczych zwierząt ze względu na zawartość hormonów. Rozróżnienie siary od mleka następuje pomiędzy 24. a 48. godziną po porodzie.
– Badania wykazały zależność pomiędzy pobraniem siary przez prosię a masą ciała przy odsadzeniu, jak również przy uboju. Obecnie około 30% prosiąt nie jest w stanie pobrać wymaganej minimalnej ilości siary, czyli 200–250 g. Z kolei ponad 35% macior produkuje niewystarczającą jej ilość dla swojego miotu. Wynika to z tego, że produkcja siary jest niezależna od wielkości miotu i stąd tak duże zróżnicowanie w jego obrębie w pobraniu siary – mówił Ruben Decaluwe.
- Zdaniem Rubena Decaluwe odrabianie strat masy ciała loch w późniejszym okresie ciąży grozi zbytnim otłuszczeniem samicy
Jeżeli lochy mają problemy z produkcją siary, należy przyjrzeć się żywieniu w całym okresie ciąży, zwłaszcza poziomowi energii w ostatnim miesiącu.
- – Celem jest odsadzanie prosiąt o jak największej masie ciała, a ta bardzo często zależy od liczby prosiąt urodzonych w miocie – twierdził dr Karol Wierzchosławski
– Przy normalnym poziomie żywienia ilość dostarczonej energii jest zbyt niska, a produkcja siary mniejsza o 20%. Zalecamy, by w o statnim miesiącu ciąży loszki otrzymywały zamiast 2,2 kg paszy o zawartości energii 12 MJ EM/kg – aż 4 kg. Wpłynie to na rozwój gruczołu mlekowego – mówił Decaluwe.
