Dlaczego stawki opłat za czynności weterynaryjne mają się zmienić?

Zmiana ma na celu dostosowanie stawki opłat za kontrolę świń do rzeczywistego czasu pracy urzędowego lekarza weterynarii przeprowadzającego nadzór. Wysokość tej stawki ustalono w oparciu o zmniejszony o połowę (z 56,40 zł na 28,20 zł) średni koszt dojazdu do gospodarstwa. Ponadto, ustalając wysokość tej opłaty uwzględniono, że w przypadku kontroli małej liczby świń w gospodarstwie kontrola przesyłki może trwać nie dłużej niż kwadrans.

Obecnie, zgodnie z rozporządzeniem, które weszło w życie 11 sierpnia, obowiązuje 112,80 zł za pierwszą godzinę kontroli zwierząt, a wynika to ze zsumowania średniego kosztu godziny pracy urzędowego lekarza weterynarii (56,40 zł) i średniego kosztu dojazdu urzędowego lekarza weterynarii (też 56,40 zł). Do obliczenia nowej stawki opłaty za kontrolę świń proponuje się przyjąć zmniejszony o połowę średni koszt dojazdu do gospodarstwa, czyli przyjąć, że to 28,20 zł.

Rolnicy będą płacić za 15 minut pracy urzędowego lekarza weterynarii

Jeśli kontrola zajmie więcej czasu, to po upływie pierwszych 15 minut będzie kosztowała podobnie jak poprzednio, tj. 14,10 zł za każde rozpoczęte 15 minut. Stawkę za kwadrans pracy urzędowego lekarza weterynarii ustalono w wysokości jednej czwartej średniego kosztu godziny pracy urzędowego lekarza weterynarii, przy czym przyjęto taką samą wysokość tego kosztu, jaka była podstawą ustalania wysokości dotychczasowych stawek opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną. W oparciu o powyższe założenia wyliczono stawkę opłaty za pierwsze 15 minut kontroli świń w następujący sposób: 28,20 zł (koszt dojazdu do gospodarstwa) + 14,10 zł (koszt kwadransa pracy lekarza weterynarii) = 42,30 zł.

Proponowana nowa stawka opłaty za kontrolę świń będzie dotyczyć rolników posiadających powyżej 50 świń. Posiadacze stad do 50 sztuk są bowiem objęci ustawową obniżką o 75%, przy czym zmniejszona opłata wynosi nie mniej niż 40 zł. Rolnicy utrzymujący do 50 świń będą zatem, tak jak dotychczas, ponosili opłatę za kontrolę świń w wysokości 40 zł.

• W nowym projekcie rozporządzenia w sprawie opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną znacząco obniżono stawkę, jeśli kontrola świń przed transportem trwa krócej niż 15 minut

W sierpniu, kiedy weszły w życie podwyższone stawki opłat za świadectwa zdrowia, Krajowa Rada Izb Rolniczych zwróciła się z apelem do ministra rolnictwa o wstrzymanie podwyżek opłat weterynaryjnych, twierdząc, że najbardziej poszkodowani zostaną najmniejsi producenci, którzy chcą sprzedać tylko kilka świń. Tłumaczono to tym, że opłata za kontrolę świń nie jest dostosowana do rzeczywistego czasu pracy lekarza weterynarii. Kontrole często są prowadzone w gospodarstwach położonych blisko siebie. W praktyce lekarz weterynarii organizuje się w ten sposób, że dojeżdża do jednej miejscowości i tam dokonuje czynności w kilku gospodarstwach. Ponadto, w przypadku kontroli niewielkiej liczby świń w gospodarstwie, czas przeprowadzenia kontroli może być krótszy niż godzina. Stąd zmniejszenie kosztu dojazdu o połowę w porównaniu z tym, który był podstawą ustalania obowiązującej obecnie stawki.

Zniesienie obowiązku wystawiania świadectw zdrowia świń jest niemożliwe

W Polsce zaopatrywanie świń w świadectwa zdrowia jest obowiązkowe w całym kraju. Jednak Krajowa Rada Izb Rolniczych zwróciła się do resortu rolnictwa z wnioskiem o zniesienie tego wymogu. Ministerstwo wyjaśnia jednak, że wydawanie weterynaryjnych świadectw zdrowia reguluje unijne rozporządzenie z 7 kwietnia 2021 roku dotyczące zwalczania afrykańskiego pomoru świń, dlatego zniesienie tego obowiązku nie jest możliwe bez zmiany prawa na poziomie Unii Europejskiej. Ponadto, jak argumentuje MRiRW, świadectwa zdrowia w obrocie na terenie Polski, wystawiane przez urzędowych lekarzy weterynarii, stanowią jeden z najważniejszych elementów kontroli przemieszczeń świń, istotny dla zapobiegania wystąpieniu chorób. Wprowadzenie świadectw zdrowia dla wszystkich transportów świń było podyktowane zwalczaniem ważnych z punktu widzenia epidemiologicznego chorób, jak afrykański pomór świń i choroba Aujeszkyego.

Wielkopolska Izba Rolnicza apeluje o zniesienie stref czerwonych w powiecie kościańskim, leszczyńskim i śremskim

Na ograniczenia w przemieszczaniu i sprzedaży świń narzekają zwłaszcza rolnicy znajdujący się w strefie czerwonej ASF. Dlatego Wielkopolska Izba Rolnicza wystosowała pismo do Głównego Lekarza Weterynarii z prośbą o jak najszybsze zniesienie stref czerwonych na terenie powiatów: kościańskiego, leszczyńskiego i śremskiego. Pomimo bowiem że 25 października ukazało się nowe rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej, które zmieniło zasięgi stref ASF i uwolniło od strefy czerwonej niektóre obszary kraju, to nie dotyczyło to regionów południowej Wielkopolski.

Jak podkreśla w swoim piśmie WIR, kończy się okres intensywnej presji wirusa związany z pogodą oraz pracami polowymi, a na terenie wymienionych powiatów znacząco zredukowano pogłowie dzików. Nie są też odnotowywane w tym rejonie zachorowania u dzików. Rolnicy natomiast podejmują coraz bardziej skuteczne działania związane z bioasekuracją, o czym świadczy brak nowych ognisk ASF w gospodarstwach. Ostatnie w stadach trzody chlewnej stwierdzono 23 i 26 lipca br. Apelują więc o elastyczne podejście do czasu obowiązywania strefy czerwonej, która w przypadku pozytywnej sytuacji epidemicznej na danym terenie może być zniesiona przez KE już po 3 miesiącach.

Wielkopolska Izba Rolnicza zaznacza też, że ministerstwo rolnictwa nie wznowiło rekompensat za straty dla gospodarstw znajdujących się w strefach, co stanowi dodatkowy problem. Takie odszkodowania im się należą, ponieważ dzięki utrzymywaniu stref z ograniczeniami, handel z pozostałych obszarów może odbywać się normalnie. Natomiast dla rolników ze strefy czerwonej oznacza to ograniczenia w sprzedaży świń i uzyskiwanie zaniżonej stawki za tuczniki, dlatego każdy dodatkowy dzień pozostawania w niej pogłębia ich straty finansowe.

Dominika Stancelewska
Zdjęcia: Dominika Stancelewska