Na rynku jest dostępnych wiele odmian sałat różnych typów, ale tylko niewielka ich część gwarantuje sukces w produkcji.

Pierwszą cechą determinującą wybór odmiany powinna być jej wczesność, czyli dobieramy odmianę do okresu uprawy. Przykładowo, sałatę masłową można uprawiać cały rok. Na okres wiosenny wybieramy wczesne odmiany, charakteryzujące się szybkim przyrostem. Na jesień planujemy odmiany, które tolerują już mniejszą ilość światła, tzw. odmiany na skracający się dzień. Tak samo jest z innymi typami sałat, niezależnie od tego, czy rosną pod osłonami, czy w gruncie pod przykryciem, na wiosnę wybieramy odmiany charakteryzujące się szybkim wzrostem.

Patrzeć na zdrowotność

Wśród odmian można znaleźć takie, które na tle innych wyróżniają się bardzo dobrą zdrowotnością. Ze względu na coraz mniejszą liczbę preparatów dopuszczonych do ochrony, cecha odporności będzie odgrywała coraz większą rolę. Jeśli chodzi o zdrowotność, absolutnie należy zwrócić uwagę na jakie rasy mączniaka odmiana jest odporna. Obecnie jest 16–36 ras mączniaka (Bl – Bremia lactucae – mączniak rzekomy sałaty) najbardziej agresywnych i najczęściej spotykanych w sezonach produkcyjnych.

fot.  Mączniak rzekomy sałaty.

Ważną cechą jest także odporność na Nasonovia ribisnigri – mszycę porzeczkowo-sałatową, określaną symbolem Nr: 0. Niektóre odmiany charakteryzują się większą tolerancją na zagniwanie oraz wysoką stabilnością w produkcji w różnych okresach pogodowych.

Sprawą dużej wagi jest tolerancja odmiany na wybijanie w pędy kwiatostanowe, dotycząca wszystkich typów sałat. Szczególnie w ostatnich sezonach, gdy temperatury przekraczają 30oC, ta cecha zyskuje coraz bardziej na znaczeniu.

Waga, kolor, kształt

Dla producentów (a właściwie odbiorców) bardzo ważne są: kształt i pokrój główki, barwa liści oraz waga.

fot. Docelowa waga odmiany.

Wymagana waga zależy od typu sałaty, a także końcowego odbiorcy – rodzaju sieci marketów lub zakładu przetwórczego. Odmiana dorasta do określonej optymalnej wagi, tzn. takiej, przy której nie traci jakości, a także wartości smakowych. Na rynek warzyw świeżych dobiera się odmiany bardziej kompaktowe, natomiast z przeznaczeniem do przemysłu odmiany tworzące duże i ciężkie główki. 

W zależności od typu sałaty również kolor ma duże znaczenie. W Polsce pożądany jest jasny kolor sałaty masłowej, zwłaszcza gdy jest sprzedawana na lokalnych rynkach .

W sałatach czerwonych – Lollo Rossa czy dębolistnej wyróżnia się cztery typy kolorów:

• czerwień;
• podwójna czerwień;
• potrójna czerwień.
• Można nawet spotkać sałaty poczwórnie czerwone.

fot. Sałata dębolistna potrójna czerwień.


fot. Sałata Lollo Rossa podwójna czerwień.

W zależności od rynku zbytu i wymagań odbiorcy wybieramy odmianę spełniającej te wymagania.

Kształt i pokrój główki mają znaczenie, zwłaszcza gdy produkt jest pakowany jednostkowo, a później w opakowania zbiorcze. Najlepszym przykładem jest sałata krucha – lodowa. Obecnie na rynku coraz większą popularność zyskują odmiany o lekko spłaszczonych główkach, które dobrze wypełniają karton. W przypadku sałaty kruchej standardem na rynku jest 10 sztuk w kartonie, więc główki nie mogą być za duże, ale też nie za małe.

Michał Jankowski