<p class=MsoNoSpacing>Narzędzia ogrodnicze posiadają wiele zalet - są wytrzymałe, poręczne i lekkie. Dzięki ciekawym wariantom kolorystycznym są odpowiednie zarówno dla chłopców jak i dziewczynek</p>

Grabki zielone

Newsletter Tygodnika

<h3 style="text-align: justify;">Jak rozpoznać szpeciele?</h3>
<div style="text-align: justify;">Szpeciele mają około <strong>0,20 mm długości</strong>, o<strong>walny kształt i błyszczące ciało</strong>. Szkodniki te żerują zarówno w pąkach żeńskich leszczyny, jak i liściowych. <br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<h3 style="text-align: justify;">Szkodniki usuwaj z pąkami, na których żeruje</h3>
<div style="text-align: justify;">Swym żerowaniem ograniczają wzrost i owocowanie krzewów, wskutek czego <strong>pąki znacznie nabrzmiewają, a w maju zasychają i opadają</strong>. Już od lutego powinniśmy systematycznie kontrolować krzewy leszczyny i usuwać wszystkie podejrzane pąki. To pozwoli ograniczyć występowanie szkodnika, bo usuniemy go wraz z pąkiem, w którym zimuje. <br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">Jeśli nie zniszczymy siedliska, czyli zaatakowanych pąków, wiosną szpeciele je opuszczą i dokonają kolejnych zniszczeń. <br /><br /></div>
<strong>Małgorzata Wyrzykowska</strong><br />Zdjęcie: Pixabay

Najnowsze artykuły

Tygodnik Poradnik Rolniczy

dom i ogród

leszczyna

ogród

szkodniki leszczyny

szpeciel

szpeciele

uprawa leszczyny

wielkopąkowiec leszczynowy

Szpeciele na leszczynie – objawy i zwalczanie

<div style="text-align: justify;"><strong>Jak czytamy w komunikacie na stronie Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu 17 stycznia br. w gminie Kórnik (woj. wielkopolskie), z powodu panującej wysokiej jak na tę porę roku temperatury, wciąż aktywne są niektóre szkodniki. Na uprawach zbóż ozimych stwierdza się larwy łokasia garbatka, ale również świeże uszkodzenia roślin powodowane przez ten gatunek. Latają również muchówki śmietek, aktywne są gąsienice rolnic, larwy pryszczarka pszenicznego oraz skoczki.</strong></div>
<h3 style="text-align: justify;"><strong>W jaki sposób ocenić zagrożenie?</strong></h3>
<div style="text-align: justify;">Skuteczne monitorowanie <o:p></o:p>szkodników wymaga <strong>podstawowej znajomości biologii ich rozwoju, a zwalczanie wymaga znajomości progów ekonomicznej szkodliwości.</strong> Biorąc pod uwagę powyższy komunikat, w tym roku trzeba zachować większą czujność i obserwacje trzeba zacząć wcześniej – najlepiej już. Oczywiście nie wszystkie szkodniki możemy zauważyć w uprawach gołym okiem, bo często są bardzo małe. Ponadto mogą ukrywać się pod liśćmi i między granulami gleby.<strong> Czego nie da się zauważyć można wyłowić w pułapki, a najbardziej popularną i skuteczną jest żółte naczynie.<br /><br /><div data-article-box=""></div></strong><o:p></o:p></div>
<div style="text-align: justify;">Zwykłe żółte pojemniki <strong>pozwalają kontrolować naloty i aktywności owadów szkodliwych</strong>, szczególnie chrząszczy na rzepaku. Aby założyć takie polowe centrum monitoringu potrzebne są plastikowe pojemniki (żółte oczywiście, przypominające barwę kwitnącego rzepaku). Teraz i wczesną wiosną żółte naczynia powinny stać po prostu na glebie, ale trzeba je umocnić np. zagiętym i wbitym w glebę metalowym prętem, aby nie porwał ich wiatr.<br /><br /><div data-article-box=""></div><o:p></o:p></div>
<div style="text-align: justify;">Zależnie od wielkości plantacji <strong>naczynia powinny być rozmieszczone od każdej strony pola 20 m w głąb łanu</strong> (przy słodyszku 5 m). Naczynia do połowy należy napełnić wodą i dodać kilka kropli płynu zmniejszającego napięcie powierzchniowe (np. płyn do mycia naczyń). Teraz i wczesną wiosną z uwagi na mróz lub przymrozek zamiast wody powinniśmy stosować zimowy płyn do spryskiwaczy szyb. <strong>Odłowione szkodniki powinniśmy liczyć każdego dnia o tej samej godzinie</strong> (ok. południa).</div>
<h3 style="text-align: justify;">A może tablice lepowe?</h3>
<div style="text-align: justify;">Wykorzystując reakcję owadów <o:p></o:p>na konkretną barwę <strong>możemy do monitoringu szkodników zastosować barwne tablice lepowe.</strong> Zagrożenie można wykryć wcześnie. Tablice lepowe można wykorzystywać na plantacjach rzepaku i zbóż, ale jeszcze większe zastosowanie mają w szklarniach, w sadach i uprawach warzyw.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;"><o:p></o:p></div>
<div style="text-align: justify;"><strong>Barwne tablice umieszcza się nad wierzchołkami roślin.</strong> Pierwszorzędne znaczenie ma tutaj oczywiście barwa tablic. Żółte tablice lepowe (podobnie jak żółte naczynia) są wykorzystywane w uprawach polowych – zwłaszcza w rzepaku. Do prowadzenia sygnalizacji wystarczające są tablice o rozmiarach 20x20 cm zawieszone tak, aby 1/3 – 1/2 tablicy wystawała ponad wierzchołki roślin. <strong>Tablice żółte wabią także mączlika szklarniowego, połyśnicę marchwiankę, miniarki, ziemiórki, kwieciaka malinowca. Tablice niebieskie służą natomiast do odławiania wciornastków, a tablice białe np. pryszczarka malinowca.</strong></div>
<h3 style="text-align: justify;">Dodatkowa ocena sytuacji na polu</h3>
<div style="text-align: justify;">Są też metody uzupełniające, a w przypadku szkodników rzepaku jest tzw. <strong>czerpakowanie</strong>. To szybki sposób wstępnej oceny składu gatunkowego oraz liczebności owadów znajdujących się na danej plantacji, ale <strong>wymaga czerpaka entomotologicznego. Oczywiście trzeba mieć do tego wprawę i czerpak, ale pewnie niejeden rolnik widział takie odławianie na Dniach Pola.</strong> Ten sposób monitoringu pozwala w szybkim czasie uzyskać informacje o szkodnikach i o innych owadach, w tym pożytecznych znajdujących się na plantacji.</div>
<div style="text-align: justify;"><br /><o:p></o:p></div>
<div style="text-align: justify;">Kolejną przydatną metodą w dalszym okresie rozwoju niektórych gatunków roślin jest <strong>stosowanie pułapek feromonowych</strong> (z dyspenserami feromonowymi przeznaczonymi do odłowu konkretnych gatunków, np. omacnicy prosowianki). W przypadku obserwacji owadów o aktywności zmierzchowo-nocnej, np. motyli rolnic przydatne są <strong>pułapki świetlne</strong>. Prowadzenie rzetelnego monitoringu jest niezwykle ważnym elementem ochrony roślin i warto to robić.<br /><br /><div data-article-box=""></div><o:p></o:p></div>
<div style="text-align: justify;"><strong>Marek Kalinowski</strong><br />Zdjęcie: Archiwum</div>

<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>

author

Marek Kalinowski

agroporady

Agroporady

chrząszcze

Instytut Ochrony Roślin –PIB w Poznaniu

łokaś garbatek

muchówki

omacnica prosowianka

pryszczarek

pułapki feromonowe

rolnice

rolnictwo

skoczki

śmietka

szkodniki

tablice lepowe

uprawa

żółte naczynia

żółte tablice

Już czas, by rozpocząć monitoring szkodników w rzepaku i zbożach ozimych

<div style="text-align: justify;"><strong>Wczesną wiosną panują niskie temperatury z dużą amplitudą między dniem a nocą. To w każdym sezonie komplikuje stosowanie środków ochrony roślin. Zwalczanie wczesnych szkodników rzepaku, bywa problematyczne. Problematyczne tym bardziej, że optymalne temperatury, w których dochodzi do zmasowanego nalotu chowaczy często nie pokrywają się z temperaturami optymalnymi dla skutecznego działania większości insektycydów.</strong></div>
<h3 style="text-align: justify;">Nieskuteczne bo za wcześnie zastosowane</h3>
<div style="text-align: justify;">Pierwsze naloty <strong>chowacza brukwiaczka</strong> mają miejsce, gdy temp. gleby  osiągnie 5–7 st. na głębokości 10 cm, a <strong>masowy lot odbywa się dopiero przy temp. powietrza na poziomie 10–12 st. C.</strong> Czynnikami mającymi  duży wpływ na aktywność chowacza brukwiaczka są: wiatr, promieniowanie słoneczne, opady. Bywa bowiem, że przy bezwietrznej pogodzie z intensywnym promieniowaniem nawet przy chłodzie, brukwiaczek dogrzewa się i zaczyna pracę.</div>
<div style="text-align: justify;"><strong>Jakie ma to konsekwencje dla skutecznej ochrony przed tymi chowaczami?</strong> Przy zmiennej wiosennej pogodzie ze skokami temperatur pod znakiem zapytania jest skuteczność działania wielu insektycydów. Przedziały temperaturowe skutecznego działania insektycydów z jednej strony, a z drugiej, temperatura masowego nalotu chowacza brukwiaczka nie pokrywają się.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">Rolnicy często nie są w stanie utrzymać nerwów na wodzy i przed nalotem kulminacyjnym <strong>stosują zabiegi zbyt wcześnie.</strong> I wtedy możemy obserwować efekt domina - pierwszy w okolicy opryskiwacz wyjeżdżający w pole jest sygnałem do wykonania zabiegu przez sąsiadów. To błąd! <strong>Zamiast polegać na trafnej ocenie sytuacji przez sąsiada wystawmy żółte naczynia do odławiania szkodników na własnej plantacji.</strong></div>
<h3 style="text-align: justify;">Czym zwalczać?</h3>
<div style="text-align: justify;">Do zwalczania szkodników rzepaku zarejestrowanych jest kilkadziesiąt insektycydów. Wydawałoby się, że taka ilość środków pozwala na pozbycie się każdego szkodnika w każdych warunkach meteorologicznych i w każdym terminie.<strong> Niestety, nie jest to takie łatwe, bo te insektycydy reprezentowane są przez sześć grup chemicznych, a dodatkowo jedna substancja aktywna jest często reprezentowana przez kilkanaście preparatów.</strong> Większość tych insektycydów (ponad połowa produktów) to <strong>pyretroidy</strong> potrzebujące do <strong>optymalnego działania temperatur poniżej 20 st. C.</strong> Sprawdzą się przy chłodniejszych temperaturach, ale ich działanie trwa krótko. Jeżeli zastosujemy je przy załamaniu pogody kiedy chowacze się schowają – nic nie wskóramy.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">Środki z innych grup chemicznych działające dłużej niż pyretroidy do optymalnej skuteczności <strong>potrzebują często temperatur powyżej 15 st. C,</strong> czyli znacznie wyższych niż optymalne (10–12 st. C) dla masowych nalotów chowaczy. Są na rynku insektycydy będące mieszaninami substancji aktywnych, które lepiej dopasowują się skutecznością działania do temperatur (od 10 st. C). <strong>Właściwie najlepiej dopasowaną substancją, której skuteczność działania w mniejszym stopniu zależy od temperatury jest acetamipryd.</strong><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">Obok problemów związanych ze skutecznością insektycydów uzależnioną od temperatury dochodzi jeszcze jeden – <strong>wycofanie ważnych substancji czynnych.</strong> Tą bardzo ważną w programach zwalczania szkodników jest <strong>chloropiryfos z grupy fosforoorganicznych</strong> (ostateczny termin stosowania do 16 kwietnia br., a substancja ta jest składnikiem 28 insektycydów) i <strong>tiachlopryd z grupy neonikotynoidów</strong> (ostateczny termin stosowania do 3 lutego 2021 r. – dotyczy to 14 insektycydów).<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;"><strong>Marek Kalinowski</strong><br />Zdjęcie: Archiwum TPR</div>

<div style="text-align: justify;"><strong>Wczesną wiosną panują niskie temperatury z dużą amplitudą między dniem a nocą. To w każdym sezonie komplikuje stosowanie środków ochrony roślin. Zwalczanie wczesnych szkodników rzepaku, bywa problematyczne. Problematyczne tym bardziej, że optymalne temperatury, w których dochodzi do zmasowanego nalotu chowaczy często nie pokrywają się z temperaturami optymalnymi dla skutecznego działania większości insektycydów.</strong></div>
<h3 style="text-align: justify;">Nieskuteczne bo za wcześnie zastosowane</h3>
<div style="text-align: justify;">Pierwsze naloty <strong>chowacza brukwiaczka</strong> mają miejsce, gdy temp. gleby  osiągnie 5–7 st. na głębokości 10 cm, a <strong>masowy lot odbywa się dopiero przy temp. powietrza na poziomie 10–12 st. C.</strong> Czynnikami mającymi  duży wpływ na aktywność chowacza brukwiaczka są: wiatr, promieniowanie słoneczne, opady. Bywa bowiem, że przy bezwietrznej pogodzie z intensywnym promieniowaniem nawet przy chłodzie, brukwiaczek dogrzewa się i zaczyna pracę.</div>
<div style="text-align: justify;"><strong>Jakie ma to konsekwencje dla skutecznej ochrony przed tymi chowaczami?</strong> Przy zmiennej wiosennej pogodzie ze skokami temperatur pod znakiem zapytania jest skuteczność działania wielu insektycydów. Przedziały temperaturowe skutecznego działania insektycydów z jednej strony, a z drugiej, temperatura masowego nalotu chowacza brukwiaczka nie pokrywają się.<br /><br /></div>
<div style="text-align: justify;">Rolnicy często nie są w stanie utrzymać nerwów na wodzy i przed nalotem kulminacyjnym <strong>stosują zabiegi zbyt wcześnie.</strong> I wtedy możemy obserwować efekt domina - pierwszy w okolicy opryskiwacz wyjeżdżający w pole jest sygnałem do wykonania zabiegu przez sąsiadów. To błąd! <strong>Zamiast polegać na trafnej ocenie sytuacji przez sąsiada wystawmy żółte naczynia do odławiania szkodników na własnej plantacji...<br /><br /></strong></div>

acetamipryd

chowacz brukwiaczek

pestycydy

pyretroidy

rzepak

rzepak ozimy

szkodniki rzepaku

tiachlopryd

uprawa rzepaku

wycofanie chloropiryfosu

Temperatura sprzyja szkodnikom, ale jest za niska na pestycydy

<div style="text-align: justify;"><strong>Progi szkodliwości w innych uprawianych gatunkach roślin bez trudu znajdziemy w opracowanych metodykach integrowanej ochrony. Podstawą do ich wykorzystania jest znajomość biologii szkodników i ich monitoring, który w większości przypadków jest łatwy i nie jest kosztowny.</strong></div>
<h3 style="text-align: justify;">Progi i prognoza</h3>
<div style="text-align: justify;">Do odławiania i kontrolowania liczebności szkodników można wykorzystać nie tylko najbardziej <strong>popularne żółte naczynia, ale też barwne tablice lepowe i przeróżne pułapki feromonowe</strong>. Ten własny monitoring najbardziej precyzyjny dla danego pola warto uzupełniać dostępnymi komunikatami z sieci stacji <strong>Instytutu Ochrony Roślin–PIB w Poznaniu</strong> oraz licznych aplikacji oferowanych przez firmy chemiczne.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">Te wszystkie uzyskane informacje trzeba solidnie ocenić, bo <strong>stwierdzenie progowej liczebności szkodników nie zawsze uzasadnia oprysk</strong>. Najważniejsza dla aktywności szkodników jest <strong>temperatura powietrza i opady.</strong> W warunkach ochłodzenia i opadów deszczu większość szkodników przestaje żerować i przeczekuje złe warunki w kryjówkach. Ponadto wiele szkodników powinniśmy zwalczać nie po przekroczeniu progu szkodliwości a w momencie ich kulminacyjnych nalotów. Zbyt szybki zabieg w takiej sytuacji czasami trzeba będzie powtórzyć, a to sprzyja niestety uodparnianiu się szkodników na insektycydy.</div>
<div style="text-align: justify;"></div>
<div style="text-align: justify;">
<table width="795" height="483">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 785px;" colspan="3"><strong>Tabela 1.  Progi ekonomicznej szkodliwości szkodników kukurydzy</strong></td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.267px;"><strong>Szkodnik</strong></td>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;"><strong>Termin obserwacji</strong></td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;"><strong>Próg szkodliwości </strong></td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.267px;">Drutowce</td>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;">przed siewem (BBCH 00</td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;">2–8 larw na 1 m2</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.267px;">Lenie</td>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;">po wschodach <br />(od BBCH 10)</td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;">10 larw na 1 m2</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.267px;">Mszyce</td>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;">od wiechowania <br />(BBCH 51)</td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;">300 mszyc na 1 roślinie</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.267px;">Omacnica prosowianka</td>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;">od wiechowania <br />(BBCH 51–59)</td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;">6–8 złóż jaj na 100 roślinach lub gdy w poprzednim roku było uszkodzone 15% roślin kukurydzy uprawianej na ziarno lub 30–40%  uszkodzonych roślin uprawianych na kiszonkę i CCM</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.267px;">Ploniarka zbożówka</td>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;">od wschodów do 4 liści (BBCH 10–14)</td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;">1 larwa na 1 roślinę lub uszkodzenie 15% roślin w roku poprzednim</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.267px;" rowspan="2">Rolnice</td>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;">wschody (BBCH 10–14)</td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;">1 gąsienica na 2 m2 pola w stadium 5–6 liści</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 256.617px; text-align: center;">stadium 5–6 liści<br />(BBCH 15–16)</td>
<td style="width: 260.117px; text-align: center;">1–2 gąsienice po III wylince na 1 m2 uprawy</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<h3 style="text-align: justify;">Odławianie szkodników do żółtych naczyń</h3>
<div style="text-align: justify;">Żółte naczynia to podstawowy i najtańszy instrument pozwalający śledzić naloty szkodników, zwłaszcza w rzepaku. Aby założyć takie polowe centrum monitoringu, <strong>potrzebne są zwykłe czworokątne lub owalne plastikowe pojemniki, ale koniecznie żółte, przypominające barwę kwitnącego rzepaku.</strong> Pojemniki należy „zainstalować” na polu. Zależnie od wielkości plantacji powinny być rozmieszczone od każdej strony pola, <strong>ok. 5 m w głąb łanu</strong> (zależnie od tego, jakie szkodniki monitorujemy nawet 20 m w głąb łanu), na wysokości roślin.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">Aby wykorzystywać żółte naczynia do ciągłego monitoringu np. w rosnącym i rozwijającym się rzepaku, <strong>pojemniki powinny mieć możliwość regulacji wysokości położenia.</strong> Pojemniki do połowy należy napełnić wodą i dodać kilka <strong>kropli płynu zmniejszającego napięcie powierzchniowe</strong> (płyn do mycia naczyń), a wystawiane bardzo wczesną wiosną najlepiej jest napełnić płynem zimowym do spryskiwaczy szyb. <strong>Odłowione szkodniki powinniśmy liczyć codziennie o tej samej godzinie.</strong><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;"></div>
<div style="text-align: justify;">
<table style="width: 780px;" height="799">
<tbody>
<tr style="height: 20.7333px;">
<td style="width: 770px; height: 20.7333px;" colspan="3"><strong>Tabela 2. Progi ekonomicznej szkodliwości dla szkodników rzepaku</strong></td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;"><strong>Szkodnik</strong></td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;"><strong>Termin obserwacji</strong></td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;"><strong>Próg szkodliwości </strong></td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Chowacz brukwiaczek</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">początek marca – koniec marca (BBCH 20–29)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu kolejnych <br />3 dni lub 2–4 chrząszczy na 25 roślinach</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Chowacz czterozębny</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">przełom marca i kwietnia <br />(BBCH 25–39)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">20 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni lub <br />6 chrząszczy na 25 roślinach</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Chowacz galasówek</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">wrzesień – październik <br />(BBCH 12–19)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">2–3 chrząszcze w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Chowacz podobnik</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">przełom kwietnia i maja <br />(BBCH 60–69)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">4 chrząszcze na 25 roślinach</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Gnatarz rzepakowiec</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">wrzesień, październik <br />(BBCH 11–19)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">1 gąsienica na 1 roślinie</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Mszyca kapuściana</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">od początku rozwoju łuszczyn (BBCH 71–79)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">2 kolonie na 1 m2 na brzegu pola</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Pchełka rzepakowa</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">wrzesień, październik <br />(BBCH 12–19)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">3 chrząszcze na 1 mb rzędu</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Pchełki ziemne</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">po wschodach (BBCH 10–15)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">1 chrząszcz na 1 mb rzędu</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Pryszczarek kapustnik</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">od początku opadania płatków kwiatowych (BBCH 65–69)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">1 owad dorosły na 4 rośliny</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Rolnice</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">wschody roślin (BBCH 9–16)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">6–8 gąsienic na 1 m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;" rowspan="2">Słodyszek rzepakowy</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">zwarty kwiatostan (BBCH 50–52)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">1 chrząszcz na roślinie</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">luźny kwiatostan (BBCH 53–59)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">3–5 chrząszczy na roślinie</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;" rowspan="2">Ślimaki</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">bezpośrednio po siewie oraz w okresie wschodów (BBCH 8–11)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">2–3 ślimaki średnio na pułapkę lub zniszczenie 5% roślin </td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">w fazie 1–4 liści i w fazach późniejszych (BBCH 11–15)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">4 lub więcej ślimaków średnio na pułapkę lub zniszczenie 10% roślin w stopniu silnym lub bardzo silnym</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Śmietka kapuściana</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">wrzesień – listopad (BBCH 15–19)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">1 śmietka w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 200.4px; height: 31px;">Tantniś krzyżowiaczek</td>
<td style="width: 304.667px; height: 31px; text-align: center;">wrzesień – październik <br />(BBCH 12–19)</td>
<td style="width: 252.933px; height: 31px; text-align: center;">1 gąsienica na 1 roślinie</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<h3 style="text-align: justify;">Tablice i pułapki</h3>
<div style="text-align: justify;">Do monitoringu można używać <strong>barwne tablice lepowe wykorzystujące dodatnią reakcję owadów na konkretną barwę</strong>. Tablice lepowe można wykorzystywać na plantacjach rzepaku i zbóż, ale jeszcze większe zastosowanie mają <strong>w szklarniach, w sadach i uprawach warzyw.</strong> Barwne tablice umieszcza się <strong>nad wierzchołkami roślin.</strong> Pierwszorzędne znaczenie ma tutaj oczywiście barwa tablic. <strong>Żółte tablice</strong> lepowe są wykorzystywane w uprawach polowych – zwłaszcza w rzepaku, ale wabią też mączlika szklarniowego, połyśnicę marchwiankę, miniarki, ziemiórki, kwieciaka malinowca. <strong>Tablice niebieskie</strong> służą natomiast do odławiania wciornastków, a <strong>tablice białe</strong> – kistnika malinowca i pryszczarka malinowca. W przypadku niektórych szkodników, jak np. omacnicy prosowianki – głównego szkodnika kukurydzy trzeba wykorzystać <strong>pułapki feromonowe</strong> (np. typu Delta) albo <strong>pułapki świetlne.</strong><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">
<table width="851" height="814">
<tbody>
<tr style="height: 20px;">
<td style="width: 841px; height: 20px;" colspan="3"><strong>Tabela 3. Progi ekonomicznej szkodliwości owadów szkodliwych pszenicy<br /></strong></td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;"><strong>Szkodnik</strong><br /><br /><div data-article-box=""></div></td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;"><strong>Termin obserwacji</strong></td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;"><strong>Próg szkodliwości </strong></td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;"><strong>Drutowce </strong></td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">przed siewem</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">10–20 larw na 1 m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;" rowspan="3">Łokaś garbatek <strong><br /></strong><strong></strong></td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">przed siewem</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">10–20 larw na 1 m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">jesień – wschody do przerwania wegetacji</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">1–2 larwy lub 4 świeżo uszkodzone rośliny na 1 m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">wiosna – początek wegetacji</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">3–5 larw lub 8–10 świeżo uszkodzonych roślin na 1 m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Mszyce zbożowe<strong><br /></strong></td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">kłoszenie lub zaraz po wykłoszeniu</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">5 mszyc na 1 kłosie</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Nałanek kłosiec <strong><br /></strong></td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">kwitnienie i formowanie ziarna</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">3–5 chrząszczy na 1 m2 <br />lub 5 pędraków na 1 m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Nawodnica szarawka</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">kłoszenie i strzelanie w źdźbło</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">uszkodzenie 30% powierzchni asymilacyjnej młodych roślin</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;"><strong></strong>Niezmiarka paskowana</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">jesienią</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">1 jajo na 10 źdźbłach <br />lub 10% uszkodzonych źdźbeł</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Paciornica pszeniczanka</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">kłoszenie</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">5–10 owadów na 1 kłosie</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Ploniarka zbożówka</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">wiosenne krzewienie</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">6 larw na 100 roślinach</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Pryszczarek pszeniczny</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">kłoszenie</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">8 larw na 1 kłosie</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Pryszczarek zbożowiec</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">wyrzucenie liścia flagowego</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">15 jaj na 1 źdźble</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Rolnica zbożówka</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">przed siewem</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">6–8 gąsienic na 1m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Skrzypionki zbożowe</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">wyrzucanie liścia flagowego</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">1–1,5 larwy na źdźble</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Ślimaki</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">wschody roślin</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">2 ślimaki w 1 pułapce</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;">Śmietka ozimówka</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">na wiosnę</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">10 roślin uszkodzonych na 30 badanych lub 80 larw na 1 m2</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px;" rowspan="3">Wciornastki</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">strzelanie w źdźbło</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">10 larw na źdźbło</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">do pełni kwitnienia</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">5–10 owadów dorosłych lub larw na 1 kłosie</td>
</tr>
<tr style="height: 31px;">
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">wypełnianie ziarna</td>
<td style="width: 276.333px; height: 31px; text-align: center;">40–50 larw na 1 kłosie</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div style="text-align: justify;"></div>
<div style="text-align: justify;"><strong><img src="/media/uploads/progi_szkodliwos%CC%81ci.jpg" alt="Żółte naczynie do odławiania szkodników" width="839" height="525" /></strong></div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><strong>Żółte naczynie do odławiania szkodników</strong></li>
</ul>
<div style="text-align: justify;"><strong></strong></div>
<div style="text-align: justify;"><strong></strong></div>
<div style="text-align: justify;"><strong>Marek Kalinowski</strong><br />Zdjęcia: Marek Kalinowski<br /><br /></div>

<div style="text-align: justify;"><strong>Progi szkodliwości w innych uprawianych gatunkach roślin bez trudu znajdziemy w opracowanych metodykach integrowanej ochrony. Podstawą do ich wykorzystania jest znajomość biologii szkodników i ich monitoring, który w większości przypadków jest łatwy i nie jest kosztowny.</strong></div>
<h3 style="text-align: justify;">Progi i prognoza</h3>
<div style="text-align: justify;">Do odławiania i kontrolowania liczebności szkodników można wykorzystać nie tylko najbardziej <strong>popularne żółte naczynia, ale też barwne tablice lepowe i przeróżne pułapki feromonowe</strong>. Ten własny monitoring najbardziej precyzyjny dla danego pola warto uzupełniać dostępnymi komunikatami z sieci stacji <strong>Instytutu Ochrony Roślin–PIB w Poznaniu</strong> oraz licznych aplikacji oferowanych przez firmy chemiczne.<br /><br /></div>
<div style="text-align: justify;">Te wszystkie uzyskane informacje trzeba solidnie ocenić, bo <strong>stwierdzenie progowej liczebności szkodników nie zawsze uzasadnia oprysk</strong>. Najważniejsza dla aktywności szkodników jest <strong>temperatura powietrza i opady.</strong> W warunkach ochłodzenia i opadów deszczu większość szkodników przestaje żerować i przeczekuje złe warunki w kryjówkach. Ponadto wiele szkodników powinniśmy zwalczać nie po przekroczeniu progu szkodliwości a w momencie ich kulminacyjnych nalotów. Zbyt szybki zabieg w takiej sytuacji czasami trzeba będzie powtórzyć, a to sprzyja niestety uodparnianiu się szkodników na insektycydy...</div>

Szpeciele na leszczynie – objawy i zwalczanie

Zdeformowane pąki na leszczynie to skutek żerowania wielkopąkowca leszczynowego, czyli szpeciela. To nie tylko szkodnik porzeczek. Te drobne roztocza atakują również leszczynę, powodując niszczenie i deformację pąków.

Jak rozpoznać szpeciele?

Szkodniki usuwaj z pąkami, na których żeruje