To doskonała roślina przyprawowa, mająca również szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie oraz jako roślina ozdobna. W jej towarzystwie warzywa lepiej rosną (allelopatia).

Szałwia jest wieloletnią krzewinką dorastającą do 60 cm wysokości o balsamicznym zapachu. Jej liście i pędy pokrywa srebrzysty meszek, a zebrane w nibykłoski jasnofioletowe, niebieskie lub białe kwiaty tworzą się na szczytach pędów. Roślina jest miododajna – przyciągająca motyle i inne owady zapylające.

Szałwię wysiej do skrzyneczki

Jeśli chcemy pozyskać rośliny o kilka tygodni wcześniej niż z kwietniowego siewu na rozsadnik, to koniec lutego czy początek marca jest dobrym czasem na wysiew nasion do skrzyneczek lub inspektów. Nasiona umieszczamy na głębokości około 1 cm w podłożu. W pomieszczeniach ogrzewanych kiełkuje po 3 tygodniach. Gdy siewki osiągną około 5 cm, przepikowujemy je do pojedynczych doniczek, pojemników lub wielodoniczek, a na przełomie kwietnia i maja wysadzamy je na miejsce stałe w rozstawie 20–40 cm. Ewentualne przymrozki nie wyrządzą im szkody. J

Jako rośliny pochodzące z rejonów Morza Śródziemnego najlepiej rosną w miejscach nasłonecznionych, choć tolerują niewielki cień. Wymagają gleby żyznej, zasobnej w składniki pokarmowe – najlepsze stanowisko to to w drugim roku po oborniku, z podłożem suchym lub lekko wilgotnym i kamienistym. Szałwia jest tolerancyjna co do odczynu gleby, ale polecane jest pH 6,5–7. Wszelkie odchylenia wpływają na jej gorszą kondycję i staje się mniej okazała.

Ponieważ szałwia ma tendencję do drewnienia pędów, co w konsekwencji prowadzi do zahamowania rozwoju młodych odrostów, należy w kolejnych latach uprawy skracać pędy o 1/3 wysokości wiosną, przed rozwojem liści. Gdy po latach straci wigor, można zastosować cięcie odmładzające w lutym polegające na przycięciu rośliny na szerokość dłoni.

Zrób sadzonki lub podziel, a wcześniej wybierz odmianę

Po kilku latach uprawy można rozmnażać szałwię przez sadzonkowanie. Materiał pobieramy od maja do późnego lata, choć niektórzy polecają, by zabieg rozpoczynać dopiero w lipcu. Ważne, by roślina nie była w trakcie kwitnienia. Jeśli tak się dzieje, należy ściąć zarówno kwiaty, jak i pączki. Pobieramy młode, około 10-centymetrowe pędy wraz z piętką. Po oczyszczeniu z dolnych liści końcówkę pędu zanurzamy w ukorzeniaczu i umieszczamy w doniczce. Utrzymujemy podłoże lekko wilgotne, ponieważ szałwia nie lubi mokrego środowiska. Po ukorzenieniu wysadzamy na miejsce stałe. W pierwszym roku uprawy rośliny z siewu, jak i sadzonek należy osłaniać na zimę.

W celu odmłodzenia już nieatrakcyjnej z wyglądu szałwii można wczesną wiosną lub pod koniec sierpnia podzielić kępy, a powstałe sadzonki sadzimy w nowym miejscu, zyskując tym samym nowe rośliny.

Do dyspozycji jest wiele jej odmian, m.in. o fioletowych kwiatach: Caradonna, Amethyst, Blue Field, Violet, Wesuwe, kwitnące na biało: Adrian, Medium White, Porzellan, Snow Hill, niebieskie: Blue Marvel, Merleau Blue, Mainacht, Crystal Blue, Negrito.

• Szałwia ma zaskakujące działanie na sąsiadujące z nią rośliny. Dzięki allelopatii sprawia, że jej sąsiadki lepiej rosną

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Małgorzaty Wyrzykowskiej, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 8/2022 na str. 60. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.

Fot. Małgorzata Wyrzykowska