W przypadku nasion w oryginalnym, fabrycznym opakowaniu widnieje na nim termin ważności, po upływie którego kiełkują słabo bądź wcale. Mają również potwierdzoną jakość na wysokim poziomie, gwarantującą wysoką zdolność kiełkowania. Zanim zdecydujemy się na przechowanie własnych, powinniśmy sami ocenić, które się do tego nadają. Nie zostawiamy nasion zdrobniałych, zdeformowanych, o spękanej okrywie, spleśniałych, wilgotnych, uszkodzonych mechanicznie, gdyż podczas przechowywania są źródłem zakażenia pozostałego materiału nasiennego, przez co przyczyniają się do spadku jakości całej partii nasion tego gatunku. Najważniejszym kryterium jest jakość, na którą składają się: zdolność i energia kiełkowania, zdrowotność i dorodność, którą można określić samodzielnie.

Bierzemy pod uwagę również wrażliwość poszczególnych gatunków na warunki przechowywania. Możemy podzielić je na trzy grupy: bardzo wrażliwe, średnio wrażliwe i mało wrażliwe. Do najbardziej wrażliwych zaliczamy cebulę, pietruszkę i kapustę, do drugiej grupy groch, rzodkiewkę, marchew i fasolę, a do trzeciej – m.in. ogórki, pomidory, buraki. Dobrze również znać przykładowy czas przechowywania nasion: 5 lat – brokuł, sałata, ogórek; 4 lata – burak, kalafior, dynia; 3 lata – marchew, szpinak, seler; 2 lata – czosnek, papryka; rok – cebula. Warto tych terminów nie przekraczać.

Dla dobrego przechowania trzeba stworzyć właściwe warunki. Kluczowe są temperatura i wilgotność powietrza. Najlepiej przechowują się nasiona w temperaturze w przedziale od –5°C do 5°C, maksymalnie do 10°C. Wyższa temperatura sprzyja rozwojowi patogenów i obniża zdolność kiełkowania. Nasiona nie powinny być również narażone na wahania temperatur. Dlatego też często przechowuje się je w lodówce, gdzie panuje stała temperatura.

Drugim warunkiem dobrego przechowania jest wilgotność powietrza. Pomieszczenia, w których przechowywane są nasiona, nie powinny być zbyt suche, a wilgotność nie może przekraczać 30%. Wyższa wilgotność prowadzi do utraty wigoru i skraca żywotność. Dlatego złym pomysłem jest umieszczanie i pozostawianie nasion w altanie ogrodowej, gdzie jesienią i zimą wilgotność osiąga znacznie wyższe parametry.

Nie mniej ważne jest światło, które nie jest wskazane podczas przechowywania, ponieważ stymuluje proces kiełkowania. Dlatego nasiona należy przechowywać w ciemnym miejscu lub w pojemnikach nieprzepuszczających światła. Warto zająć się także odpowiednim opakowaniem. Najlepszym sposobem na przechowywanie nasion są papierowe torebki. Te naturalne tworzywa doskonale chłoną nadmiar wilgoci i są przewiewne. W sprzedaży są różnego typu plastikowe pojemniki, ale nie jest to najlepsze rozwiązanie, gdyż nasiona nie do końca wysuszone mogą zacząć się psuć. Rozwiązaniem będzie nakłucie pojemnika, by zapewnić właściwą wentylację. Jeżeli się zdecydujemy na pojemniki, których nie chcemy naruszyć, kontrolujmy co jakiś czas stan przechowywanych nasion. Dobrym i sprawdzonym sposobem jest przechowywanie w szkle – nasiona zachowują wówczas najwyższą zdolność kiełkowania. Najlepsze są zamknięte, zalakowane, zaparafinowane lub szczelnie zamknięte korkiem szklane pojemniki przechowywane w ciemnych pomieszczeniach. Opakowaniem mogą być również tekturowe pudełka lub torebki z papieru foliowego o najmniejszej przenikliwości dla pary wodnej – pod warunkiem przechowywania we właściwej wilgotności. Niezależnie od tego, jakie naczynia i pojemniki wybierzemy, wszystkie muszą być opatrzone etykietą z nazwą gatunku, odmianą i datą.

Małgorzata Wyrzykowska
Zdjęcie: Małgorzata Wyrzykowska